روش تدریس علوم تجربی سوم دبستان + دانلود کتاب روش تدریس

هدف از ارائۀ درس علوم تجربی در دورۀ ابتدایی، این است که به دانش‌آموزان در این مقطع کمک کند تا با استفاده از مشاهدات و روش‌های علمی، دنیای اطراف خود را بهتر بشناسند. دانش‌آموزان از طریق این درس یاد می‌گیرند که عقاید و گفته‌های مختلف را به روش‌های علمی آزمایش کنند و از میان آن‌ها، تنها موارد مستدل و علمی را بپذیرند.

در روش تدریس درس به درس علوم سوم ابتدایی، می‌توان سه نوع هدف؛ یعنی اهداف شناختی، عاطفی و روانی-حرکتی را در نظر گرفت. در کتاب علوم تجربی پایۀ سوم ابتدایی، بیشتر به اهداف شناختی پرداخته شده است. بنابراین در روش تدریس علوم تجربی سوم ابتدایی، معلم باید تمرکز خود را روی همین هدف قرار دهد و مفاهیم درس را از این طریق به دانش‌آموزان منتقل کند.

در این مقاله به بررسی روش تدریس علوم سوم دبستان پرداخته‌ایم. همچنین فایل پی‌دی‌اف کتاب علوم سوم دبستان و راهنمای تدریس صفحه به صفحۀ علوم سوم دبستان را در اختیار شما همکاران عزیز قرار داده‌‌ایم که در ادامۀ همین مقاله می‌توانید آن‌ها را دانلود کنید. در صورتی که به عنوان معلم خصوصی علوم سوم ابتدایی یا معلم آموزش و پرورش، این درس را تدریس می‌کنید، این مقاله برای شما مفید خواهد بود. لطفا با ما همراه باشید.

نگاهی به کتاب علوم سوم دبستان

قبل از وارد شدن به بحث روش تدریس علوم سوم ابتدایی، ابتدا لازم است که نگاهی کلی به بخش‌های مختلف کتاب درسی علوم سوم داشته باشیم.

کتاب علوم پایۀ سوم ابتدایی چاپ ۱۴۰۰، از ۱۱۲ صفحه و ۱۴ فصل تشکیل شده است. در این کتاب دانش‌آموزان با موضوعات مختلفی مانند جمع آوری اطلاعات و گزارش نویسی، مواد خوراکی، حالات مختلف مواد و اندازه‌گیری حجم یا جرم آن‌ها، چرخۀ آب، نور، نیرو، چرخۀ زندگی برخی گیاهان، دسته‌بندی موجودات زنده و طبقه‌بندی جانوران مهره‌دار آشنا می‌شوند و یا آموزش‌های خود را از پایه‌های قبل تکمیل می‌کنند.

هر فصل از این کتاب، متناسب با موضوع درس، شامل بخش‌های مختلفی مانند فعالیت، ایستگاه فکر، مشاهده، مقایسه، جمع‌آوری اطلاعات و گفت‌و‌گو است که نحوۀ تدریس هر یک از این قسمت‌ها، در کتاب روش تدریس علوم تجربی سوم به طور کامل تشریح شده است.

مروری بر سرفصل‌های کتاب علوم تجربی سوم دبستان و اهداف هر فصل

چهارده فصل کتاب درسی علوم تجربی سوم دبستان عبارتند از:

۱. زنگ علوم

در این درس دانش‌آموزان با برخی روش‌های جمع‌آوری اطلاعات، مرتب کردن اطلاعات و گزارش نویسی آشنا می‌شوند.

۲. خوراکی‌ها

هدف این فصل آشنایی دانش‌آموزان با گروه‌های مواد غذایی است که انسان برای انجام فعالیت‌های خود به آن‌ها نیاز دارد. پس از پایان این درس دانش‌آموزان متوجه می‌شوند که برای کسب مواد مورد نیاز بدن خود در وعده‌های غذایی روزانه چه چیزهای سالم و مناسبی بخورند. همین طور با شرایط نگهداری انواع غذاها آشنا خواهند شد.

۳. مواد اطراف ما (۱)

طبقه‌بندی مواد به سه حالت جامد و مایع و گاز و نحوۀ تبدیل این حالات به یکدیگر تحت عناوین ذوب، انجماد و تبخیر و همچنین کاربردهای حالت گازی مواد در زندگی، از موضوعات فصل سوم علوم تجربی سوم دبستان است.

۴. مواد اطراف ما (۲)

اندازه‌گیری حجم مایعات و جرم جامدات از اهداف این فصل است. آشنایی با مقیاس‌هایی مانند لیتر، گرم و کیلوگرم و همچنین ابزارهای سنجش جرم مانند ترازو، از دیگر موضوعاتی است که در این فصل به آن‌ها پرداخته شده است.

روش تدریس مشارکتی، نمایشی، گردش علمی و فعالیت‌های عملی از جمله روش‌های تدریس مؤثر درس علوم هستند

۵. آب مادۀ باارزش

در این درس، دانش‌آموزان به ارزش آب پی خواهند برد. آن‌ها در ابتدا با چرخهٔ آب آشنا می‌شوند، سپس سطح آب‌ها و خشکی‌های روی زمین را با هم مقایسه می‌کنند. همچنین اطلاعاتی در مورد تبخیر آب‌ها و تشکیل ابر به دست می‌آورند.

۶. زندگی ما و آب

نفوذپذیری آب در خاک‌های مختلف، چگونگی تشکیل آب‌های زیرزمینی و چگونگی تصفیۀ آب از جمله موضوعاتی است که در این فصل آموزش داده می‌شود.

۷. نور و مشاهدۀ اجسام

هدف این فصل آشنا کردن دانش‌آموزان با ایده‌ها و مفاهیم مربوط به بازتاب نور و مشاهدۀ اجسام است. تفاوت بازتاب نور از روی اجسام صیقلی و غیر صیقلی، نیاز به وجود منبع نور، برخورد نور به اجسام و بازتاب نور برای مشاهدۀ اجسام، از دیگر موضوعاتی است که باید در این فصل آموزش داده شود.

۸. جستجو کنیم و بسازیم

در کتاب علوم تجربی پایۀ اول و دوم دبستان، اهمیت استفاده از وسایل ساده و ابزار مناسب برای ساخت نمونه‌های مختلف آموزش داده شد. در این درس دانش‌آموزان باید برای جلوگیری از هدر رفتن آب، با ساخت یک نمونۀ ساده و روش‌های نصب و اتصالات اجزای لوله‌های آن آشنا شوند.

۹. نیرو همه جا (۱)

در درس نهم از علوم تجربی پایۀ سوم، دانش‌آموزان با مفهوم نیرو و اثرات آن روی متوقف کردن اجسام، تغییر شکل یا تغییر جهت آن‌ها آشنا می‌شوند.

۱۰. نیرو همه جا (۲)

در این درس دانش‌آموزان با نیروهایی مانند کشش بین دو آهنربا یا کشش زمین که نیازی به تماس با اجسام ندارند آشنا می‌شوند. همچنین به کاربرد اهرم برای مواقعی که نیروی کافی برای بلند کردن اجسام سنگین را نداشته، پی می‌برند.

۱۱. بکارید و ببینید

دانش‌آموزان در کتاب علوم تجربی پایه اول دبستان با قسمت‌های مختلف گیاه و کاشت دانه آشنا شده‌اند. در علوم تجربی سال دوم نیز با چرخۀ زندگی یک دانه، کاربردهای مختلف دانه‌ها، خصوصاً دانه‌های غذایی، بخش‌های تشکیل‌دهندۀ یک دانه و تکثیر از طریق قلمه زدن آشنا شده‌اند. در این درس نیز با انواع ریشه‌ها، ساقه‌ها، برگ‌ها، گل‌ها و دانه‌ها، بخش های خوراکی گیاهان و چرخۀ زندگی گیاهان گلدار و مخروط دار آشنا می‌شوند.

۱۲. هر کدام جای خود (۱)

پس از اینکه دانش‌آموزان در درس علوم تجربی دوم دبستان، با ویژگی‌های جانوران، غذاها و نحوۀ رشد آن‌ها آشنا شدند، در درس ۱۲ از پایۀ سوم می‌توانند جانوران را بر اساس محل زندگی آن‌ها طبقه‌بندی کنند. همچنین با ویژگی‌های دو گروه جانوران مهره‌دار یعنی ماهی‌ها و دو‌زیستان آشنا می‌شوند.

۱۳. هر کدام جای خود (۲)

دانش‌آموزان در این درس با ویژگی‌های مهم خزندگان، پرندگان و پستانداران آشنا می‌شوند. ویژگی‌های خزندگان و پرندگان را شامل اندام تنفسی و حرکت، دفاع در برابر دشمن، پوشش بدن و نحوۀ تولید مثل و مراقبت از فرزندان، با هم مقایسه می‌کنند.

ضمن اینکه با همین ویژگی‌ها در مورد پستانداران نیز آشنا می‌شوند. همچنین در مورد نقش مفید مارها اطلاعاتی را جمع آوری می‌کنند؛ ستون مهره‌های ماهی را مشاهده می‌کنند و در نهایت با گروه بزرگی از جانداران به نام مهره‌داران رو به رو می‌شوند.

۱۴. از گذشته تا آینده (نگهداری مواد غذایی)

در این درس دانش‌آموزان روش‌های فناورانۀ نگهداری مواد غذایی را یاد می‌گیرند، سیر تکاملی آن را در طول تاریخ می‌شناسند و برای حل مسائل مربوط به نگهداری مواد غذایی، راه حل پیشنهاد می‌کنند.

استفاده از ابزارها و فعالیت‌های عملی، در یادگیری درس علوم تجربی بسیار مؤثر است.

برخی نکات مهم در روش تدریس علوم تجربی سوم دبستان

۱. در روش تدریس درس اول علوم سوم ابتدایی موضوعاتی را انتخاب کنید که امکان مطالعه، جمع‌آوری اطلاعات و تهیۀ گزارش برای دانش‌آموزان وجود داشته باشد. علاوه بر این، سطح پیچیدگی مسئله باید در حدی باشد که مانعی را برای آموزش مهارت‌های مورد انتظار ایجاد نکند.

۲. برای تدریس فصل دوم، با توجه به نکات روش تدریس علوم سوم ابتدایی، از دانش‌آموزان بخواهید تا بر اساس آداب غذایی خانواده و شهر یا روستای محل زندگی، غذاهایی را به کلاس بیاورند. همچنین از آن‌ها بخواهید تا با راهنمایی شما به منابع معتبر مراجعه کرده و اطلاعاتی را در مورد غذاهایی که مصرف می‌کنند به دست بیاورند.

۳. برای آموزش هر چه بهتر فصل سوم، موادی را در حالات مختلف به کلاس بیاورید و در صورت امکان نحوۀ تبدیل هر حالت از ماده به حالت دیگر را برای دانش‌آموزان به صورت عملی انجام دهید.

۴. استفاده از فیلم‌های کمک آموزشی برای آموزش فصل پنجم یعنی چرخۀ آب، تبخیر آب و تشکیل ابر بسیار کمک کننده است.

۵. یکی از بدفهمی‌های دانش‌آموزان در فصل هفتم این است که تصور می‌کنند از چشم ما به اجسام نور می‌تابد و به همین دلیل می‌توانیم اجسام را ببینیم. برای رفع این مشکل، حتما آزمایشی را که در کتاب روش تدریس علوم تجربی سوم به آن اشاره شده است برای دانش‌آموزان انجام دهید.

۶. استفاده از فیلم‌های آموزشی، گردش‌های علمی، فعالیت‌های عملی در منزل و نرم‌افزارهای آموزشی، در یادگیری هر چه بهتر درس علوم بسیار کمک کننده است.

۷. در روش تدریس علوم تجربی سوم دبستان، همانند علوم سایر پایه‌ها، فعالیت‌ها را به سه صورت انفرادی، گروهی و کلاسی تقسیم کنید.

بودجه‌بندی سالانۀ علوم تجربی سوم ابتدایی 

برنامه‌ریزی برای تدریس علوم تجربی سوم ابتدایی باید به گونه‌ای باشد که تا پایان نیمۀ اول اردیبهشت ماه، تدریس کل کتاب به پایان رسیده باشد. جدول زیر پیشنهاد بودجه بندی سالانۀ درس علوم تجربی را ارائه می‌دهد که می‌تواند به برنامه‌ریزی شما برای تدریس خصوصی علوم کمک کند.

کتاب‌های کمک درسی علوم تجربی سوم دبستان

روش‌های مختلفی برای تمرین بیشتر و بهبود وضعیت درس علوم تجربی دانش‌آموزان پایۀ سوم ابتدایی وجود دارد. یکی از این روش‌ها، استفاده از آموزش‌های شخصی‌سازی شده با کمک معلم خصوصی است. استفاده از نمونه سوالات علوم تجربی سوم دبستان نیز می‌تواند به تکرار و تمرین بیشتر این درس کمک کند.

روش دیگر استفاده از کتاب‌های کمک درسی است که ما در این قسمت به معرفی سه مورد از این کتاب‌ها می‌پردازیم.

۱. کتاب کار علوم سوم دبستان خیلی سبز

نشر خیلی سبز در مقطع ابتدایی بسیار خوش درخشیده و کتاب‌های موفقی را منتشر کرده است. یکی از بهترین کتاب‌های کمک درسی در بازار برای درس علوم سوم ابتدایی نیز همین کتاب است. طراحی این کتاب بسیار جذاب است و از تصاویر مناسب کودکان استفاده کرده است. هر جا که لازم باشد درسنامه‌های کاملی نیز در این کتاب ارائه شده است. همچنین نمونه سوالات و تمرین‌های کتاب به شکل‌های مختلفی طراحی شده‌اند تا جذابیت بیشتری را برای دانش‌آموز ایجاد کند. ریحانه شعبان‌زاده و مهرناز صادقی مؤلفین این کتاب هستند.

کتاب کار علوم سوم دبستان خیلی سبز

۲. کتاب علوم سوم ابتدایی سیر تا پیاز (گاج)

کتاب علوم سیر تا پیاز سوم ابتدایی یک کتاب جامع است که تمامِ نیازهای دانش‌آموزان را در درس علوم پایۀ سوم پوشش داده است. با تهیه این کتاب دیگر نیازی به تهیه سایر منابع وجود ندارد.

این کتاب از ۳ بخش کلی تشکیل شده است. درسنامه‌ها، نمونه سؤالات تشریحی و سؤالات چهار گزینه‌ای. با مطالعۀ درسنامه‌ها، دانش‌آموز مبحث مطرح شده را به خوبی یاد می‌گیرد. با حل نمونه سؤالات تشریحی می‌تواند در آزمون‌های نوبت اول و دوم موفق شود. پرسش‌های چهارگزینه‌ای نیز برای دانش‌آموزان سطح بالا و قوی بسیار مناسب است.

کتاب علوم سوم ابتدایی سیر تا پیاز (گاج)

۳. آموزش و تمرین علوم سوم دبستان (رشادت)

مبتکران برای دانش‌آموزان سخت‌کوش و پرتلاش نام آشنایی است. کتابی که معمولا از نظر دشواری یک سر و گردن بالاتر از رقبای خود در بازار قرار می‌گیرد. رشادت مخففِ رمز شکوفایی استعدادهای دانش‌آموزان تیزهوش است.

بعد از خرید این کتاب کمک آموزشی دانش‌آموز با یک درسنامه نسبتاً سنگین و جامع از مباحث درسی مواجه می‌شود، سپس سراغ ترکیبی از سوالات سطح‌بندی شده رفته و آنها را حل می‌کند. در آخر هم پاسخنامه‌های تشریحی و مفصل در دسترش قرار گرفته‌اند. این کتاب برای دانش‌آموزان قوی و تیزهوش گزینۀ مناسبی است.

آموزش و تمرین علوم سوم دبستان (رشادت)

نگاهی به کتاب روش تدریس علوم تجربی سوم دبستان

در کتاب روش تدریس علوم سوم دبستان که لینک دانلود آن در ادامۀ مقاله در اختیار شما قرار گرفته است، روش تدریس درس به درس علوم تجربی سوم، به طور دقیق مورد بررسی قرار گرفته است. این کتاب، از دو فصل اصلی تشکیل شده است که عبارتند از: فصل اول که شامل کلیات بوده و فصل دوم که راجع به راهنمای آموزش موضوعات درسی علوم سوم صحبت کرده است.

در فصل اول به اهمیت علوم تجربی در مقطع ابتدایی، جهت‌گیری‌های کلی، یادگیری زمینه-محور، نقش معلم در فرآیند آموزش و توضیحاتی در مورد بستۀ آموزشی علوم تجربی اشاره شده است.

فصل دوم نیز از چند بخش مختلف تشکیل شده است:

همکاری با استادبانک، یکی از برترین مؤسسات تدریس خصوصی در ایران

در این مقاله به بررسی کتاب درسی و روش تدریس علوم تجربی سوم دبستان پرداختیم. همچنین فایل راهنمای معلم علوم تجربی سوم دبستان را برای دانلود در اختیار شما همکاران عزیز قرار دادیم. معرفی برخی منابع کمک آموزشی و نمونه سؤالات علوم تجربی سوم دبستان نیز در اختیار شما همکاران گرامی قرار گرفت. در آپدیت‌‌های بعدی این مقاله، به برخی سؤالات رایج در مورد روش تدریس علوم تجربی سوم می‌پردازیم.

در صورتی که به مطالعۀ سایر مقالات در زمینۀ روش‌ تدریس، توسعۀ شغلی معلمان، تکنولوژی‌های آموزشی، مدیریت کلاس و اخبار معلمان علاقمند هستید، پیشنهاد می‌کنیم به بخش‌های مختلف مجله اساتیدِ (سایت معلمان ابتدایی و سایر مقاطع تحصیلی) استادبانک هم مراجعه کنید. همچنین اگر به عنوان معلم به تدریس خصوصی علاقه دارید می‌توانید شرایط همکاری با استادبانک را مطالعه و فرم ثبت نام معلم خصوصی را تکمیل کنید یا از طریق شماره‌ ۰۲۱۹۱۰۰۵۳۴۳ با مشاورین ما در ارتباط باشید.

استادبانک همواره در تلاش است تا با همکاری برترین معلمان و اساتید کشور و با استفاده از تجربیات آن‌ها، نقشی تأثیرگذار در گسترش دانش، به روزرسانی اطلاعات معلمان و معرفی آن‌ها به دانش‌آموزان و دانشجویان کشور داشته باشد. هدف ما بالا بردن سطح کیفیت آموزش معلمان و ساختن آینده‌ای روشن برای فرزندان این سرزمین است.