آنچه در این مقاله می‌خوانید
ریاضی سال اول دبستان نقش اساسی و مهمی را در آموزش ریاضیات، در مقاطع بالاتر، برای دانش‌آموز ایفا می‌کند. بنابراین میزان مهارت و تسلط معلم به مباحث ریاضی سال اول ابتدایی و توانایی انتقال این دانش به شاگردان می‌تواند تعیین کننده وضعیت و سطح ریاضی دانش‌آموز در مقاطع بالاتر تحصیلی باشد.
از سویی دیگر، معلم علاوه بر تدریس اثربخش این مفاهیم، باید بتواند ذهنیت و نگرش مناسبی را نسبت به ریاضیات و اعتماد به نفس کافی برای مطالعۀ ریاضی و درک مفاهیم آن را در دانش‌آموزان خود ایجاد کند.
در این مقاله به بررسی روش تدریس ریاضی اول دبستان پرداخته‌ایم. همچنین استادبانک، فایل پی‌دی‌اف کتاب ریاضی اول دبستان و راهنمای تدریس صفحه به صفحۀ ریاضی اول دبستان را جهت دانلود، در اختیار شما همکاران عزیز قرار داده است که در انتهای مقاله می‌توانید آن‌ها را دانلود کنید. لطفا تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
نگاه کلی به کتاب ریاضی اول دبستان
کتاب ریاضی اول دبستان، از ۲۵ بخش (فصل) و ۱۷۵ صفحۀ اصلی تشکیل شده است. هر بخش از این کتاب، شامل ۷ صفحه است. در صفحۀ اول تنها یک تصویر (لوحه یا نگاره) گنجانده شده که در واقع مقدمه‌ای بر مفاهیمِ ۶ صفحۀ بعدی است که برای آموزش در هر فصل، در نظر گرفته شده است.
در انتهای هر صفحه نیز توصیه‌هایی جداگانه برای آموزش بهتر توسط معلم و والدین در نظر گرفته شده است. در برخی از صفحات، تنها یک هدف آموزشی در نظر گرفته شده اما در برخی دیگر از صفحات دو هدف آموزشی مشخص شده که در ابتدای هر صفحه با نمادهای مشخص نشان داده شده است.
روش تدریس هر بخش از کتاب
روش تدریس صفحۀ اول
بهترین روش برای تدریس ریاضی اول دبستان، شروع با تصویر صفحۀ اولِ هر بخش است. در طول تدریسِ هر فصل، بارها و بارها نیاز پیدا خواهید کرد که به تصویر صفحۀ اول مراجعه کنید. بنابراین تسلط روی مفاهیمِ گنجانده شده در این صفحه و نحوۀ تدریس آن از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
برای تدریس صفحۀ اول هر فصل که در ادامه تحت عنوان نگاره یا لوحه نیز از آن یاد می‌کنیم، لازم است نکات زیر را در نظر بگیرید.
-انتخاب عنوان
برای تدریس این صفحه، ابتدا باید عنوانی را برای تصویر ارائه شده در نظر بگیرید و آن را به دانش‌آموزان معرفی کنید. برای مثال برای نگارۀ شماره یک می‌توانید عنوان “آشپزخانه” یا برای نگارۀ شماره دو، عنوان “خارج شدن از خانه” را در نظر بگیرید. پیشنهاد می‌کنیم برای انتخاب این عناوین، از کتاب روش تدریس ریاضی اول دبستان نیز استفاده کنید.
-مفاهیم
برای هر یک از بخش‌های کتاب ریاضی اول ابتدایی، مفاهیم مشخصی در نظر گرفته شده است. معلم باید به طور دقیق روی مفاهیمی که قرار است در این بخش آموزش داده شود تسلط داشته باشد. بهتر است در ابتدای هر بخش، به دانش‌آموزان نیز بگویید که در این فصل چه مفاهیمی را یاد خواهند گرفت.
برای مثال مفاهیم در نظر گرفته شده برای فصل اول، عبارتند از چپ، راست، بالا، پایین، ردیف، ستون، جلو، پشت، وسط. یا در فصل آخر، مفاهیمی مانند ``تقارن آینه‌ای``، ``چپ و راست در آینه``، ``بالا و پایین در آینه`` باید آموزش داده شوند.
در فایل پی‌دی‌اف روش تدریس ریاضی اول دبستان، می‌توانید به تمامی مفاهیمی که در هر فصل باید آموزش داده شوند دسترسی داشته باشید.
-مهارت‌های مربوط به لوحه
توجه داشته باشید که در هر لوحه، برخی مهارت‌ها نیز متناسب با عنوانی که برای لوحه در نظر گرفته شده است، باید به دانش‌آموزان آموزش داده شود. این مهارت‌ها صرفا شامل مباحث ریاضی نیست، بلکه در اکثر موارد، مهارت‌های زندگی روزمره را نیز در بر‌می‌گیرد.
برای مثال در لوحۀ سه، تحت عنوان ``رفتن به مدرسه``، لازم است مهارت‌هایی نظیر منتظر شدن برای اتوبوس مدرسه، آداب سوار شدن و نشستن در اتوبوس، آداب پیاده شدن از اتوبوس و عبور از خیابان، به شاگردان کلاس اول، آموزش داده شود.
-نگرش‌های مربوط به لوحه
معلم ریاضی اول دبستان، می‌تواند با استفاده از تصویر و موضوع هر لوحه و یا داستانی که متناسب با آن نگاره برای دانش‌آموزان تعریف کرده است، برخی نگرش‌ها و طرز فکرها را چه در زمینۀ ریاضی و چه در مباحث زندگی روزمره به دانش‌آموزان منتقل کرده و این آموزش‌ها را در آن‌ها نهادینه کند.
برای مثال در نگارۀ نهم، تحت عنوان “کلاس درس” می‌توان نگرش‌های زیر را به دانش‌آموز منتقل کرد:
- برای شناخت ناشناخته‌ها، همواره باید با آزمایش و مشاهده شروع کرد.
- دایره، مربع و مثلث در طبیعت و تمام ساخته‌های انسان‌ها دیده می‌شود.
برای پیدا کردن ذهنیت بهتر در مورد این نوع نگرش‌ها، می‌توانید از فایل پی‌دی‌اف روش تدریس ریاضی اول دبستان نیز استفاده کنید.
-تأثیرات شناختی لوحه
در این قسمت معلم باید تلاش کند تا با توجه به لوحه، برخی مفاهیم شناختی را به دانش‌آموز منتقل کند. این مفاهیم می‌تواند در حوزۀ ریاضی و همچنین در حوزۀ ارتباطات و زندگی روزمرۀ دانش‌آموز باشد. تسلط روی مفاهیم ریاضی و همچنین مطالعات روانشناسی معلم، در این بخش بسیار کمک کننده خواهند بود.
به عنوان مثال، در نگارۀ پنج با عنوان ``بازی با دوستان``، می‌توان مفاهیمی نظیر مدلسازی، تربیت دیگران با رفتار صحیح و شناخت دوستان را آموزش داد.
-تم شناختی
برای تدریس هر نگاره می‌توانید یک تم شناختی در نظر بگیرید. این موضوع به میزان مطالعه و خلاقیت معلم نیز بسیار وابسته است. با توجه به تمی که برای هر لوحه انتخاب می‌کنید لازم است نکات آموزنده‌ای را به دانش‌آموزان گوشزد کنید. همچنین می‌توانید از شاگردان بخواهید در رابطه با این تم، نظرات خود را بیان کنند.
برای مثال در لوحۀ چهاردهم، تحت عنوان ``همسایگان``، می‌توانید تم شناختی همسایه را در نظر بگیرید و در مورد آداب ارتباط با همسایه‌ها، احترام به حقوق آن‌ها و... نکاتی را به شاگردانتان آموزش دهید. یا برای نگارۀ بیست و چهارم، تحت عنوان ``فرش``، می‌توانید تم فرهنگ را در نظر بگیرید و در مورد ارتباط فرهنگ ایرانی-اسلامی با فرش و سایر صنایع دستی ایران آموزش‌هایی را ارائه دهید.
-ارتباط با صفحات بخش
در این قسمت، با توجه به مفاهیم، مهارت‌ها، نگرش‌ها و تم شناختی که برای این بخش در نظر گرفته شده و قرار است در ۶ صفحۀ بعدی این مفاهیم آموزش داده شوند، لازم است سؤالاتی را از دانش‌آموزان بپرسید و یا موضوعاتی را مطرح کنید.
برای مثال با توجه به مفاهیم، مهارت‌ها و نگرش‌هایی که برای نگارۀ دو در نظر گرفته‌اید می‌توانید موارد زیر را مطرح کنید:
- از دانش‌آموز بخواهید اشیاء زیر ۵ تا را بدون شمارش با انگشتان مشخص کند (شمارش).
- از دانش‌آموز بخواهید سمت راست و چپ خیابان را توصیف کند (شناخت جهت‌ها).
- در مورد احتمال آمدن باران و این که گاهی کسی نمی‌داند چه اتفاقی خواهد افتاد، توضیح بدهد (احتمال).
- به قوانین دوچرخه‌سواری در خیابان اشاره کنید.
- به نگهداری از کیف و لوازم شخصی اشاره کنید.
- به قوانین راهنمایی و رانندگی برای حفظ امنیت مردم و نحوۀ رد شدن از خیابان، اشاره کنید.
روش تدریس ۶ صفحۀ بعدی در هر بخش
در کتاب راهنمای روش تدریس ریاضی اول دبستان، روش تدریس هر صفحه به صورت جداگانه آموزش داده شده است. توضیحات هر صفحه شامل سه مورد زیر است:
- اهداف
- روش تدریس
- توصیه‌های آموزشی
-اهداف
در قسمت اول، یعنی اهداف، هدف‌های آموزشی مربوط به آن صفحه مشخص شده است. برخی از این اهداف در صفحات مختلف تکرار می‌شوند. از معلم انتظار می‌رود که در پایان آموزش کتاب، این اهداف به طور کامل محقق شده باشند.
-روش تدریس
در قسمت دوم، یعنی روش تدریس، ابتدا پیشنهاداتی برای فعالیت‌های عملی ارائه می‌شود. در مرحلۀ بعد، باید به صفحه اول آن فصل رجوع کنید و از شاگردان بخواهید تا بین موضوعی که قرار است آموزش دهید و این صفحه ارتباط برقرار کنند. در نهایت آموزش‌های مد نظر خود را در مورد صفحه‌ای که در حال تدریس آن هستید، به دانش‌آموزان ارائه دهید.
برای مثال در تدریس صفحه دوم از نگاره اول، ابتدا از دانش‌آموزان بخواهید تعداد قاب‌های روی دیوار کلاس بشمارند یا از ابزارهایی مانند چینه برای شمارش تا ۵ استفاده کنید (مرحلۀ اول). سپس به دانش‌آموزان بگویید به تصویر صفحۀ اول مراجعه کنند و اشیایی را که تعداد آن‌ها کمتر از ۵ است بشمارند (مرحلۀ دوم). در نهایت به همان صفحه برگردید و از شاگردانتان بخواهید ماهی‌ها، لاک‌پشت‌ها، خرچنگ‌هایی را که شکل آن‌ها مثل هم و تعداد آن‌ها کمتر از ۵ است را بشمارند (مرحلۀ سوم).
-توصیه‌های آموزشی
در قسمت توصیه‌های آموزشی، به نکات مهمی که معلم در طول تدریس آن صفحه باید در نظر داشته باشد اشاره شده است. نکاتی که معلم باید از آن‌ها پرهیز کند، مواردی که از اهمیت بالایی برخوردار هستند، ابزارهای کاربردی برای آموزش آن صفحه و… از جمله مواردی هستند که در این قسمت به آن‌ها پرداخته شده است.
دانلود کتاب درسی و روش تدریس ریاضی اول دبستان
در این بخش می‌توانید به کتاب ریاضی اول ابتدایی، چاپ ۱۳۹۹ و کتاب راهنمای تدریس ریاضی اول ابتدایی دسترسی داشته باشید.
سخن پایانی
در این مقاله تلاش کردیم تا توضیحاتی را در مورد روش تدریس ریاضی اول ابتدایی ارائه کنیم که امیدواریم برای شما مفید بوده باشد. همچنین پیشنهاد می‌کنیم در تدریس ریاضی اول دبستان به نکات زیر نیز توجه داشته باشید:
- تا حد امکان تلاش کنید درس ریاضیات را از حالت خشک و انتزاعی آن خارج کنید. بهتر است ریاضیات به خصوص برای دانش‌آموزان اول دبستان، با فعالیت‌های عملی جذاب و شادی‌بخش، استفاده از ابزار و اشیای ملموس و بازی‌ها، همراه باشد.
- کاربردهای هر مبحث را در زندگی روزانه، در حدی که برای دانش‌آموز کلاس اول قابل درک و جذاب باشد بیان کنید.
- در آموزش ریاضیات به سبک‌های یادگیری دانش‌آموزان نیز توجه داشته باشید.
- همۀ دانش‌آموزان، سرعت یکسانی در آموختن مفاهیم ریاضی ندارند و مهارت در انجام فعالیت‌ها را همزمان کسب نمی‌کنند. بنابراین لازم است که به همۀ آن‌ها فرصت کافی برای یادگیری و دستیابی به مهارت‌های ضروری داده شود.
همکاری با استادبانک، یکی از برترین موسسات تدریس خصوصی در ایران
استادبانک بزرگ‌ترین مرجع انتخاب معلم خصوصی در کشور است. ثبت نام در این سایت، یکی از روش‌های کسب درآمد از تدریس خصوصی برای بسیاری از فرهنگیان و معلمان است. معلمان در این سایت نگران تبلیغات، تولید محتوا و جذب شاگرد نیستند، چرا که این وظایف همگی بر عهدۀ تیم فعال و پرتلاش استادبانک است.
اگر شما هم قصد کسب درآمد از تدریس خصوصی را دارید کافی است با ثبت‌نام کاملا رایگان، مراحل استخدام معلم خصوصی در استادبانک را طی کنید و کسب درآمد خود را از این طریق آغاز کنید. در صورت نیاز به مشاوره و دریافت اطلاعات، کافی است با شماره ۰۲۱۵۴۴۳۵۰۰۰ تماس بگیرید و یا از بخش تیکت پشتیبانی در پروفایل خود اقدام کنید. همکاران ما پاسخگوی سؤالات شما عزیزان خواهند بود و شما را به طور کامل راهنمایی خواهند کرد. از اینکه تا پایان این مقاله همراه ما بودید از شما سپاسگزاریم.
بحث و مشارکت
شما چه تجربیاتی در زمینۀ تدریس ریاضی اول دبستان دارید؟ لطفا نظرات خود را در این زمینه با سایر همکاران به اشتراک بگذارید.
