برای بسیاری از ما شروع کاری جدید مثل قدم گذاشتن به محلی که قبلاً نمی شناختیم یا برخورد با افراد جدید ممکن است همراه با استرس و البته هیجان باشد.
این استرس و هیجان تنها مختص استاد نیست و شاگرد هم معمولا با آن دست و پنجه نرم می کند.
نحوه ی شروع کلاس در جلسه اول می تواند نقشی کلیدی در جهت مدیریت جلسات اولیه داشته باشد. اگر کلاس به شکل مطلوبی آغاز نشود، باعث می شود شرایط آنطور که باید پیش نرود یا شاگرد و استاد بازخورد مطلوب را نداشته باشند.
شروع ضعیف جلسه اول میتواند کیفیت ادامه تدریس را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. در حالی که شروع قدرتمند، مسیر تدریس را تا حد خوبی برای شما هموارتر میکند.
برای مثال به دو فاکتور انرژی مثبت و آمادگی در شروع کلاس دقت کنید.
زمانی که شاگرد اهمیت کلاس برای استاد را عمیقا احساس کند، حس مسئولیت بیشتری نسبت به کلاس خواهد داشت و طبعاً تلاش بیشتری هم در این راستا خواهد کرد.
در ادامه به بررسی نکاتی برای شروع هرچه بهتر کلاس می پردازیم.
1. هدف از تشکیل کلاس
قبل از شروع جلسه و انجام تعیین سطح بهتر است انتظار از تشکیل کلاس مجدداً از شاگرد و والدین او پرسیده شده (Reconfirming the Target) و نحوه ی تدریس بر اساس آن جهت دهی شود.
یکی از دلایل عمده ی نارضایتی شاگردان و والدین در استادبانک، برآورده نشدن انتظارات آن ها از کلاس است؛ مثلاً: هدف از درخواست یک کلاس میتواند کسب نمره ی مناسب یا رفع اشکال برای امتحان پیش رو باشد. یا در موارد دیگر شاگرد درخواست تدریس از پایه یا تنها تست زنی را داشته باشد. با آگاهی از انتظارات در ابتدای تدریس، می توان از بروز این نارضایتی تا حد بسیاری جلوگیری کرد.
2. تعیین سطح شاگرد به صورت اصولی در جلسه اول
معمولا اساتید با تجربه در جلسه نخست ارزیابی اولیه ای از سطح شاگرد انجام می دهند.
این ارزیابی اولیه لزوما به معنی گرفتن امتحان یا آزمون از شاگرد نیست. انجام تعیین سطح با گرفتن آزمون در جلسه اول معمولاً تاثیر خوبی بر نگرش شاگرد نسبت به کلاس نخواهد داشت و حتی می تواند تاثیر منفی بر روحیه او داشته باشد
دلیل بسیاری از این شاگردان برای درخواست معلم خصوصی عدم موفقیت در امتحانات مدرسه بوده و مسلماً احساس خوبی نسبت به امتحان ندارند.
برای تعیین سطح پیشنهاد می شود از روش های زیر استفاده کنید:
- بررسی برگه های امتحانی شاگرد و نتایج آن
- حل چند سوال جامع و از پیش تعیین شده در سطوح مختلف همراه با شاگرد و ارزیابی نقاط ضعف و قدرت او در حین حل مسائل.
- مشاهده ی جزوه ی شاگرد و سوال در رابطه با مواردی که در کلاس به او تدریس شده است.
نکته: اگر والدین یا خود شاگرد راغب به نشان دادن برگه های امتحانی نبودند، اصرار نکنید.
نکته: به صورت کلی توصیه می شود اساتید زمان های 10 تا 20 دقیقه را که برای تعیین سطح در جلسه اول می گذارند را جزء زمان کلاس محاسبه نکنند. گاهی اساتید در تعیین زمان کلاس حتی 5 دقیقه های اضافه را هم به حساب می آورند. هرچند که حق استاد در این زمینه بدیهی است، اما این مساله قطعا تاثیر منفی در ذهنیت شاگرد و والدین خواهد گذاشت.
3. تقویت حس اعتماد به نفس در شاگرد
دقت کنید که شاگرد نباید حس کند نیرویی از بالا به پایین به او نگاه می کند و تلاش دارد او را به هر قیمتی اصلاح نماید. مخصوصاً شاگردانی که سطح تحصیلی پایینی دارند و در مدرسه در معرض این نوع نگاه از طرف برخی معلمان و دیگر شاگردان بوده اند، نسبت به این موضوع حساسیت بیشتری دارند.
بنابراین بهتر است با ایجاد حس همدلی و همراهی، تصویر مثبتی در ذهن شاگرد و والدین ایجاد کنید.
4. آموزش چند تکنیک
Jay McTighe در کتاب "سوالات اساسی" به این موضوع اشاره میکند که آموزش چند تکنیک جدید و یا پرسیدن سوالی که بتواند کنجکاوی شاگرد را برانگیزد در شروع کار باعث می شود شاگرد نسبت به مطلب مشتاق تر شده و برای ادامه ی درس انگیزه بیشتری نشان دهد.
بنابراین بد نیست پس از تعیین سطح و مرور کوتاه مباحث پایه ای، چند نکته را در قالب تکنیک های سریع به شاگرد آموزش دهید.
5. چه روشی را برای تدریس انتخاب می کنید؟
اساتید با تجربه معمولاً دو اقدام اصلی را در همان جلسه یا جلسات اول انجام می دهند.
- اول: تشخیص سطح شاگرد (که پیش تر به آن پرداختیم)
- دوم: انتخاب شیوه ی تدریس
دلیل یک شاگرد برای درخواست معلم خصوصی ممکن است با دیگری متفاوت باشد، علاوه بر این هر شاگردی خصوصیات خاص خود را دارد. پس به طبع آن، شیوه ی مناسب تدریس هم می تواند متفاوت باشد.
در درسنامه های آینده تلاش خواهیم کرد تا به کمک مشارکت شما در تمرین ها، دسته بندی مفیدی از انواع شاگردان، نیازها و مقتضیات متناسب با آنها را ارائه کنیم.
نظرات اساتید