درس شیمی برای دانش‌آموزان رشتۀ ریاضی و تجربی و در راستای آموزش‌های درس علوم تجربی در مقاطع قبل ارائه می‌شود. این درس به بررسی ساختار، رفتار و تغییر مواد می‌پردازد. از آنجا که شیمی از جمله دروس مهم کنکور برای دانش‌آموزان ریاضی و تجربی نیز به حساب می‌آید، روش تدریس شیمی که معلم در کلاس‌های گروهی و خصوصی خود به کار می‌گیرد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
تدریس شیمی برای هر پایه نکات خاص خود را دارد که می‌توانید با استفاده از مقالات موجود در بخش روش تدریس شیمی در مجله اساتید استادبانک و همچنین با استفاده از کتاب‌های راهنمای معلم شیمی در سایت آموزش و پرورش به این نکات دسترسی داشته باشید. با این حال برخی نکات کلی و عمومی در مورد روش تدریس شیمی در تمامی پایه‌ها وجود دارد که آشنایی با آن‌ها برای هر معلم شیمی ضروری است.
در ادامۀ این مقاله نیز به 7 نکتۀ کاربردی برای بهبود روش تدریس شیمی در کلاس درس اشاره خواهیم کرد.
1. در روش تدریس شیمی، آشنایی با کاربرد موضوعات را در اولویت قرار دهید
برای نشان دادن جایگاه شیمی در زندگی، مواردی از زندگی روزانه را که با مفهوم و موضوع درس ارتباط دارد به دانش‌آموزان معرفی کنید. همچنین پیشرفت‌ها و دستاوردهای صنعتی جهان، نقش شیمی در گردشگری‌ها، پیوند شیمی با سایر حوزه‌ها مانند ریاضی و فیزیک را تا حد امکان برای دانش‌آموزانتان بیان کنید.
2. از فرمت‌های محتوایی متنوع استفاده کنید
استفاده از تصاویر، ویدیوها، نمودارها و ابزارهای مختلف در روش تدریس شیمی، علاوه بر ایجاد جذابیت و شاداب‌تر کردن کلاس درس شیمی، یادگیری محتوا را آسان‌تر و ماندگاری آن را در ذهن دانش‌آموزان بیشتر می‌کند.
3. حضور در آزمایشگاه را به عنوان بخش ثابتی از روش تدریس شیمی در نظر بگیرید
تجربیات آزمایشگاهی، در یادگیری و تثبیت مطالب درس شیمی در ذهن دانش‌آموزان تأثیر غیر قابل انکاری دارد. انجام فعالیت‌های عملی و آزمایشگاهی علاوه بر این که دانش‌آموزان را تشویق می‌کند تا به صورت تیمی کار کنند، باعث می‌شود مفاهیم تئوری که در کلاس آموخته‌اند را به صورت عملی به کار بگیرند.
برای افزایش بازدهی فعالیت‌های آزمایشگاهی، پیش از شروع آزمایش، در مورد موضوع مورد نظر با دانش‌آموزان بحث و گفتگو کنید. سپس وارد مرحلۀ انجام آزمایش شوید و از دانش‌اموزان بخواهید مشاهدات خود را ثبت کنند. در نهایت، دانش‌آموزان باید داده‌ها را تفسیر کنند و نتایج را با هم مقایسه کنند.
4. استفاده از نقشۀ مفهومی در روش تدریس شیمی
نقشه‌های مفهومی یکی از روش‌های جدید یاددهی-یادگیری است. نقشۀ مفهومی در واقع نمودار منظمی از موضوعات اصلی درس است که ارتباط این موضوعات را با یکدیگر نشان می‌دهد. در این روش مفاهیم عمومی درس در بالای نقشه قرار می‌گیرند و مفاهیم خاص‌تر در پایین قرار می‌گیرند.
برای تهیۀ چنین نقشه‌ای ابتدا تمامی مفاهیم درس را در ذهن خود مرور کنید و یا روی کاغذ بنویسید. سپس مهم‌ترین و اصلی‌ترین مفهوم را انتخاب کنید و آن را بالای صفحه بنویسید. به همین ترتیب موضوعات بعدی را بر اساس اهمیت آن‌ها انتخاب کرده و در زیر مفهوم اصلی بقرار دهید و این کار را تا اتمام همۀ مفاهیم درس ادامه دهید. نهایتا ارتباط بین این مفاهیم را با استفاده از خطوط واصل، مشخص کنید.
5. آزمایش‌ها و فعالیت‌ها را از قبل برای خودتان انجام دهید
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در حین انجام یک فعالیت یا آزمایش، بعضی موارد به درستی پیش نرفته‌اند و وقت زیادی از کلاس برای رفع این مشکل هدر رفته است. بنابراین برای این که مطمئن شوید در حین انجام فعالیت‌های کلاسی و یا آزمایش‌ها در درس شیمی همه چیز به درستی پیش خواهد رفت، بهتر است همیشه یک بار آزمایش یا فعالیت را برای خودتان انجام دهید و تمام مراحل آن را به دقت بررسی کنید تا همه چیز را در کلاس شیمی تحت کنترل داشته باشید.
6. قبل از ورود به آزمایشگاه نکات ایمنی را برای دانش‌آموزان تشریح کنید
به عنوان معلم شیمی باید اطمینان حاصل کنید که دانش‌آموزان در مورد موارد ایمنی آزمایشگاه و کارهایی که در شرایط اضطراری باید انجام دهند اطلاعات کافی دارند. در مورد کپسول‌های آتش نشانی، نحوۀ شستشوی چشم‌ها در موارد ضروری، و همۀ کارهایی که در موارد اضطراری باید انجام دهند اطلاعات کافی به دانش‌آموزان ارائه کنید.
7. در روش تدریس شیمی، کنکور را نیز در نظر بگیرید
همان طور که در ابتدای مقاله نیز اشاره کردیم، شیمی از دروس مهم کنکور برای دانش‌آموزان ریاضی و فیزیک است. بنابراین در روش تدریس خود، علاوه بر آموزش مفاهیم شیمی، لازم است تا حد امکان آموزش نکات تستی را نیز مد نظر قرار دهید. تکالیفی را نیز که برای دانش‌آموزان مشخص می‌کنید به صورت ترکیبی از تکالیف مفهومی و تستی در نظر بگیرید.
معلم خصوصی شیمی در استادبانک
استادبانک بزرگ‌ترین مرجع انتخاب معلم خصوصی در کشور است. معلمان در این سایت نگران تبلیغات، تولید محتوا و جذب شاگرد نیستند، چرا که این وظایف همگی بر عهدۀ تیم فعال و پرتلاش استادبانک است. همچنین کیفیت کلاس اساتید به خودی خود تبلیغی قوی برای آن‌ها محسوب می‌شود.
اگر شما هم قصد تدریس خصوصی شیمی را دارید کافی است با ثبت‌نام کاملا رایگان، مراحل استخدام معلم خصوصی در استادبانک را طی کنید و کسب درآمد خود را از این طریق آغاز کنید. ثبت‌نام در استادبانک مراحل و شرایط خاصی ندارد؛ اما مهم‌ترین موضوع این است که به عنوان معلم خصوصی شیمی باید عملکرد بالایی داشته باشید تا امتیاز شما به سرعت افزایش پیدا کند و دانش‌آموزان، شما برای کلاس‌های خود انتخاب کنند.
برای مشاهدۀ مزایای تدریس خصوصی در استادبانک و مقایسۀ آن با سایر سایت‌ها و آموزشگاه‌های تدریس خصوصی، پیشنهاد می‌کنیم مقالۀ مزایای استخدام به عنوان معلم خصوصی در استادبانک را نیز مطالعه کنید.
