آنچه در این مقاله میخوانید
هدف اصلی از ارائۀ درس فارسی در دورۀ ابتدایی، تقویت چهار مهارت زبانی، یعنی گوش دادن، سخن گفتن، خواندن و نوشتن است. از دیگر اهداف این درس، ایجاد نظم فکری در دانشآموزان است. دانشآموز در پایۀ اول و دوم به صورت مقدماتی با این مهارتها آشنا میشود. در کتاب فارسی سوم و چهارم نیز آموزش سطوح پیشرفتهٔ مهارتهای زبانی مد نظر قرار داده شده است.
آموزش سطوح پیشرفتۀ این مهارتها در کتاب فارسی پنجم دبستان نیز ادامۀ پیدا میکند. ضمن اینکه تقویت مهارت درک متن در این پایه به شدت مورد توجه قرار گرفته است.بنابراین روش تدریس فارسی پنجم ابتدایی به صورت درس به درس در تثبیت و تکمیل مهارتهای زبانی و درک متنِ دانشآموز در سطوح پیشرفته، بسیار حائز اهمیت است.
در این مقاله از مجله اساتید استادبانک (بزرگترین سامانه آموزش خصوصی در ایران) به روش آموزش فارسی پنجم دبستان پرداختهایم. همچنین لینکهای دانلود فایل pdf روش تدریس فارسی پنجم ابتدایی (راهنمای تدریس صفحه به صفحه فارسی پنجم دبستان) و فایل pdf کتاب فارسی پنجم دبستان چاپ ۱۴۰۱ را در اختیار شما همکاران عزیز قرار دادهایم که در ادامۀ همین مقاله میتوانید آنها را دانلود کنید. لطفا با ما همراه باشید.
نگاهی به کتاب فارسی پنجم دبستان
قبل از وارد شدن به بحث روش تدریس فارسی پنجم ابتدایی، ابتدا لازم است که نگاهی کلی و همه جانبه نسبت به بخشهای مختلف کتاب درسی فارسی پنجم به دست بیاوریم.
کتاب فارسی پایۀ پنجم ابتدایی چاپ ۱۴۰۱، شامل ۱۵۲ صفحه و ۶ فصل در شش موضوع کلی و اساسی است. این موضوعات در زمینههای مختلفی مانند شکرگزاری و نیایش خداوند، مسائل اخلاقی، اجتماعی، فرهنگی، علمی و هنری ارائه شدهاند.
هر فصل از کتاب فارسی پایۀ پنجم، شامل چند درس مختلف است. در مجموع، کتاب درسی فارسی پنجم ابتدایی از ۱۷ درس تشکیل شده است که در مقایسه با چاپ قدیم این کتاب، سه درس آن حذف شده است. از این ۱۷ درس، دو درسِ هفتم و دوازدهم به عنوان دروس آزاد در نظر گرفته شدهاند.
متن درس: متن درس در ابتدای هر درس در یکی از دو قالب نثر یا شعر و با توجّه به تواناییها و دامنۀ لغات و نیازهای فرهنگی و تربیتی دانشآموزان کلاس پنجم ارائه شده است.
درست و نادرست: این بخش در تمامی دروس وجود دارد و شامل پرسشهایی است که هدف آن تقویت حافظۀ کوتاه مدت دانشآموزان و پرورش دقت و توجه آنها است.
واژه آموزی: در این قسمت دانشآموزان با شیوههای ترکیبسازی و ساخت کلمات در زبان فارسی آشنا میشوند.
دانش زبانی: در این بخش مهارتهایی همچون لحن و آهنگ خوب، مهارت خوب گوش دادن و غیره آموزش داده میشود. بخش واژهآموزی و دانش زبانی به صورت یک در میان در همۀ درسهای کتاب فارسی پنجم دبستان ارائه شدهاند.
تصویرخوانی و صندلی صمیمیت: محور اصلی این فعالیت، آموزش خوب دیدن، اندیشیدن و سخن گفتن است. دانشآموزان پس از دقت در تصاویر، برداشتهای شخصی خود را بیان میکنند.
شعرخوانی و صندلی صمیمیت: در این فعّالیت که در درسهای ۲ و ۶ و ۱۲ ارائه شده، دانشآموزان با روشهای شعرخوانی با رعایت لحن و آهنگ مناسب آشنا میشوند. این کار به درک بهتر متن و افزایش اعتماد به نفس دانشآموزان کمک میکند.
گوش کن و بگو: هدف این بخش که در درسهای ۴، ۱۰ و ۱۴ ارائه شده، پرورش درک شنیداری دانشآموزان است. دانشآموزان پس از گوش دادن به متن، به پرسشها پاسخ میدهند.
نمایش: هدف بخش نمایش، تقویت اعتماد به نفس، هوش حرکتی، قدرت سخن گفتن در برابر جمع و کاهش کم رویی دانشآموزان است. درسهای ۵، ۱۰ و ۱۷ شامل بخش نمایش هستند.
بخوان و حفظ کن: این بخش در هر یک از شش فصل کتاب قرار دارد و یکی از تجربیات خوانداری زبان فارسی است. اهداف این بخش، پرورش حافظه و تقویت فن بیان دانشآموزان است. برای رشد قوۀ ادراکی دانشآموزان نیز پرسش هایی با عنوان “خوانش و فهم” مطرح شده است. درسهای ۱، ۳، ۶، ۱۰، ۱۶ و ۱۳ شامل بخش بخوان و حفظ کن هستند.
بخوان و بیندیش: بخش بخوان و بیندیش در درسهای ۲، ۵، ۷، ۱۲، ۱۵ و ۱۷ شامل متنهایی با هدف تقویت قدرت درک متن و تفکر دانشآموز طراحی شدهاند. در انتها نیز پرسشهایی تحت عنوان درک و دریافت ارائه شده است.
حکایت: در انتهای هر فصل از کتاب فارسی پنجم دبستان، حکایتی ارائه شده است که هدف آن تقویت قدرت تشخیص و درک متن دانشآموزان و آشنایی آنها با ضربالمثلهای فارسی است.
مروری بر سرفصلهای کتاب فارسی پنجم و اهداف هر فصل
برای ارائۀ یک تدریس فارسی خوب به عنوان معلم خصوصی فارسی پنجم ابتدایی، ابتدا به نوشتن طرح درس نیاز دارید و برای نوشتن طرح درس فارسی پنجم دبستان، در وهلۀ اول باید با سرفصلهای کتاب فارسی پنجم ابتدایی به طور کامل آشنا باشید. این سرفصلها عبارتند از:
- آشنایی با آفرینش خداوند و تأمل در آن
- تقویت مهارت روخوانی با رعایت لحن مناسب
- تقویت مهارت درک متن و بهبود سواد خواندن
- تقویت حافظه و توانایی حفظ شعر
- توانایی کاربرد ضربالمثلها
- تقویت مهارت قصهگویی و شناخت ساختار آن
- تقویت مهارت رونویسی، املا و نگارش و پرورش ذهن خلاق
- تقویت مهارت سخن گفتن و تصویرخوانی
- تقویت سواد دیداری
- توانایی انتقال پیام در قالب نمایشنامه
- پرورش علاقهمندی به زیبانویسی و خط تحریزی
- آشنایی با نکات دستوری
- گسترش شبکۀ واژگانی دانشآموزان
- آشنایی با شاعران بزرگ مانند سعدی و پروین دولتآبادی
- گسترش دامنۀ لغات با کمک گرفتن از مخالف معنایی واژگان
- زمینه سازی برای توسعه و به کارگیری تفکّر و تعقّل در زندگی
- تقویت توانایی حفظ شعر و پرورش حافظه
- تقویت مهارت درک متن و بهبود سواد خواندن
- کسب مهارت درک محتوا و کاربرد ضربالمثلها
- تقویت مهارت سخن گفتن به کمک سواد دیداری
- ایجاد نگرش مثبت در دانشآموزان در زمینهٔ بهرهگیری از نیروی فکری
- گسترش شبکهٔ واژگان ذهنی دانشآموز
- ایجاد علاقهمندی به خطّ تحریری و اصول درستنویسی
- تقویت مهارت روانخوانی با رعایت لحنها
- تمرین خاطرهگویی و قصّهگویی
- توانایی حل مسائل با تفکر و کمک گرفتن از توانایی های ذهنی
- تقویت روحیهٔ دانشاندوزی و خردورزی
- توجه به مهارت گوش دادن و بهرهگیری از آن در نوشتن
- آشنایی بیشتر با شاعرانی همچون فردوسی و ناصرخسرو
- گسترش دامنهٔ لغات از طریق ساخت کلمات جدید به روش ترکیب واژهها
- تقویت مهارت نوشتاری، خاطرهنویسی به شکل صحیح
- آشنایی بیشتر با معنا و مفهوم اشعار و بازگردانی آنها به نثر ساده و روان
- تقویت برخی صفات پسندیده مانند صداقت و راستی
- تقویت حسّ میهن دوستی و گرایش به دفاع از عزّت وطن
- تقویت روحیهٔ بزرگداشت و احترام به خدمتگزاران کشور
- آشنایی با صفت پایداری و مفهوم ادبیات مقاومت
- تقویت مهارت درک مطلب و دریافت مفهوم
- تقویت مهارت خواندن و رعایت لحن وآهنگ متن
- آموزش شرح حال نویسی
- گسترش شبکهٔ واژگان با ساخت کلمات جدید از طریق ترکیب واژگان
- تقویت مهارت سخن گفتن و سخنوری
- تقویت مهارت گوش دادن و درک متن از طریق تقویت حافظهٔ شنیداری
- ایجاد علاقه مندی به حفظ شعر و خواندن اشعار مختلف
- تقویت درک مَثَل و علاقه مندی به مطالعهٔ ضربالمثلها
- ایجاد علاقه به خوش نویسی و خط تحریری
- آشنایی بیشتر با نمادهای ملّی کشور ایران (مفاخر فرهنگی، شهیدان، پرچم، سرود و غیره)
- آشنایی بیشتر با اهمّیت زبان رسمی و ملّی و ویژگیهای آن
- تقویت مهارت نوشتاری، نوشتن متن زیبا با توجّه به حسّ شنوایی و شرح حال نویسی
- پرورش حس علاقهمندی به مشاهیر علمی و فرهنگی و مطالعهٔ سرگذشت آنها
- تقویت روحیهٔ خود باوری و اعتماد به نفس ملّی
- ارتقا حس احترام نسبت به بزرگان فرهنگی و هنری
- توسعهٔ دامنهٔ واژگان، تقویت سواد خواندن و درک متن
- تقویت مهارتهای چهارگانهٔ زبان آموزی (سخن گفتن، گوش دادن، خواندن و نوشتن)
- کسب مهارت در نوشتن خطّ تحریری
- آشنایی دانشآموزان با اجزای جمله
- شناساندن چهرههای ماندگار و حماسهآفرینان دفاع مقدّس و شهیدان هستهای و …
- تقویت روحیهٔ پشتکار و خدمت به مردم
- افزایش اعتماد و توکّل به خدا در همهٔ مراحل زندگی
- آشنایی با برخی از واژگان و مضامین اخلاقی، شخصیتها و مفاهیم دینی تأثیرگذار در زندگی
- ایجاد علاقه در دانشآموزان به مطالعهٔ ضربالمثلها و درک پیام و کاربرد آنها
- افزایش درک دانش زبانی در دانشآموزان با انجام تمرینهای مرتبط
- تقویت شناخت واژگان از راه گسترش واژه
- بسط و گسترش دایرهٔ واژگان از طریق ترکیب سازی
- افزایش درک مفهوم تصویر و بیان پیام آن از طریق تصویرخوانی
- افزایش علاقه و تقویت مهارتهای قصّهگویی و قصّهخوانی
- پرورش درک شنیداری از راه دقت در قصههای شنیداری
- تقویت تشخیص دانشآموزان نسبت به کاربرد برخی از نشانههای ربط یا اضافه چون، چو و غیره.
- تقویت مهارت درست نوشتن
- آشنایی با ابزارهای انسجام گزارههای متن
- تقویت مهارت املا و خوشنویسی
- آشنایی با فضایل اخلاقی و رفتاری برخی از دانشمندان ایرانی
- ایجاد و تقویت روحیهٔ پرسشگری و کسب علم
- تقویت مهارت درک متن و بهبود سواد خواندن
- تقویت علاقه نسبت به کتاب خوانی و مطالعهٔ سرگذشت مشاهیر
- تقویت مهارت گوش دادن و توجّه به لحن داستان
- آشنایی با سخن گفتن متناسب با مخاطب و موقعیت
- آشنایی با نوشته های تحقیقی و نوشتن تحقیقی
- گسترش دایرهٔ واژگان
- تقویت توانایی حفظ شعر
- آشنایی با فناوریهای جدید و کاربرد علم و فن در زندگی
- تقویت شناخت و کاربرد ضربالمثل
- تقویت توانایی در مهارت نوشتن با رعایت سنجههای نوشتاری
- تقویت مهارت خوب دیدن و بهرهگیری از آن در مهارتهای زبانی
بهترین روشهای تدریس فارسی پنجم دبستان
روشهای تدریس مناسب برای درس فارسی پایۀ پنجم عبارتند از روش نمایشی، بحث گروهی، حل مسأله، نمایش، بارش فکری، تدریس اعضای گروه، الگوی کاوشگری، قضاوت عملکرد، پیش سازماندهنده و روشنسازی طرز تلقی. توضیح کامل هر یک از این روشها، و همچنین روش مناسب برای هر یک از درسهای کتاب فارسی پنجم، در کتاب راهنمای معلم فارسی پنجم ارائه شده است.
بودجهبندی سالانه فارسی پنجم ابتدایی
در هر هفته ۷ جلسۀ آموزشی ۵۰ دقیقهای به درس فارسی پنجم اختصاص دارد. برای آموزش هر درس از کتاب فارسی پنجم دبستان، به طور متوسط ۹ تا ۱۱ جلسه در نظر گرفته شده است.
برنامهریزی برای تدریس فارسی پنجم ابتدایی باید به گونهای باشد که تا پایان دهۀ اول اردیبهشت ماه، تدریس کل کتاب به پایان رسیده باشد و بقیۀ زمان به مرور آموختهها اختصاص یابد. بودجهبندی پیشنهادی فارسی پنجم ابتدایی به صورت زیر است:
کتابهای کمک درسی فارسی پنجم دبستان
روشهای مختلفی برای تمرین بیشتر و بهبود وضعیت درس فارسی در دانشآموزان پایۀ پنجم ابتدایی وجود دارد. یکی از این روشها استفاده از آموزشهای شخصیسازی شده با کمک معلم خصوصی است. سامانۀ تدریس خصوصی استادبانک این بستر را برای دانشآموزان و معلمان عزیز فراهم کرده است تا از باکیفیتترین خدمات در زمینۀ تدریس خصوصی به صورت حضوری و آنلاین استفاده کنند.
استفاده از نمونه سوالات فارسی پنجم دبستان نیز میتواند به تکرار و تمرین بیشتر این درس کمک کند. روش دیگر استفاده از کتابهای کمک درسی است.
انتشارات مختلفی در زمینۀ آموزش فارسی پنجم دبستان کتابهای کمک آموزشی معتبری را منتشر کردهاند. از جملۀ آنها میتوان به انتشارات گاج، مهر و ماه، خیلی سبز، مبتکران و کلاغ سپید اشاره کرد. هر یک از این کتابها کاربردها و ویژگیهای خاص خود را دارند که معلم میتواند با توجه به نیاز دانشآموز مناسبترین گزینه را به او معرفی کند.
ما در این قسمت به معرفی کتابهای گاج و خیلی سبز در زمینۀ آموزش فارسی پنجم ابتدایی میپردازیم.
۱. کتاب کار فارسی پنجم خیلی سبز
کتاب کار فارسی پنجم، انتشارات خیلی سبز، شامل درسنامههایی است که همۀ نیازهای دانشآموزان از جمله واژهآموزی، مفاهیم درس، نکات نگارشی، دانش زبانی و غیره را رفع میکند. این کتابِ ۱۰۸ صفحهای شامل سؤالات دستهبندی شده و خودارزیابیهایی برای همۀ فصلها است.
کتاب کار فارسی پنجم خیلی سبز، برای دانشآموزان متوسط گزینۀ مناسبی است. کتاب ماجراهای من و درسام (فارسی پنجم) برای دانشآموزان ضعیف و کتاب فارسی پنجم تیزهوشان از همین انتشارات برای دانشآموزان تیزهوش گزینههای مناسبی هستند.
در صورتی که دانشآموز شما نیاز به تقویت درک متن دارد، میتوانید کتاب درک متن پنجم خیلی سبز را به او پیشنهاد دهید. برای بهبود دست خط دانشآموزتان از کتاب خوش خطی پنجم خیلی سبز استفاده کنید.
۲. کتاب فارسی پنجم گاج سری کارپوچینو
کتاب فارسی پنجم کارپوچینو با توجه به ساختار کتاب درسی فارسی پنجم ابتدایی شامل ۱۷ درس است. برای هر درس، درسنامههای جامعی ارائه شده است که همۀ نیازهای دانشآموز را در درس فارسی پنجم برآورده میکند. در پایان هر درس نیز تمرینات مختلفی برای تقویت واژهآموزی، دانشزبانی، درک مطلب، املا، نگارش و غیره طراحی شده است.
همچنین در این کتاب به نقویت قدرت تحلیل، استنباط و تفکر در دانشآموزان توجه شده است. ارائۀ نمونه سؤالات امتحانی نوبت اول و دوم نیز از دیگر ویژگیهای کتاب فارسی پنجم کارپوچینو است.
در صورتی که دانشآموز شما یا والدین او نیاز به کتابی دارند که پاسخ پرسشها نیز در آن ارائه شده باشد، کتاب فارسی پنجم سری پرسمان گزینۀ مناسبتری است.
نگاهی به کتاب روش تدریس فارسی پنجم دبستان
کتاب راهنمای معلم فارسی پنجم دبستان از دو بخش اصلی تشکیل شده است؛ بخش اول، کلیات و بخش دوم، بررسی درس به درس فارسی پنجم دبستان.
در بخش اول، رویکرد برنامۀ درسی فارسی در دورۀ ابتدایی، ساختار و اهداف کتاب فارسی و نگارش پنجم دبستان، جداول و توضیحات مربوط به مهارتهای زبانی، روشهای تدریس پیشنهادی ارائه شده است. همچنین توضیحات کاملی در مورد نحوۀ ارزشیابی در دو درس فارسی و نگارش پایۀ پنجم ابتدایی در اختیار معلمان عزیز قرار گرفته است.
پس از این قسمت، اهداف هر درس و روشهای تدریس پیشنهادی و مدت زمان لازم برای آن درس ارائه میشود. در نهایت، توضیحات کاملی در مورد هر یک از فعالیتها، تمرینات خواندن، درک مطلب و املاهای مورد نیاز برای آن درس در اختیار معلمان عزیز پایۀ پنجم ابتدایی قرار میگیرد.
تدریس خصوصی فارسی پنجم دبستان در استادبانک
با توجه به پایین بودن حقوق فرهنگیان، بسیاری از معلمان فارسی پنجم دبستان، با هدف افزایش حقوق معلمی خود وارد حوزه تدریس خصوصی فارسی پنجم به دانشآموزان میشوند.
معلمان و دبیران به دلیل داشتن سابقۀ کار مرتبط و آشنایی با شرایط مدارس و سؤالات امتحانی، بیشتر از سایر معلمان خصوصی مورد استقبال متقاضیان کلاسهای خصوصی قرار میگیرند. به همین دلیل بسیاری از آنها با ورود به حوزۀ تدریس خصوصی و کمی استمرار و تلاش، به درآمدهای قابل توجهی از طریق آموزش خصوصی آنلاین و حضوری دست پیدا میکنند. برای اطمینان از این موضوع کافیست نگاهی به نمونه درآمد معلمان خصوصی استادبانک بیندازید.
همچنین از آن جا که معلمان در قلب مراکز آموزشی کشور حضور دارند، از نزدیک با نیازهای تحصیلی شاگردان مقاطع مختلف تحصیلی آشنا هستند بنابراین معلمان اطلاعات خوبی در مورد انواع مشکلات دانشآموزان ابتدایی، اختلالات یادگیری، مشکلات رفتاری و غیره دارند و میتوانند خدمات ارزشمندی را به منظور پیشرفت تحصیلی دانشآموزان ابتدایی و متوسطه اول و یا شاگردانی که دچار افت تحصیلی شدهاند، ارائه دهند.
با شروع سال تحصیلی جدید نیز تقاضا برای معلم خصوصی و برگزاری کلاسهای خصوصی روز به روز افزایش پیدا میکند. به ویژه که امسال بسیاری از دانشآموزان به دلیل ضعف در آموزش مجازی، دچار مشکلات زیادی در دروس خود هستند و به کلاسهای خصوصی روی میآورند.
استادبانک نیز با هدف معرفی معلمان توانمند و فراهم کردن فرصتی برای کسب درآمد این عزیزان از تدریس خصوصی، اقدام به استخدام معلم خصوصی در تمامی دروس، به صورت حضوری و آنلاین کرده است. پیشنهاد میکنیم به منظور اطلاع از شرایط همکاری با استادبانک، مقالۀ زیر را مطالعه کنید.
همکاری با استادبانک، یکی از برترین مؤسسات تدریس خصوصی در ایران
در این مقاله از سایت معلمان ابتدایی استادبانک به بررسی کتاب درسی و روش تدریس فارسی پنجم دبستان پرداختیم. همچنین فایل راهنمای معلم فارسی پنجم دبستان را برای دانلود در اختیار شما همکاران عزیز قرار دادیم. بودجهبندی سالانه، معرفی برخی منابع کمک آموزشی و نمونه سؤالات فارسی پنجم دبستان نیز در اختیار شما همکاران گرامی قرار گرفت.
در صورتی که به مطالعۀ سایر مقالات در زمینۀ روش تدریس، توسعۀ شغلی معلمان، تکنولوژیهای آموزشی، مدیریت کلاس و اخبار معلمان علاقمند هستید، پیشنهاد میکنیم به بخشهای مختلف مجله اساتید استادبانک هم مراجعه کنید. همچنین اگر به عنوان معلم به تدریس خصوصی علاقه دارید میتوانید شرایط همکاری با استادبانک را مطالعه و فرم ثبت نام معلم خصوصی را تکمیل کنید یا از طریق شماره ۰۲۱۹۱۰۰۵۳۴۳ با مشاورین ما در ارتباط باشید.
استادبانک همواره در تلاش است تا با همکاری برترین معلمان و اساتید کشور و با استفاده از تجربیات آنها، نقشی تأثیرگذار در گسترش دانش، به روزرسانی اطلاعات معلمان و معرفی آنها به دانشآموزان و دانشجویان کشور داشته باشد. هدف ما بالا بردن سطح کیفیت آموزش معلمان و ساختن آیندهای روشن برای فرزندان این سرزمین است.
روشهای مختلفی برای آموزش درس فارسی پنجم دبستان وجود دارد. با استفاده از کتاب راهنمای معلم فارسی پنجم که لینک دانلود آن در این مقاله از سایت معلمان استادبانک قرار دارد، میتوانید با این روشها آشنا شوید.
فایل pdf روش تدریس فارسی پنجم دبستان در این مقاله از سایت معلمان ابتدایی استادبانک قرار گرفته است. با ورود به این مقاله، میتوانید به لینک دانلود راهنمای تدریس معلم فارسی پنجم دسترسی داشته باشید.
با مطالعۀ کتاب روش تدریس معلم پنجم ابتدایی، با نحوۀ تدریس دروس آزاد فارسی پنجم آشنا خواهید شد. با کلیک روی این مقاله، به این فایل دسترسی خواهید داشت.
بسیارعالی