مهارت های معلمی؛ 10 مورد از مهم‌ترین مهارت های معلم خصوصی خوب

مهارت های معلمی به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم می‌شود و روی جنبه‌های وسیعی از ذهن، شخصیت، سواد و تفکر دانش‌آموز اثر می‌گذارد. معلمان خصوصی، با روش‌های مختلفی از جمله افزایش اعتماد به نفسِ دانش‌آموز، آموزش مهارت‌های مطالعه، برنامه‌ریزی درسی، اصلاح دیدگاه‌های نامناسب دانش‌آموز یا والدین او، استفاده از آموزش‌های شخصی‌سازی شده متناسب با سبک یادگیری دانش‌آموز، می‌توانند تغییرات اساسی را در زندگی تحصیلی شاگرد خود ایجاد کنند. این موضوع نشان‌دهندۀ نقش تأثیرگذار معلم خصوصی در هر سیستم آموزشی است.

البته میزان این تأثیرگذاری از سوی معلم‌های خصوصی به این موضوع بستگی دارد که او تا چه حد، مهارت‌ های معلمی مورد نیاز برای این شغل را در خود ایجاد یا تقویت کرده است. ما در این مقاله از مجله معلم خصوصی استادبانک به 10 مورد از مهارت‌هایی که هر معلمی، به ویژه معلمان خصوصی باید در خود تقویت کنند، اشاره کرده‌ایم. لطفا با ما همراه باشید.

پیشنهاد ویژه:

1. مهارت و تخصص موضوعی، یکی از اساسی‌ترین مهارت های معلمی

از مهارت‌‌ های اساسی مورد نیاز معلم پیش از تدریس، توجه به میزان تخصص و اطلاعات به روز شده خود است.  معلم خصوصی باید روی موضوعی که تدریس می‌کند تسلط کامل داشته باشد. با بهترین روش تدریس‌ها و نحوۀ ارائۀ آن درس در انواع مدارس (دولتی، نمونه، مدارس برتر و غیره) آشنا باشد. از آخرین تغییرات کتاب‌های درسی اطلاع کامل داشته باشد. به روزترین و مناسب‌ترین کتاب‌های کمک درسی را شناسایی کرده و به دانش‌آموز خود معرفی کند.

همچنین داشتن اطلاعاتی فراتر از کتاب درسی، ارائۀ توضیحاتی در مورد تاریخچۀ موضوع مورد بحث، آشنا کردن دانش‌آموز با برخی از کاربردهای آن موضوع در زندگی روزمره و به طور کلی داشتن یک دید همه جانبه نسبت به موضوع درس، دانش‌آموز را نسبت به درس و همچنین ادامۀ جلسات خصوصی با معلم علاقمند خواهد کرد.

تسلط روی درس مورد نظر و همچنین داشتن اطلاعاتی فراتر از سطح کتاب، باعث می‌شود تا معلم سؤالات دقیق‌تر، عمیق‌تر و کاربردی‌تری را در حین تدریس مطرح کند. این امر به نوبۀ خود باعث افزایش درک دانش‌آموزان از موضوع درس و دستیابی به اهداف یادگیری می‌شود.

2. مهارت‌های ارتباطی؛ وجه تمایز مهارت های معلم خصوصی

تحقیقات نشان داده‌اند که تسلط معلم بر دانشِ موضوعی، تنها ۵۰ درصد بر روی موفقیت او در تدریس تأثیر می‌گذارد. بخش زیادی از این موفقیت، به مهارت‌ های معلمی در زمینۀ ارتباط با دانش آموزان، والدین و سایر همکاران بستگی دارد. همچنین ثابت شده است که میزان ارتباط و تعامل بین معلم و دانش‌آموز، تأثیر مستقیمی بر روی موفقیت تحصیلی شاگردان دارد.

بنابراین مهارت در برقراری ارتباط مؤثر، یکی از مهم‌ترین مهارت‌ های مورد نیاز تدریس است که تمامی معلمان و به طور خاص هر معلم خصوصی باید در خود تقویت کند.

 معلم خصوصی باید این توانایی را داشته باشد تا با شاگردان در سنین مختلف، والدین آن‌ها و سایر همکاران ارتباط برقرار کند. البته این ارتباطات می‌توانند به صورت کلامی یا غیرکلامی باشند. علاوه بر این، معلم باید توانایی‌های زیر را در خود تقویت کند:

• • مهارت‌ بالا در انتقال مطالب از مهم ترین مهارت‌ های مورد نیاز در تدریس 
  • فن بیان و زبان بدن مناسب
  • درک زبان بدن دانش‌آموز و والدین او
  • گوش دادن فعالانه
  • ارائۀ بازخوردهای مثبت و منفی به شیوه‌های مؤثر
  • حس شوخ طبعی
  • خویشتنداری و صبر
  • اعتماد به نفس بالا
  • عدم قضاوت و پیش داوری
  • مدیریت استرس
  • مهارت‌ در گفتگوهای دیجیتال (گفتگو از طریق تلفن و فضای مجازی)
  • ایجاد انگیزه
  • کار تیمی

به این موضوع توجه کنید که داشتن توانایی برقرار ارتباط با دانش‌آموز، برای یک معلم خصوصی بیشتر به چشم می‌آید و یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌تری مهارت های معلم خصوصی محسوب می‌شود. معلم در کلاس خصوصی با یک یا تعدادی کمی شاگرد در ارتباط است که با صرف انرژی و هزینه به سراغ او می‌آیند. بنابراین، این مدرس باید بتواند در صرف کمتر زمان، حس خوبی در شاگردان ایجاد کند، فضای کلاس را مثبت نگه دارد و ارتباطی مناسبی با دانش‌آموز داشته باشد.

3. مهارت‌های تکنولوژیک، از مهارت های معلمی مدرن

تا همین چند سال گذشته، وجود تخته، ماژیک، کتاب و دفتر برای تدریس کافی بود. اما امروزه تکنولوژی‌های آموزشی مختلفی روانۀ بازار شده‌اند تا به دانش‌آموزان کمک کنند تا درک بهتر و عمیق‌تری از دروس مختلف داشته باشند و میزان مشارکت آن‌ها در کلاس درس افزایش پیدا کند. از طرفی بعد از شیوع کرونا، آموزش آنلاین نیز به بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی معلمان تبدیل شد که این موضوع نیز ملزومات و دانش تکنولوژیک خاص خود را می‌طلبد.

برای دستیابی به موفقیت شغلی به عنوان یک معلم خصوصی، لازم است که با مهارت‌های مختلف دیجیتال تا حدی آشنا باشید. مهارت‌هایی نظیر:

• • • توانایی کار با کامپیوتر
    • مهارت‌های ICDL
    • فعالیت‌ در شبکه‌های اجتماعی
    • آشنایی با تکنولوژی‌های آموزشی روز و نحوۀ به کارگیری آن‌ها در کلاس درس
    • آشنایی با پلتفرم‌های تدریس آنلاین و نحوۀ تدریس در این پلتفرم‌ها
    • شناخت انواع محتوا و تولید محتواهای آموزشی
    • کار با ابزارهای ویرایش فایل‌های متنی، صوتی، تصویری و ویدیویی
    • توانایی استفاده از ابزارهایی مانند میکروفون، قلم نوری، کابل OTG و …
    • توانایی اسلایدسازی
    • اشتراک‌‌گذاری محتواها با دانش‌آموزان و همکاران
    • طراحی و ساخت آزمون‌های آنلاین
    • فیلم‌برداری و عکس‌برداری از دسکتاپ و گوشی
    • تبدیل فرمت‌های مختلف فایل‌ها به یکدیگر
    • توانایی تحقیق و جستجو در اینترنت و شناسایی منابع معتبر

این لیست، شامل مهم ترین مهارت های مدرن آموزشی می‌شود که اجازه می‌دهند تا معلم به سرعت خود را روش‌های جدید تدریس و انواع ابزار تکنولوژی برای آموزش، طبیق دهد. به همین دلیل است که به این دسته از مهارت‌ها، مهارت های معلمی مدرن گفته می‌شود.

4. مهارت برنامه‌ریزی و مدیریت زمان؛ از مهارت های معلم حرفه‌ای 

همان طور که گفتیم تدریس چه در کلاس‌های خصوصی و چه در کلاس‌های گروهی، تنها بخش کوچکی از وظایف یک معلم یا مدرس است. ارتباط با دانش‌آموزان مختلف، والدین آن‌ها و سایر همکاران، بررسی تکالیف، تصحیح برگه‌های امتحانی، نوشتن طرح درس، طراحی سؤال، گذراندن دوره‌های مختلف و بسیاری موارد دیگر نیز بخش‌های جدایی‌ناپذیری از زندگی حرفه‌ای هر معلمی و فنون و مهارت های معلمی هستند.

به همین دلیل مهارت مدیریت زمان و آشنایی با تکنیک‌ها و ابزارهای مناسب برای مدیریت زمان و پروژه به منظور برنامه‌ریزی، اولویت‌بندی کارها و استفادۀ بهینه از زمان‌های آزاد، یکی از مهارت‌ های تدریس ضروری است که هر معلمی باید در خود پرورش دهد.

5. مهارت متقاعد سازی؛ از نیازهای اصلی برای یادگیری مستمر معلمان

متقاعدسازی (persuasion)، فرایند یا عملی است که فرد با استفاده از آن، دیگران را قانع می‌کند که کاری را مطابق با میل او انجام دهند و یا در مورد موضوع خاصی، به شیوۀ مورد نظر او فکر کنند. متقاعدسازی در هر حرفه‌ای می‌تواند به موفقیت شغلی افراد کمک کند، اما این موضوع برای معلم خصوصی از اهمیت بالاتری برخوردار است.

معلم خصوصی در مراحل مختلفی به مهارت متقاعدسازی نیاز دارد. اولین مرحله، زمانی است که دانش‌آموز یا والدین او برای اولین بار با معلم تماس می‌گیرند. البته در پلتفرم آموزش خصوصی استادبانک، شاگرد درخواست خود را ثبت می‌کند و این معلم است که در صورت پذیرش درخواست، برای انجام صحبت‌های اولیه با شاگرد یا والدین او تماس می‌گیرد.

در هر دو حالت، معلم باید این توانایی را داشته باشد که والدین را متقاعد کند بهترین گزینه برای تدریس به فرزندشان را انتخاب کرده‌اند. طبق آمار استادبانک، درصد ریزش شاگردانِ برخی از اساتید، بعد از اولین تماس تلفنی، حدود 60 الی 70 درصد است، این موضوع اهمیت تماس اول و توانایی معلم در متقاعد کردن والدین را نشان می دهد. در واقع از ویژگی‌ های یک معلم خوب، دقیقاً همین مهارت‌ های ارتباطی به خصوص متقاعد سازی است.

همچنین در اولین جلسۀ دیدار معلم خصوصی با والدین و دانش‌آموز، متقاعدسازی به عنوان یکی از مهارت های معلمی، بسیار تأثیرگذار خواهد بود. چرا که در بسیاری از موارد، والدین بعد از این دیدار و برگزاری اولین جلسه، تصمیم به لغو کلاس با استاد مورد نظر می‌گیرند.

علاوه بر همۀ این‌ها، معلم خصوصی باید این توانایی را داشته باشد تا:

• • • تفکرات و باورهای اشتباه دانش‌آموز راجع به درس خواندن را اصلاح کند
    • روی رفتارها و افکار او تاثیر بگذارد
    • او را به مطالعه و یادگیری علاقمند کند
    • در موارد ضروری مشکلات شاگرد را با والدین او در میان گذاشته و راهکارهای مورد نظر خود را ارائه دهد

همۀ این موارد، نیازمند توانایی بالای معلم خصوصی در متقاعدسازی دیگران و استفاده صحیح و البته صادقانه از اصول متقاعدسازی است. به طورکلی، این مهارت با مرور زمان به دست می‌آید و نیاز به یادگیری مستمر معلمان دارد.

6. مهارت مدیریت کلاس؛ اصل اول مهارت های معلمی

برخی افراد به اشتباه مدیریت کلاس را به عنوان یکی از فنون و مهارت های معلمی، مختص کلاس‌های گروهی می‌دانند، در حالی که در کلاس‌های خصوصی نیز توانایی معلم در مدیریت کلاس از اهمیت بالایی برخوردار است.

برای اینکه معلم بتواند کلاس خصوصی خود را به بهترین شکل مدیریت کند و مهارت‌ های مورد نیاز تدریس را در خود پرورش دهد، لازم است که موارد زیر را در نظر بگیرد:

• • • از قبل برنامه و طرح درس مشخصی را برای کلاس خود در نظر بگیرد
    • با آمادگی کامل در کلاس حاضر شود
    • زمان‌های مشخصی را برای مرور درس جلسه قبل، رفع اشکال، تدریس درس جدید، ارزشیابی دانش‌آموز در نظر بگیرد
    • قوانین و مرزهای کلاس را به طور دقیق برای دانش‌آموز و والدین او مشخص کند
    • برای ایجاد انگیزه در دانش‌آموز و درگیر کردن او با مطالب درسی برنامه مشخصی داشته باشد
    • برای رفتارهای مخرب احتمالی دانش‌آموز (به خصوص دانش‌آموزان بیش فعال) برنامه داشته باشد
    • روش‌های موثری برای ارائه بازخوردهای مثبت و منفی و تشویق یا تنبیه دانش‌آموز داشته باشد
    • برای گزارش‌دهی به والدین برنامه مشخصی داشته باشد
    • برای همۀ جلسات تکالیفی را برای دانش آموز در نظر بگیرد

7. مهارت‌های روانشناختی (روانشناسی تربیتی) 

 آموزش و روانشناسی دو موضوع کاملا وابسته به یکدیگر هستند و از مهارت‌ های اساسی مورد نیاز معلم پیش از تدریس، میزان مهارت ایشان روی این موضوعات تاثیر‌گذار بر کلاس است. نمی‌توان معلمی را تصور کرد که بدون داشتنِ دانش روانشناسی کافی، بتواند تدریس اثربخشی را ارائه دهد و محیط یادگیری مناسبی را برای دانش‌آموزان ایجاد کند. معلمی که با موضوعات روانشناسی تربیتی آشنا باشد به خوبی درک می‌کند که هر یک از دانش‌آموزانش توانایی‌های ذهنی، سرعت و سبک یادگیری مختص خود را دارند.

برخورداری مهارت‌های روانشناختی به معلم کمک می‌کند تا

• • • متوجه شود فرایند یادگیری در دانش‌اموزان چگونه اتفاق می‌افتد
    • توانایی‌های دانش آموز را شناسایی کرده و آن‌ها را در مسیر درست هدایت کند
    • روی افکار و باورهای دانش آموز تاثیرات مثبت بگذارد
    • سبک های یادگیری را در دانش آموز شناسایی کند و از روشهای آموزش متناسب با آن سبک استفاده کند
    • اختلالات یادگیری را در دانش‌اموزان شناسایی کند و راهکارهای مناسب را برای این دسته از دانش‌آموزان در نظر بگیرد
    • در دانش آموز ایجاد علاقه و انگیزه کند
    • نحوۀ ارتباط با دانش آموزان در سنین مختلف را بداند که از اساسی‌ترین مهارت های معلم خصوصی باکیفیت است.

8. شناخت روش‌های مختلف تدریس؛ برگه برنده میان مهارت های معلمان برجسته

روش تدریس، عبارت است از مجموعه اصول و روش‌هایی که معلم با کمک منابع مختلف آموزشی نظیر کتاب مهارت معلمی و میزان تجربه و توانایی خود به کار می‌گیرد تا شرایط یادگیری بهتر را برای دانش‌آموزش ایجاد کند. انتخاب روش تدریس مناسب، تا حد زیادی به موضوع درس، ویژگی‌های دانش‌آموز و حتی معلم بستگی دارد. به همین دلیل نمی‌توان نسخۀ دقیق و مشخصی را برای بهترین روش‌های تدریس ارائه کرد.

با این حال محققان حوزۀ روانشناسی تربیتی، پیشنهاداتی را برای روش‌های مختلف تدریس ارائه داده‌اند. لازم است که یک معلم خصوصی با کمک منابع مختلف آموزشی نظیر کتاب مهارت معلمی با انواع شیوه‌های تدریس آشنا باشد و توانایی به کارگیری آن‌ها را داشته باشد تا در مواقع مورد نیاز، با توجه به ویژگی‌ها و نیازهای دانش‌آموز، از روش تدریس مناسب برای او استفاده کند. این توانایی، برگ برنده‌ میان مهارت های معلم خصوصی درجه یک و برجسته است که همیشه مورد استقبال شاگردان قرار می‌گیرد.

9. مهارت یادگیری مستمر؛ تلاش مستمر برای کسب دانش مهارت و تخصص

بسیاری از افراد، مدت زمانی را به کسب یک مدرک دانشگاهی یا آموختن یک مهارت خاص اختصاص می‌دهند و باقی عمر را تنها به دنبال استفاده از آن مهارت یا مدرک دانشگاهی هستند. این گروه از افراد تصور می‌کنند که از جایی به بعد، نیازی به یادگیری موضوعات و مهارت‌های جدید وجود ندارد.

اما در عصر حاضر و با توجه با سرعت بالای تغییرات در جنبه‌های مختلف زندگی، بدون ایجاد مهارت یادگیری مستمر در خود، به احتمال زیاد موفقیت‌های فردی و شغلی چندانی را تجربه نخواهید کرد. واقعیت این است که داشتن تلاش مستمر برای کسب دانش مهارت و تخصص، یک نیاز و ویژگی‌های حیاتی برای معلمین جدید است تا بتوانند در حوزه‌ی آموزش دوام بیاورند.

این موضوع برای معلم‌ها و به ویژه معلم‌های خصوصی از اهمیت بیشتری برخوردار است. چرا که صنعت آموزش، تکنولوژی‌های آموزشی، شیوه‌های برقراری ارتباط در دانش‌آموزان و غیره، به سرعت در حال تغییر و تکامل است. بنابراین معلم خصوصی باید یادگیری مستمر را جزو برنامه‌های همیشگی برای بهبود مهارت های معلمی خود در نظر بگیرد و هیچ گاه یادگیری را متوقف نکند. یک معلم خوب هرگز تصور نمی‌کند هر آنچه که باید را یاد گرفته و دیگر هیچ نیازی به یادگیری و کسب تحربیات جدید ندارد! یادگیری مستمر معلمان، یکی از ضروریات کاری آن‌ها شناخته می‌شود.

10. خلاقیت، از مهارت هایی که یک معلم باید داشته باشد!

برای اینکه بتوانید دانش‌آموزتان را به خصوصی در مقطع ابتدایی، در طول ارائۀ درس، مشتاق و علاقمند نگه دارید به خلاقیت نیاز دارید؛ خلاقیت قصه‌گویی، استفاده از بازی‌های آموزشی، فعالیت‌های سرگرم‌کننده در حین آموزش و بسیاری موارد دیگر که از فنون و مهارت‌ های معلمی شما نشات می‌گیرد، فرآیند یادگیری را برایشاگردان جذاب‌تر کند. فرد فعال و پرجنب و جوش، بهترین صفت برای معلم بامهارت در تدریس است.

همان طور که گفتیم استفاده از روش تدریس خلاق به خصوص در مورد معلم‌هایی که در مقطع ابتدایی تدریس می‌کنند، از اهمیت بسیار بالاتری برخوردار است. در واقع، زمان بررسی کسب مهارت های مرتبط با عناوین شغلی معلمان که نیاز هر مدرسی است، باید روی خلاقیت و ذهنیت باز معلم تاکید کرد.

معلّمان خلّاق، انعطاف‌پذیرند، به استقبال ایده‌ها و روش‌های جدید می‌روند و قدرت تخیّل بالایی دارند. روش‌های مختلفی برای تقویت خلاقیت وجود دارد که در یک مقالۀ جداگانه حتما به این موضوع خواهیم پرداخت. تسلط بر دانش موضوعی، به تنهایی نمی‌تواند موفقیت شغلی معلم را تضمین ‌کند. مهارت های معلمی متعددی وجود دارند که برای تبدیل شدن به یک معلم موفق باید در خود تقویت کنید.

کسب مهارت های مرتبط با عناوین شغلی معلمان، ویژۀ اساتید استادبانک

وظیفۀ یک معلم خصوصی، صرفاً رفع مشکلات درسی دانش‌آموز نیست. برای اینکه بتوانید معلم خصوصی تاثیرگذاری باشید، باید علاوه بر رفع مشکلات درسی، توانایی برقراری ارتباط سازنده با دانش‌آموز، ایجاد انگیزه در او، تغییر باورهای نادرست، تدریس بر اساس سبکهای مختلف یادگیری و بسیاری موارد دیگر را در خود ایجاد کنید. همۀ این‌ها مستلزم تلاش معلم برای کسب مهارت های مختلف تدریس است.

ما نیز در مجله معلم خصوصی استادبانک با ارائۀ دو بخش تحت عنوان ویژۀ معلمان خصوصی و بخش اخلاق حرفه‌ای تدریس خصوصی با نام دورۀ اخلاق حرفه‌ای تدریس خصوصی در استادبانک تلاش می‌کنیم تا بهره‌گیری از منابع علمی روز دنیا و استفاده از تجربیات اساتید موفق خود، به شما در مسیر کسب مهارت های مرتبط با عناوین شغلی معلمان کمک کنیم. این رویکرد به ما اجازه می‌دهد تا انواع مهارت های معلمی در ارتباط با معلمان خصوصی را به شما عزیزان علاقمندِ این حوزه آموزش دهیم.

استادبانک معتبرترین پلتفرم استخدام معلم خصوصی ریاضی  

سامانۀ آموزش خصوصی استادبانک، یکی از معتبرترین و باسابقه‌ترین پلتفرم‌ها برای معرفی برترین اساتید تدریس خصوصی ریاضی آنلاین و حضوری (و سایر دروس) به دانش‌آموزان، دانشجویان و دیگر متقاضیان کلاس‌های خصوصی است.

اهداف و چشم‌اندازهای استادبانک تنها به معرفی معلمان خصوصی محدود نمی‌شود. بلکه یکی از دغدغه‌های همیشگی تیم استادبانک، کمک به افزایش دانش معلمان در زمینۀ تدریس خصوصی و گروهی نیز بوده است.

ما در مجله اساتید استادبانک تلاش می‌کنیم تا به نیازهای مختلف اساتید، معلمان  در زمینه‌های مختلف مانند توسعۀ شغلی، کسب درآمد، آشنایی با منابع مطالعاتی و غیره به بهترین شکل پاسخ دهیم.

برای مثال از یک سو با ارائۀ بخش‌هایی نظیر روش تدریس، معرفی کتاب، طرح درس، مدیریت کلاس و غیره می‌کوشیم تا نیازهای این عزیزان در حوزه‌های مذکور برطرف کنیم و از سوی دیگر، با فراهم کردن امکان کسب درآمد از تدریس خصوصی، به افزایش رضایت شغلی این عزیزان کمک می‌کنیم.

در صورتی که شما نیز علاقمند به تدریس و همکاری با سایت استادبانک به عنوان معلم خصوصی هستید، می‌توانید از طریق لینک عضویت اساتید مراحل ثبت نام خود را طی کنید.

چنان چه در مورد ثبت‌نام، نحوۀ همکاری و سایر خدمات آموزشی استادبانک نیاز به راهنمایی و مشاوره داشتید، می‌توانید با شماره 91005343-021 تماس بگیرید.

“بحث و مشارکت” شما چه موارد دیگری را به لیست مهارت های معلمی اضافه می‌کنید؟ لطفا با ثبت دیدگاه‌های خود در رابطه با این مقاله، ما را در ارائۀ خدمات با کیفیت‌تر به معلمان و اساتید یاری کنید.