اگر به مشارکت اساتید در درسنامه های پیشین دقت کرده باشید، بسیاری از اساتید به این موضوع اشاره کردند که رسیدن از جلسه اول به جلسه دوم، برای معلم خصوصی به عنوان یک موفقیت تلقی میشود.
موفقیت در هر کاری می تواند دلایل فراوانی داشته باشد. شغل تدریس هم از این قاعده مستثنی نیست.
عملکرد استاد در پایان جلسه اول به شدت بر تصمیم گیری شاگرد برای ادامه جلسات تاثیر گذار است.
در ادامه به بررسی مواردی میپردازیم که در پایان جلسات کلاس، خصوصا در نخستین جلسه از اهمیت زیادی برخوردارند:
1. نحوه سنجش میزان یادگیری شاگرد
اساتید با سابقه استادبانک معتقدند که سنجش شاگردان بهتر است در یک فضای تعاملی باشد.
برای سنجش میزان یادگیری شاگرد نیاز نیست که حتما یک آزمون طراحی کنید و در وقت کلاس از شاگرد بخواهید به سوالات آن پاسخ دهد.
James Clark در کتابش با عنوان "A Tutor's Handbook" در قالب یک شیوه برای آموزش خواندن (Reading) پیشنهادی ارائه میکند که در قالب یک مدل قابل تعمیم به دیگر دروس هم هست:
آقای کلارک این مدل را در کتابچه خود، روش "Together – Alone – Together" نامگذاری کرده است.
- متن را باهم بخوانید.
- متن را شاگرد به تنهایی بخواند.
- متن را دوباره باهم بخوانید.
مرحله دوم این شیوه، در واقع سنجش و نظارت استاد بر ضعف شاگرد و مرحله سوم تلاش برای تصحیح خطاهاست.
مثلاً به عنوان یک ترفند، یک مسئله را به شاگرد بدهید و نظارت کنید که شاگرد در زمان حل در کدام بخش ها با مشکل مواجه است و از این طریق متوجه نقاط ضعف شاگرد شوید. به شاگرد برای حل سوال فرصت دهید، در صورتی که نتوانست به تنهایی مسئله را حل کند، می توانید در حل مسئله او را راهنمایی کرده و در این حین نقاط ضعفش را شناسایی کنید.
جمله زیر یک نمونه از نظر ثبت شده والدین در سایت استادبانک است:
(در جهت جلوگیری از سوگیری و همچنین احترام به اساتید، نظرات والدین درج شده در درس نامه ها بدون ذکر نام استاد و شاگرد و با تغییرات در جمله بندی ها منتشر میشود.)
پسرم چیز زیادی از کلاس نفهمید. استاد صرفا تدریس کردن و به سرعت از مباحث عبور میکردند.
نکته: البته این مساله قابل درک است که برخی از والدین در جلسه اول توقع بیش از حدی از استاد دارند و طبعاً وظیفه استاد برآورده کردن انتظارات غیرمنطقی نیست. اشاره به کامنت ها و نظر شاگردان جنبه آموزشی داشته و جهت مرور برخی نارضایتی های رایج والدین است.
2. تناسب حجم تکالیف با زمان و توان شاگرد
شیوه تکلیف دهی به شاگرد، اصولا مبتنی بر تجربیات استاد در طی سال ها کار با تعداد بسیاری شاگرد است.
در بخش مشارکت این درس، از شما میخواهیم تا تجربه ارزشمند خود در این زمینه را با دیگر اساتید در میان بگذارید.
مبنای تکالیف پایان جلسه بهتر است توان واقعی شاگرد و زمانی باشد که می تواند در طول هفته به درس شما اختصاص دهد. تمرین ها را میتوانید از منابعی مثل کتب کمک درسی یا نمونه سوالاتی که همراه دارید تهیه کنید.
میتوان گفت به طور کلی این سه نکته در خصوص تکلیف دهی مهم است. هدف از تکلیف: هدف از حل تمرین بایستی برای شاگرد هم مشخص باشد. اگر این هدف برای او روشن نباشد، به احتمال زیاد انگیزه ای هم برای حل آنها نخواهد داشت. حجم تکلیف: تعداد و سطح سوالاتی که برای جلسه بعدی از شاگرد توقع حل آن را دارید. منبع تکلیف: اینکه تکالیف را از چه منبعی مطرح می کنید. (نمونه سوالاتی که به همراه دارید، کتاب های کمک درسی، سوال طرح شده در کلاس و غیره)
نکته: برخی اساتید تعداد زیادی تمرین را در سطوح مختلف (بسیار بالاتر یا پایین تر از سطح شاگرد) تعیین می کنند که این موضوع عملا میتواند موجب دل سرد شدن شاگرد از کلاس شود.
3. جمع بندی مطالب در پایان هر جلسه
چرا جمع بندی اهمیت دارد؟
ارائه ی یک جمع بندی کوتاه در پایان جلسه می تواند به مطالب تدریس شده در ذهن شاگرد نظم بیشتری دهد. همچنین کمک میکند تا مرزبندی مطالب ارائه شده در این جلسه با جلسه بعدی تا حد خوبی شفاف شود.
برای مثال استاد 10 دقیقه پایان کلاس را به مرور مباحث مطرح شده می پردازیم. همچنین اشاره می کند که مباحث کتاب مثلا تا صفحه 54 مرور شده و تمرین ها تا پایان فصل دو حل شده است. برای جلسه بعدی هم قرار است باهم...
منظور از ارائه چشم انداز چیست؟
ممکن است روند ادامه کلاس در ذهن شما کاملا شفاف باشد و دقیقا بدانید قرار است با این شاگرد چه مسیری را در ادامه جلسات طی کنید.
پیشنهاد استادبانک: فایل PDF تهیه شده توسط استادبانک به عنوان یک پیشنهاد برای جمع بندی و ارائه چشم انداز به شاگرد در پایان هرجلسه تهیه شده است. (لینک دانلود)
این فرمت جمع بندی و گزارش کلاس تنها یک پیشنهاد است. ممکن است اساتید با توجه به تجربه و نیاز کلاس ها بتوانند مواردی را به این فایل افزوده یا کم کنند.
پیشنهاد میکنیم برگه های خام پرینت شده را با خود به همراه داشته باشید و در انتهای هر جلسه آن ها را تکمیل کرد و به شاگرد ارائه کنید. (همچنین میتوان این برگه ها را به عنوان گزارش هم به والدین ارائه داد).
به تجربه در استادبانک دریافته ایم، کارهایی از این دست به شدت بر میزان اعتماد و رضایت شاگرد و والدین تاثیرگذار است.
مجموعه رفتارهایی که منعکس کننده توجه و دلسوزی شما باشد، موجب دلگرمی و حس مثبت در والدین و شاگرد میشود.
4. گزارش دهی از روند برگزاری کلاس ها به والدین
ما قصد داریم در درسنامه های پیش رو، بحث گزارش دهی به والدین را به طور مفصل بیان کنیم.
در اینجا تنها به این یادآوری بسنده میکنیم که همکاری و ارتباط سازنده ی استاد با والدین می تواند باعث پیشرفت بهتر و سریع تر شاگرد شود.
برای مثال در پایان جلسه چند دقیقه ای را (خارج از وقت کلاس) صرف صحبت راجع به شرایط کلاس و پیشرفت شاگرد با والدین کنید و آن ها را در جریان روند برگزاری کلاس ها و میزان پیشرفت و رشد شاگرد قرار دهید.
5. نگرش مثبت
همانطور که در ابتدای درسنامه اشاره شد، نحوه به اتمام رساندن کلاس نقش پررنگی در تصویر شاگرد از شما خواهد داشت. در همین راستا توصیه می کنیم جلسه را با جمله ای انگیزشی و مثبت به پایان برسانید. ترک جلسه با نگرشی مثبت تاثیر زیادی بر روحیه و انگیزه ی شاگرد خواهد داشت.
مثلاً: "اگر در جلسات آینده هم همینطور تلاش کنی بدون شک در امتحان موفق می شوی" یا "امروز شروع قوی و خوبی داشتی، اگر در ادامه هم همینطور تلاش کنی، حتماً موفق می شوی" و جملاتی شبیه به این موارد.
داشتن نگرشی مثبت نسبت به کلاس و انتقال این نگرش به شاگرد باعث افزایش اعتماد به نفس و ترغیب شاگرد به ادامه دادن جلسات کلاس می شود.
نظرات اساتید