کتاب سوالات اساسی (Essential Questions) که در درسنامۀ ۳ “دوره اخلاق حرفه‌ای تدریس خصوصی استادبانک” نیز به آن اشاره کردیم، توسط جی مک تای و گرنت ویگنز نوشته شده است. این کتاب به بررسی سوالاتی می‌پردازد که معلم با به کارگیری آن‌ها می‌تواند به ایجاد روحیۀ پژوهش و تفکر عمیق در دانش‌آموزان کمک کند.
جی مک تای (Jay McTighe) یک سخنران و نویسنده است که تجربه‌ای طولانی و غنی در حوزۀ آموزش و اجرای پروژه‌های مربوط به بهبود مدارس دارد. شهرت جی بیشتر به خاطر فعالیت‌هایش در زمینۀ توسعۀ حرفه‌ای معلمان، بهبود استراتژی‌های آموزشی و افزایش کیفیت ارزشیابی در مدارس است.
گرنت ویگنز (Grant Wiggins) نیز یک معلم، مدیر، محقق و نویسنده در حوزۀ آموزش است و از جمله افرادی است که فعالیت‌های بسیاری برای ایجاد اصلاحات در مدارس انجام داده است. او و همکارانش با برگزاری کنفرانس‌ها و کارگاه‌های مختلف، منابع ارزشمندی را در زمینۀ اصلاحات در مدارس ایجاد کردند.
جی مک تای و گرنت ویگنز در این کتاب توضیح کاملی در مورد ماهیت سوالات اساسی و اهمیت آن‌ها ارائه کرده‌اند. هفت ویژگی اصلی را برای سوالات اساسی معرفی کرده و نحوۀ طرح این نوع سوالات و استفاده از آن‌ها را آموزش داده‌اند. آن‌ها در این کتاب، با ارائۀ ده‌ها مثال به بررسی سوالات اساسی در حوزه‌های مختلف از جمله ریاضی، زبان، هنر و … از دورۀ پیش دبستانی تا کلاس دوازدهم پرداخته‌اند.
استفاده از سوالات اساسی هم برای معلمان و هم برای دانش‌آموزان می‌تواند چالش برانگیز باشد. نویسندگانِ این کتاب با ارائۀ راهکارهای عملی و اثبات شده، به بررسی این چالش‌ها نیز پرداخته‌اند.
به طور خلاصه، کتاب سوالات اساسی راهنمایی عملی برای طراحی و اجرای آموزش و یادگیریِ مبتنی بر پژوهش است. این کتاب به معلمان کمک می‌کند تا با طرح سوالات هدفمند، دانش‌آموزان را به بحث و گفتگو و مشارکت بیشتر در کلاس علاقمند کنند و فرهنگ پژوهش و تفکر را در مدرسه ایجاد کنند تا همه اعضای مدرسه، از جمله دانش‌آموزان، معلمان و مدیران از مزایای به کارگیری این روش بهره‌مند شوند.
سرفصل‌های کتاب
- چه چیزی یک سوال را به سوالی اساسی تبدیل می‌کند؟
- چرا باید از سوالات اساسی استفاده کنیم؟
- سوالات اساسی را چگونه طراحی کنیم؟
- چالش‌های احتمالیِ استفاده از این سوالات را چگونه مدیریت کنیم؟
- چطور فرهنگ پژوهش را در کلاس ایجاد کنیم؟
- چطور از سوالات اساسی، خارج از محیط کلاس استفاده کنیم؟
بیشتر بخوانید: معرفی کتاب تدریس در اوج حرفه‌ای بودن | لیندا ب نیلسون
در بخش‌هایی از این کتاب می‌خوانیم:
“اگرچه ما سوالات اساسی را به عنوان عاملی برای تقویت روحیه پژوهش و تفکر در دانش‌آموزان مورد استفاده قرار می‌دهیم اما این تنها کارکِرد آن‌ها نیست. ما معتقدیم که آموزش و پرورش باید به دانش‌آموزان کمک کند تا به درک عمیقی از ایده‌ها و فرآیندها برسند و بتوانند آموخته‌های خود را در داخل و خارج از مدرسه به کار بگیرند.”
“در سطوح عملی، رسیدن به درک هدفمند از درس و پاسخ به سوالات اساسی، در واقع دو روی یک سکه هستند. سوالات اساسی به ایده‌هایی اشاره دارند که ارزش درک کردن و یادگیری را دارند. برای مثال در درس جغرافیا، دانش‌آموز با شرایط اقلیمی، آب و هوایی و جغرافیایی یک ناحیه آشنا می‌شود و یاد می‌گیرد که این شرایط، چطور بر وضع اقتصادی و سبک زندگی مردم آن ناحیه تاثیر می‌گذارد. اما در اینجا یک سوال اساسی مطرح می‌شود: منطقه‌ای که شما در آن زندگی می‌کنید چه تاثیری روی سبک زندگی شما دارد؟”
اگر شما هم جزو آن دسته از معلمانی هستید که علاقمند به توسعۀ شغلی خود هستید، و دغدغۀ یاددهی و یادگیری عمیق را در کلاستان دارید، مطالعۀ این کتاب را به شما توصیه می‌کنیم.
سوال!
به عنوان یک معلم از چه روش‌هایی در زمینۀ تدریس خود استفاده می‌کنید تا دانش‌آموز را به موضوع درس علاقمند کرده و او را به تفکر و تحقیق بیشتر در این زمینه هدایت کنید؟
لطفا نظرات و تجربیات خود را زیر همین پست با سایر همکاران در میان بگذارید.
نظر خود را در مورد این مطلب بیان کنید: