آنچه در این مقاله می‌خوانید
هدف از ارائۀ درس علوم تجربی در دورۀ ابتدایی، این است که به دانش‌آموزانِ مقطع ابتدایی کمک کند تا با استفاده از مشاهدات و روش‌های علمی، دنیای اطراف خود را بهتر بشناسند. دانش‌آموزان از طریق این درس یاد می‌گیرند که عقاید و گفته‌های مختلف را به روش‌های علمی آزمایش کنند و از میان آن‌ها، تنها موارد مستدل و علمی را بپذیرند.
در این مقاله از سایت معلمان استادبانک، به بررسی روش تدریس علوم چهارم دبستان پرداخته‌ایم. همچنین فایل pdf کتاب درسی علوم چهارم و راهنمای تدریس صفحه به صفحۀ علوم چهارم دبستان را در اختیار شما همکاران عزیز قرار داده‌‌ایم که در ادامۀ همین مقاله می‌توانید آن‌ها را دانلود کنید.
در صورتی که به عنوان معلم خصوصی علوم چهارم ابتدایی یا معلم آموزش و پرورش، این درس را تدریس می‌کنید، مقالۀ پیش رو، برای شما بسیار مفید و کاربردی خواهد بود. لطفاً با ما همراه باشید.
نگاهی به کتاب علوم چهارم دبستان
قبل از وارد شدن به بحث روش تدریس علوم چهارم ابتدایی، ابتدا لازم است که نگاهی کلی به بخش‌های مختلف کتاب درسی علوم چهارم ابتدایی داشته باشیم.
کتاب علوم پایۀ چهارم ابتدایی چاپ ۱۴۰۰، از ۱۱۹ صفحه و ۱۳ فصل تشکیل شده است. در این کتاب دانش‌آموزان با موضوعات مختلفی مانند مشاهده، یادداشت‌برداری، چمع‌آوری اطلاعات، انرژی، سنگ‌ها و بدن جانداران و انسان‌ها آشنا می‌شوند و یا آموزش‌های خود را از پایه‌های قبل تکمیل می‌کنند.
هر فصل از این کتاب، متناسب با موضوع درس، شامل بخش‌های مختلفی مانند فعالیت، گفت‌وگو، فکر کنید، جمع‌آوری اطلاعات، علم و زندگی و هشدار است که نحوۀ تدریس هر یک از این قسمت‌ها، در کتاب روش تدریس علوم چهارم به طور کامل تشریح شده است.
مروری بر سرفصل‌های کتاب علوم چهارم دبستان و اهداف هر فصل
در این بخش به معرفی هر یک از فصل‌های کتاب علوم چهارم دبستان و اهداف هر یک از این فصل‌ها می‌پردازیم. سیزده فصل کتاب درسی علوم تجربی چهارم دبستان عبارتند از:
۱. زنگ علوم
در فصل اول علوم چهارم، دانش‌آموزان می‌آموزند که چگونه از مشاهدات خود نتیجه‌گیری کنند. بر اساس مشاهدات و یافته‌های تجربی، پاسخ پرسش‌ها و مسائل را در موقعیت‌های جدید پیش‌بینی کنند. نتایج بررسی خود را به روش های گوناگون (روزنامه دیواری، پوستر، مقاله، فیلم و غیره) ارائه دهند.
۲. مخلوط‌ها در زندگی
دانش‌آموزان در این فصل باید با مشاهده ویژگی‌های مخلوط‌ها، آن‌ها را در دو دستۀ یکنواخت و عیریکنواخت طبقه‌بندی کنند. با انجام آزمایش پی ببرند که اندازۀ ذره‌ها و دمای آب، در سرعت حل شدن مواد مؤثر است.
۳. انرژی نیاز هر روز ما
معلم خصوصی باید در این فصل، شکل‌های مختلف انرژی و تبدیل آن‌ها به یکدیگر در وسایل مختلف، شناسایی منابع انرژی و روش‌های حفظ این منابع را به دانش‌آموزان آموزش دهد.
۴. انرژی الکتریکی
در این فصل آموزش‌هایی در رابطه با کاربردهای انرژی الکتریکی در خانه و تبدیل آن به سایر انرژی‌ها ارائه می‌شود.
۵. گرما و ماده
در فصل پنجم کتاب علوم تجربی چهارم دبستان، به اهمیت دماسنج در تشخیص سردی و گرمی یک جسم اشاره می‌شود. همچنین آشنایی با قوانینی مانند “گرما از جسم سرد به جسم گرم منتقل می‌شود” و “رسانایی گرما در اجسام مختلف یکسان نیست“، از دیگر اهداف آموزشی فصل گرما و ماده است.
۶. سنگ‌ها
معرفی انواع سنگ، نحوۀ تشکیل آن‌ها و کاربرد انواع سنگ در زندگی، از اهداف اصلی این فصل است.
۷. آهن‌ربا در زندگی
در این فصل، دانش‌آموزان با انجام فعالیت‌های مختلف مانند انجام آزمایش و جمع‌آوری اطلاعات، با ویژگی‌های آهن‌ربا و روش‌های ساخت آهن‌ربای معمولی و الکتریکی و کاربردهای آن‌ها در زندگی آشنا می‌شوند.
۸. آسمان در شب
در این فصل به پرسش‌هایی دربارۀ صورت فلکی، منظومۀ شمسی، سیاره‌ها، چگونگی ایجاد سال خورشیدی، چرخش سیاره‌ها، جایگاه ماه نسبت به زمین، مهتاب و غیره پاسخ داده می‌شود.
۹. بدن ما (۱)
دانش‌آموزان در فصل ۹ کتاب علوم چهارم دبستان، با ساختار سادۀ سلول، تقسیم آن و انواع سلول‌های بدن انسان آشنا شوند. همچنین با نقش بخش‌هایی از بدن که مواد غذایی را گوارش می‌دهند و چگونگی حفظ سلامت آن‌ها آشنا می‌شوند.
۱۰. بدن ما (۲)
آشنایی با بخش‌ها و اندام‌های اصلی دستگاه تنفس، گردش خون، دفع مواد زائد در بدن انسان و سهم افراد در حفظ سلامت این دستگاه‌ها از اهداف اصلی این فصل است.
۱۱. بیمهرهها
دانش‌آموزان در این فصل با برخی از جانوران بی‌مهره و ویژگی‌های ظاهری و زندگی آن‌ها آشنا می‌شوند و نمونه‌هایی از آن‌ها را طبقه‌بندی می‌کنند. نقش برخی از بیمهرهها در زندگی انسان و چگونگی حفظ جانوران، از دیگر آموزش‌های این فصل است.
۱۲. گوناگونی گیاهان
در سال اول تا سوم مفاهیم مربوط به دانه‌ها و گیاهان، ریشه، ساقه، برگ، گل و میوه مورد بررسی قرار گرفت. در فصل دوازدهم از علوم چهارم دبستان، دانش‌آموزان با گیاهان تک لپه و دولپه و بخش‌های مختلف گل و گرده‌افشانی آشنا می‌شوند و روش‌های تولید مثل در گیاهان را می‌آموزند.
۱۳. زیستگاه
در علوم پایۀ اول تا سوم دبستان، دانش‌آموزان با برخی موضوعات مربوط به گیاهان، جانوران، سوخت، آلودگی آب و هوا و صرفه‌جویی در آب آشنا شدند. در این فصل از کتاب علوم چهارم دبستان، با مفهوم زیستگاه و انواع روابط غذایی موجودات زنده با یکدیگر و نقش هر موجود زنده در این روابط، آشنا می‌شوند.
برخی نکات مهم در روش تدریس علوم چهارم دبستان
۱. روش تدریس مشارکتی و فعال، گردش علمی، استفاده از ویدیوهای آموزشی، استفاده از ابزارهای متناسب با موضوع درس، به کارگیری موضوع درس در زندگی روزانه در آموزش درس علوم بسیار مؤثر است.
۲. وسایل و ابزارهای آموزشی مربوط به هر فصل را از قبل شناسایی کنید تا در زمان آموزش به همۀ ابزارهای مورد نیاز دسترسی داشته باشید و آموزش درس علوم به دلیل نبود امکانات متوقف نشود.
۳. آموزش فصل یازدهم یعنی بیمهرهها را در فصل بهار و محیط طبیعی انجام دهید. برای انجام فعالیت‌های این درس از حیواناتی مانند کرم خاکی، مورچه، صدف یا پوستۀ حلزون و ستارۀ دریایی استفاده کنید. در صورت امکان فیلم‌های مناسب مانند فیلم پوست‌اندازی بندپایان را در کلاس نمایش دهید.
۴. برای آموزش درس دوازدهم، یعنی گوناگونی گیاهان، از گل‌های تازه، فیلم‌های آموزشی مناسب، پوسترها و تصویرهای متناسب با محتوای درس که توسط شما یا دانش‌آموزانتان تهیه شده است، استفاده کنید.
۵. آموزش فصل سیزدهم یعنی زیستگاه را به زمانی موکول کنید که امکان گردش در فضای باز وجود داشته باشد.
بودجه‌بندی سالانۀ علوم چهارم ابتدایی
برنامه‌ریزی برای تدریس علوم تجربی چهارم ابتدایی باید به گونه‌ای باشد که تا پایان نیمۀ اول اردیبهشت ماه، تدریس کل کتاب به پایان رسیده باشد. جدول زیر پیشنهاد بودجه بندی سالانۀ درس علوم تجربی چهارم را ارائه می‌دهد که می‌تواند به برنامه‌ریزی شما برای تدریس خصوصی علوم کمک کند.
این زمانبندی به صورت پیشنهادی ارائه شده است. با توجه به شرایط کلاس و توانایی‌های دانش‌آموزان می‌توانید زمانبندی خاص خود را در نظر بگیرید.
کتابهای کمک درسی علوم چهارم دبستان
علاوه بر نمونه سوالات علوم چهارم دبستان که در سایت تدریس خصوصی استادبانک در اختیار معلمان و دانش‌آموزان عزیز قرار گرفته است، می‌توان از کتابهای کمک درسی برای بهبود وضعیت دانش‌آموزان در درس علوم چهارم ابتدایی استفاده کرد.
برای مثال کتابهای “ماجراهای من و درسام” برای دانش‌آموزان ضعیف و متوسط، مفید است. اما برای دانش‌آموزانی که سطح درسی بالاتری دارند، بهتر است از کتابهای رشادت استفاده شود.
برخی از بهترین کتابهای کمک درسی علوم چهارم دبستان عبارتند از:
- کتاب کار علوم چهارم دبستان خیلی سبز
- کتاب کارپوچینو علوم چهارم دبستان گاج
- کتاب کار و تمرین علوم چهارم دبستان منتشران
- کتاب رشادت علوم چهارم ابتدایی مبتکران
- کتاب ماجراهای من و درسام علوم چهارم دبستان خیلی سبز
- کتاب سیر تا پیاز علوم چهارم دبستان گاج
نگاهی به کتاب روش تدریس علوم چهارم دبستان
در کتاب روش تدریس علوم چهارم دبستان که لینک دانلود آن در همین مقاله از سایت معلمان ابتدایی استادبانک در اختیار شما قرار گرفت، روش تدریس درس به درس علوم تجربی چهارم، به طور دقیق مورد بررسی قرار گرفته است. این کتاب، از دو فصل اصلی تشکیل شده است.
فصل اول شامل کلیاتی مربوط به اهمیت علوم تجربی در مقطع ابتدایی، جهت‌گیری‌های کلی، یادگیری زمینه-محور، نقش معلم در فرآیند آموزش و توضیحاتی در مورد بستۀ آموزشی علوم تجربی اشاره شده است.
فصل دوم نیز شامل بررسی درس‌ها است و از قسمت‌های زیر تشکیل شده است:
در این قسمت به موضوعات اصلی فصل و نکاتی در رابطه با هر موضوع اشاره شده است. همچنین رابطۀ طولی بین موضوعات علوم پایۀ اول تا چهارم نیز بیان شده است.
در این دو قسمت نیز اهداف اصلی هر فصل بیان شده و سپس نتایجی که دانش‌آموز باید بتواند از هر فصل کسب کند، مشخص شده است.
در هنگام تدریس درس علوم، ممکن است سؤالاتی در ذهن دانش‌آموز شکل بگیرد و از معلم بخواهد که به این سؤالات پاسخ دهد. در این قسمت تلاش شده تا به نکات آموزشی که معلم برای پاسخگویی به سؤالات دانش‌آموزان نیاز دارد پرداخته شود.
معلم برای انجام فعالیت‌های هر درس از کتاب علوم چهارم، به ابزار و مواد مختلفی نیاز دارد. در این قسمت به همۀ این وسایل مورد نیاز اشاره شده است تا معلم از قبل آمادگی لازم را برای انجام این فعالیت‌ها در کلاس درس داشته باشد.
در پایان هر فصل یک جدول ارزشیابی در اختیار معلمان قرار می‌گیرد که شامل مهارت‌ها، معیارها و سطوح عملکرد مورد انتظار است. از این جدول برای دریافت بازخورد بهتر از میزان یادگیری دانش‌آموزان استفاده کنید.
جذب معلم خصوصی علوم در سامانۀ تدریس خصوصی استادبانک
در این مقاله از آکادمی اساتید استادبانک، به بررسی کتاب درسی و کتاب روش تدریس علوم چهارم دبستان پرداختیم. همچنین فایل راهنمای معلم علوم چهارم را برای دانلود در اختیار شما همکاران عزیز قرار دادیم.
معرفی برخی منابع کمک آموزشی و نمونه سؤالات علوم چهارم دبستان نیز در اختیار شما همکاران گرامی قرار گرفت. در آپدیت‌‌های بعدی این مقاله، به برخی سؤالات رایج در مورد روش تدریس علوم تجربی چهارم می‌پردازیم.
در صورتی که به مطالعۀ سایر مقالات در زمینۀ روش تدریس، توسعۀ شغلی معلمان، تکنولوژی‌های آموزشی، مدیریت کلاس و اخبار معلمان علاقمند هستید، پیشنهاد می‌کنیم به بخش‌های مختلف مجله اساتیدِ استادبانک هم مراجعه کنید.
همچنین اگر به عنوان معلم علوم، به تدریس خصوصی علاقه دارید، می‌توانید شرایط همکاری با استادبانک را مطالعه و فرم ثبت نام معلم خصوصی را تکمیل کنید. از طریق شماره ۰۲۱۹۱۰۰۵۳۴۳ نیز می‌توانید با مشاورین ما در ارتباط باشید.
استادبانک همواره در تلاش است تا با همکاری برترین معلمان و اساتید کشور و با استفاده از تجربیات آن‌ها، نقشی تأثیرگذار در گسترش دانش، به روزرسانی اطلاعات معلمان و معرفی آن‌ها به دانش‌آموزان و دانشجویان کشور داشته باشد. هدف ما بالا بردن سطح کیفیت آموزش معلمان و ساختن آینده‌ای روشن برای فرزندان این سرزمین است.
در این مقاله از سایت معلمان ابتدایی استادبانک، کتاب راهنمای معلم علوم کلاس چهارم برای دانلود ارائه شده است. در این کتاب می‌توانید بهترین روش‌های آموزش درس به درس علوم چهارم ابتدایی را مطالعه کنید.
کتاب راهنمای معلم علوم چهارم دیستان، کامل‌ترین مرجع برای معلمان عزیز چهارم دبستان است. با کلیک روی این مقاله می‌توانید فایل pdf روش تدریس علوم چهارم را دانلود کنید.
انتخاب کتاب کمک درسی مناسب برای آموزش علوم چهارم دبستان به نوع نیاز دانش آموز شما بستگی دارد. در این مقاله به چند مورد از کتابهای مفید برای آموزش علوم پایه چهارم اشاره شده است.
نظر خود را در مورد این مطلب بیان کنید: