دوره ابتدایی یکی از مهم‌ترین مقاطع تحصیلی به منظور یادگیری ریاضیات برای همۀ دانش‌آموزان است. در این مقطع، کودکان با پایه‌ای‌ترین مفاهیم ریاضی مانند انواع اعداد، انجام محاسبات مختلف روی این عددها، اندازه گیری، محاسبات، حل مساله، اشکال هندسی و بسیاری موضوعات کلیدی دیگر در درس ریاضی آشنا می‌شوند.
آموزش‌هایی که اگر به خوبی در دانش‌آموزان اتفاق نیفتد، مشکلات زیادی را در یادگیری ریاضی مقاطع بالاتر، یادگیری سایر دروس و موضوعات روزمره زندگی برای آنها ایجاد خواهد کرد. چرا که ریاضی یکی از مهارت‌های ضروری و مهم در زندگی هر فردی است. همۀ ما روزانه و به صورت ناخودآگاه از مباحث مختلف ریاضی و روشهای حل مسئله استفاده می‌کنیم. این موضوع اهمیت روش تدریس ریاضی ابتدایی را به خوبی نشان می‌دهد.
در این مقاله به بررسی نکات مهم در رابطه با روش تدریس ریاضی ابتدایی پرداخته‌ایم. در صورتی که به عنوان معلم خصوصی ریاضی ابتدایی فعالیت می‌کنید این مقاله برای شما مفید خواهد بود. لطفا با ما همراه باشید.
روش تدریس ریاضی اول ابتدایی
انتخاب بهترین روش تدریس ریاضی ابتدایی پایه اول، نقش اساسی و مهمی را در یادگیری هر چه بهتر مفاهیم ریاضی، در مقاطع بالاتر، برای دانش‌آموزان ایفا می‌کند.
بنابراین میزان مهارت و تسلط معلم به مباحث ریاضی سال اول ابتدایی و توانایی انتقال این دانش به شاگردان می‌تواند تعیین کننده وضعیت و سطح ریاضی دانشآموز در مقاطع بالاتر تحصیلی باشد. از سویی دیگر، معلم علاوه بر تدریس اثربخش این مفاهیم، باید بتواند ذهنیت و نگرش مناسبی را نسبت به ریاضیات و اعتماد به نفس کافی برای مطالعۀ ریاضی و درک مفاهیم آن در دانش‌آموزان کلاس اولی خود ایجاد کند.
هر بخش از کتاب روش تدریس اول ابتدایی، شامل ۷ صفحه است. در صفحۀ اول تنها یک تصویر (لوحه یا نگاره) گنجانده شده که در واقع مقدمه‌ای بر مفاهیمِ ۶ صفحۀ بعدی است.
در انتهای هر صفحه نیز توصیه‌هایی جداگانه برای آموزش بهتر توسط معلم و والدین در نظر گرفته شده است. در برخی از صفحات، تنها یک هدف آموزشی در نظر گرفته شده است. برای برخی دیگر از صفحات نیز دو هدف آموزشی تعیین شده، که در ابتدای هر صفحه با نمادهای مشخصی نشان داده شده‌اند.
در مقاله روش تدریس ریاضی اول ابتدایی به نکات بسیار مهمی در زمینه آموزش ریاضی پایه اول اشاره شده است.
روش تدریس ریاضی دوم ابتدایی
ریاضی دوم ابتدایی یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین دروس به منظور ایجاد پایۀ قوی ریاضی در دانش‌آموزان، برای مقاطع بالاتر تحصیلی است. در ریاضی اول ابتدایی، دانشآموز تا حد زیادی با استفاده از بازی و سرگرمی مباحث را آموزش می‌بیند. اما در ریاضی پایۀ دوم، مباحث و مفاهیم این درس به صورت جدی‌تری مطرح می‌شوند.
کتاب ریاضی دوم دبستان چاپ قدیم، به صورت معلم-محور طراحی شده بود. ولی در چاپ جدید معلم نقش تسهیل‌گر و هدایت‌کننده را دارد و دانشآموز در فرآیند آموزش و یادگیری کاملا فعال است. توجه به خواندن و نوشتن، حل مسأله و تلفیق ریاضی با هنر از دیگر ویژگی‌های کتاب ریاضی دوم ابتدایی است.
به عنوانبهترین روشهای آموزش ریاضی دوم دبستان که در موقعیت های مختلف تدریس ریاضی به کار می‌آیند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- روش تدریس نمایشی
- روش تدریس کار و بحث گروهی
- روش تدریس پرسش و پاسخ
- روش تدریس مشارکتی
- روش تدریس اکتشافی (کاوشگری)
- روش تدریس داستان گویی
- روش تدریس سخنرانی
کتاب کار ریاضی ذوم خیلی سبز و کتاب سیر تا پیاز گاج ریاضی دوم، از جمله کتابهای کمک درسی مفید برای آموزش هر چه بهتر مفاهیم ریاضی دوم دبستان است.
روش تدریس ریاضی سوم ابتدایی
ریاضی سوم ابتدایی در واقع شروع مرحله‌ای است که طی آن دانشآموز به طور جدی درگیر حل مسأله شده و با مفهوم پایه‌ای و مهم ضرب آشنا می‌شود. قبل از انتخاب روش تدریس ریاضی سوم ابتدایی، باید با اهداف اصلی ریاضی در این پایه آشنا باشید. این اهداف عبارتند از:
- بالا بردن توانایی حل مسأله در دانش‌آموزان
- توجه به نقش فعال دانشآموز در یادگیری مفاهیم ریاضی
- ارتقای مهارت‌های نوشتن و خواندن
- توجه به تفاوت‌های فردی دانش‌آموزان و سبک‌های یادگیری آنها
- تقویت مهارت مدلسازی ریاضی در دانش‌آموزان
- ارائۀ مثال‌هایی از کاربرد ریاضی در زندگی روزمره
نکتۀ بسیار مهم در مورد ریاضی سوم ابتدایی این است که دانش‌آموزان، در این پایه، برای اولین بار با مفهوم ضرب اعداد آشنا می‌شوند. یادگیری بسیاری از موضوعاتِ ریاضی در پایه‌های بالاتر، به یادگیری جدول ضرب در کلاس سوم و چهارم دبستان وابسته است.
دانش‌آموزانی که تسلط خوبی روی جدول ضرب دارند در مقایسه با سایر دانش‌آموزان، مشکلات کمتری را در مباحث مختلف ریاضی از جمله تقسیم، محاسبات کسری، نسبت و تناسب، درصد و غیره تجربه می‌کنند. میتوان نتیجه گرفت که روش تدریس ریاضی سوم ابتدایی و به خصوص، روش آموزش جدول ضرب کلاس سوم، تأثیر مستقیمی روی وضعیت درسی دانشآموز در درس ریاضی در پایه‌های بالاتر دارد.
انتشارات مختلفی در زمینۀ آموزش ریاضی سوم دبستان کتابهای کمک آموزشی معتبری را منتشر کرده‌اند. از جملۀ آنها میتوان به انتشارات گاج، مهر و ماه، خیلی سبز، مبتکران و کلاغ سپید اشاره کرد.
هر یک از این کتاب‌ها کاربردها و ویژگی‌های خاص خود را دارند که معلم می‌تواند با توجه به نیاز دانشآموز مناسب‌ترین گزینه را به او معرفی کند. کتابهای سیر تا پیازِ گاج و شاهکار کلاغ سپید، از جمله بهترین کتاب‌ها در زمینۀ آموزش ریاضی سوم ابتدایی هستند.
روش تدریس ریاضی چهارم ابتدایی
هدف از ارائۀ درس ریاضی در دورۀ ابتدایی، آشنا کردن دانش‌آموزان با چند موضوع پایه‌ای و مهم در ریاضیات است. این موضوعات عبارتند از:
- شناخت انواع عددها
- انجام محاسبات مختلف روی اعداد
- اندازه‌گیری (طول، مساحت، محیط، حجم، زاویه و…)
- آشنایی با اشکال هندسی
- راهبردهای حل مسأله
- شناخت الگوها (الگوهای عددی و هندسی)
- مفاهیم مربوط به درصد
- آمار و احتمال
- مختصات و تقارن.
در ریاضی پایۀ چهارم، دانشآموز علاوه بر تکمیل مفاهیم پایه‌های قبل، با موضوعات جدیدی مانند کسر، عدد مخلوط، عدد اعشاری و ضرب اعداد دو رقم در دو رقم آشنا می‌شود.
آموزش اصولی این مفاهیم به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا در یادگیری ریاضیات پایه‌های بالاتر مشکلات کمتری را تجربه کند. روش تدریس ریاضی چهارم ابتدایی و سبک آموزشی که معلم در نظر می‌گیرد، در دستیابی به این اهداف بسیار مؤثر هستند.
کتاب کار ریاضی چهارم خیلی سبز و کتاب سیر تا پیاز گاج ریاضی چهارم، از جمله کتاب های کمک درسی مفید برای آموزش هر چه بهتر مفاهیم ریاضی چهارم دبستان است.
روش تدریس ریاضی پنجم ابتدایی
هدف از درس ریاضی در دورۀ ابتدایی، آشنا کردن دانش‌آموزان با چند موضوع پایه‌ای و مهم در ریاضیات است. این موضوعات عبارتند از:
- شناخت انواع عددها
- انجام محاسبات مختلف روی اعداد
- اندازه‌گیری (طول، مساحت، محیط، حجم، زاویه و غیره)
- آشنایی با اشکال هندسی
- راهبردهای حل مسأله، شناخت الگوها (الگوهای عددی و هندسی)
- مفاهیم مربوط به درصد
- آمار و احتمال
- مختصات و تقارن
در بخش روش تدریس ریاضی، میتوانید به مقالات روش تدریس ریاضیِ پایه‌های مختلف دسترسی داشته باشید.
همچنین مباحثی از قبیل نسبت، تناسب و درصد، تقارن و چند‌ضلعی‌ها، موضوعاتی هستند که دانشآموز برای اولین بار در پایۀ پنجم با آنها آشنا می‌شود. این موضوعات پایۀ بسیاری از مباحث ریاضی ششم و ریاضیاتِ مقاطع بالاتر هستند.ضمن اینکه دروس پایۀ پنجم، منبع بسیاری از سؤالاتِ آزمون‌های نمونه دولتی و تیزهوشان هستند.
بنابراین روش تدریس ریاضی ابتدایی در پایه پنجم باید به گونه‌ای باشد که نقاط ضعف دانشآموز را در ریاضیات پایه‌های قبل پوشش دهد، او را برای ریاضی پایه‌های بالاتر آماده کند و نیاز شاگرد را برای شرکت در آزمون‌های مختلف برآورده کند.
استفاده از ماشین حساب برای انجام محاسبات تقریبی یا دقیق با عددهای بزرگ و یا محاسبات مربوط به فصل آمار و احتمال برای دانش‌آموزان کلاس پنجم بلامانع است. درک هر چه بهتر کسر به عنوان یک عدد در فصل دوم از پایۀ پنجم، به درک هر چه بهتر اعداد گویا و مفاهیم احتمال در پایه‌های بالاتر منجر خواهد شد.
در فصل سوم ریاضی پنجم، یعنی نسبت، تناسب و درصد، از عددهای اعشاری و عددهای مخلوط استفاده نکنید زیرا دانش‌آموزان تقسیم کردن این عددها را تاکنون نیاموخته‌اند. برای درک بهتر فصل چهارم، یعنی تقارن و چند ضلعی‌ها پیشنهاد می‌شود از ابزارها و اشیای مختلف و کاغذ و قیچی استفاده کنید.
تا جایی که ممکن است مهارت محاسبات ذهنی دانش‌آموزان را در این پایه تقویت کنید و با بازی و مسابقه روی سرعت محاسبات کار کنید. استفاده از بازی منجر به کاهش اضطراب ریاضی دانش‌آموزان می‌شود. همچنین بهتر است در فصل ششم یعنی اندازه‌گیری، فقط واحدهای اندازه‌گیری معرفی شده در کتاب، آموزش داده شود و سایر واحدهای اندازه‌گیری مثل مترمکعب مطرح نشود.
برای آموزش هر چه بهتر فصل هفتم یعنی آمار و احتمال و انجام آزمایش‌های تصادفی میتوانید از سایت random.org استفاده کنید. همچنین استفاده از نرم‌افزار اکسل برای وارد کردن داده‌ها و رسم نمودارهای این فصل پیشنهاد می‌شود.
روش تدریس ریاضی ششم ابتدایی
پایه ششم ابتدایی و به خصوص درس ریاضی ششم دبستان، از اهمیت و حساسیت ویژه‌ای برخوردار است. دانش‌آموزان پس از اتمام این پایه، وارد مقطع جدید تحصیلی، یعنی متوسطه اول می‌شوند.
از سویی دیگر، بسیاری از دانش‌آموزان این پایه، قصد شرکت در آزمون‌های مهم مدارس خاص مانند آزمون تیزهوشان یا نمونه دولتی را دارند که درس ریاضی با ضریب ۴، جزو مهم‌ترین درس‌های این آزمون‌ها است. این دلایل، روش تدریس ریاضی ششم ابتدایی را در جایگاه ویژه‌ای قرار می‌دهد.
برخی دانش‌آموزان در این پایه قصد شرکت در آزمون‌های مدارس خاص را دارند. بنابراین تلاش کنید تا برای آنها نیز برنامه‌هایی را در نظر بگیرید. کتابهای ماجراهای من و درسام و آموزش و آزمون ریاضی ششم رشادت از جمله کتابهای مفید برای تدریس ریاضی پایه ششم هستند.
ساختار کتابهای ریاضی دوره ابتدایی
ساختار همه کتابهای ریاضی دوره ابتدایی، به جز پایه اول به صورت زیر است:
هر فصل از کتاب ریاضی پایه دوم تا ششم، از یک تصویر عنوانی، یک بخش حل مسأله، چهار درس اصلی و یک بخش مرور فصل تشکیل شده است. ضمنا هر یک از چهار درس اصلی، شامل بخش‌هایی تحت عنوان فعالیت، کار در کلاس و تمرین است.
بعد از اتمام درس‌های هر فصل، نوبت به بخش مرور فصل می‌رسد. این بخش شامل چهار قسمت “فرهنگ نوشتن“، “تمرین“، “فرهنگ خواندن” و “سرگرمی و معما” است. هدف از این بخش، ارائۀ تمرینات تکمیلی، تقویت مهارت‌های خواندن، نوشتن و مهارت‌های فکری در دانش‌آموزان دور ابتدایی است.
نکات مهم در روش تدریس ریاضی ابتدایی
۱. دورۀ ابتدایی بهترین زمان برای شناسایی مشکلات ریاضی دانش آموزان و رفع آنها است. از این فرصت برای کمک به شاگردانی که دچار انواع مشکلات ریاضی هستند، نهایت استفاده را ببرید.
۲. پیشنهاد می‌کنیم با استفاده از تصویر موضوعی، مطالب مهم فصل را برای دانش‌آموزان توضیح دهید. سؤالاتی را مطرح کنید تا دانش‌آموزان را به سمت موضوع اصلی درس هدایت کند. سپس آموزش هر درس را با فعالیت آن درس شروع کنید. پس از آن در قسمت کار در کلاس، به دنبال کشف اشکالات و بدفهمی‌های دانش‌آموزان باشید. در نهایت تمرینات را به خود دانش‌آموزان واگذار کنید، اما حتما زمانی از هر جلسه را به بررسی پاسخ‌های درست این تمرین‌ها اختصاص دهید.
۳. تمرین‌های ارائه شده در بخش مرور فصل، ترکیبی است و چهار درس هر فصل را مرور می‌کند. اما برای تمرین، یادآوری و دوره کافی نیستند. پیشنهاد می‌کنیم برای هر فصل تمرینات جداگانه‌ای را تهیه کنید. تلاش کنید تا در تمرینات هر فصل، مفاهیم فصل‌های قبل نیز یادآوری شوند. در پایان، با ارائه تکلیف‌های مناسب و تمرین در خانه، شرایط را برای تثبیت یادگیری در دانش‌آموزان فراهم کنید.
۴. درس ریاضی باید برای دانش‌آموزان لذت‌بخش و شادی‌آور باشد. بنابراین تا حد امکان سعی کنید از فعالیت‌های جذاب و گروهی برای آموزش درس استفاده کنید.
۵. در حال حاضر بسیاری از دانش‌آموزان به موبایل، تبلت و لپ تاپ دسترسی دارند. بنابراین تا جایی که امکان دارد از بازی‌ها، نرم‌افزارها و ابزارهای تکنولوژیک در آموزش ریاضیات به دانش‌آموزان دورۀ ابتدایی استفاده کنید.
۶. در مورد مسأله‌ها، دانش‌آموزان باید با مسائلی روبرو شوند که راه حل آنها واضح و روشن نباشد. در غیر این صورت نمی‌توانند روشهای مختلف حل مسأله را امتحان کنند. همچنین دشواری مسائل باید در حدی باشد که برای دانش‌آموزان ایجاد چالش کند اما نباید در سطحی باشد که انگیزۀ دانشآموز را از بین ببرد یا باعث ایجاد اضطراب ریاضی در دانشآموز شود.
۷. ارزشیابی‌ها را در فرایند تدریس انجام دهید و از این ارزشیابی‌ها برای گرفتن بازخورد استفاده کنید. همچنین تلاش کنید تا روشهای متنوعی را برای ارزشیابی در نظر بگیرید. روشهایی مانند مشاهده، تکمیل چک لیست‌ها، خودارزشیابی، ارزشیابی توسط دانش‌آموزان دیگر، آزمون‌های عملکردی، امتحان‌های شفاهی و کتبی متنوع استفاده کنید.
۸. توجه به سبک های یادگیری دانش‌آموزان و استفاده از آموزش‌های بصری، شنیداری، عملی، کارهای گروهی و غیره در یادگیری این درس تأثیر بسزایی دارد. همۀ دانش‌آموزان سرعت یکسانی در آموختن ندارند. بنابراین لازم است که به همۀ آنها فرصت کافی برای یادگیری و دستیابی به مهارت‌های ضروری داده شود.
تدریس خصوصی ریاضی ابتدایی در استادبانک
با توجه به پایین بودن حقوق فرهنگیان، بسیاری از آموزگاران ریاضی ابتدایی، با هدف افزایش حقوق معلمی خود وارد حوزه تدریس خصوصی ریاضی به دانش‌آموزان می‌شوند.
معلمان به دلیل داشتن سابقۀ کار مرتبط و آشنایی با شرایط مدارس و سؤالات امتحانی، بیشتر از سایر معلمان خصوصی مورد استقبال متقاضیان کلاس‌های خصوصی قرار می‌گیرند. به همین دلیل بسیاری از آنها با ورود به حوزۀ تدریس خصوصی و کمی استمرار و تلاش، به درآمدهای قابل توجهی از طریق آموزش خصوصی آنلاین و حضوری دست پیدا می‌کنند.
برای اطمینان از این موضوع کافیست نگاهی به نمونه درآمد معلمان خصوصی استادبانک بیندازید.
همچنین از آن جا که معلمان در قلب مراکز آموزشی کشور حضور دارند، از نزدیک با نیازهای تحصیلی شاگردان مقاطع مختلف تحصیلی آشنا هستند بنابراین معلمان اطلاعات خوبی در مورد انواع مشکلات دانش‌آموزان ابتدایی، از جمله مشکلات درسی، اختلالات یادگیری، مشکلات رفتاری و غیره دارند و می‌توانند خدمات ارزشمندی را به منظور پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی و یا شاگردانی که دچار افت تحصیلی شده‌اند، ارائه دهند.
با شروع سال تحصیلی جدید نیز تقاضا برای معلم خصوصی و برگزاری کلاس‌های خصوصی روز به روز افزایش پیدا می‌کند. به ویژه که امسال بسیاری از دانش‌آموزان به دلیل ضعف در آموزش مجازی، دچار مشکلات زیادی در دروس خود هستند و به کلاس‌های خصوصی روی می‌آورند.
استادبانک نیز با هدف معرفی معلمان توانمند و فراهم کردن فرصتی برای کسب درآمد این عزیزان از تدریس خصوصی، اقدام به استخدام معلم خصوصی در تمامی دروس، به صورت حضوری و آنلاین کرده است. پیشنهاد می‌کنیم به منظور اطلاع از شرایط همکاری با استادبانک، مقالۀ زیر را مطالعه کنید.
استادبانک معتبرترین پلتفرم استخدام و معرفی معلم خصوصی ریاضی و سایر دروس
در این مقاله به بررسی روش تدریس ریاضی ابتدایی پرداختیم. در صورتی که به مطالعۀ سایر مقالات در زمینۀ روش تدریس، توسعۀ شغلی معلمان، تکنولوژی‌های آموزشی، مدیریت کلاس و اخبار معلمان علاقمند هستید، پیشنهاد می‌کنیم به بخش‌های مختلف مجله اساتیدِ استادبانک (سایت معلمان ابتدایی و سایر مقاطع تحصیلی) هم مراجعه کنید.
همچنین اگر به عنوان معلم به تدریس خصوصی علاقه دارید میتوانید شرایط همکاری با استادبانک را مطالعه و فرم ثبت نام معلم خصوصی را تکمیل کنید یا از طریق شماره ۰۲۱۹۱۰۰۵۳۴۳ با مشاورین ما در ارتباط باشید.
برای روش تدریس ریاضی ابتدایی میتوان موارد مختلفی را معرفی کرد. معمولا روش های دانش آموز محور و روش تدریس فعال جزو بهترین روش ها برای تدریس ریاضی ابتدایی هستند. در این مقاله از سایت معلمان استادبانک، پیشنهاداتی را برای تدریس هر چه بهتر ریاضی ابتدایی معرفی کردهایم.
با مراجعه به مقالات مختلف در زمینه روش تدریس ریاضی پایه های مختلف مقطع ابتدایی، میتوانید به لینک دانلود فایل pdf راهنمای معلم ریاضی اول تا ششم دسترسی داشته باشید.
تحرک، بازی، ساختن، مسابقه، داستانگویی، همۀ اینها روشهایی هستند که میتوانید برای ارائۀ بهترین روش تدریس ریاضی ابتدایی از آنها استفاده کنید و به جای مشاهدۀ دهها دانشآموز کسل و بیحوصله، یک کلاس ریاضی شاداب و هیجانانگیز را برگزار کنید.
نظر خود را در مورد این مطلب بیان کنید: