همۀ روش‌های استخدام در آموزش و پرورش + شرایط و مراحل استخدام

با وجود بحث‌های همیشگی در مورد پایین بودن حقوق معلمان آموزش و پرورش، بی‌توجهی قانونگذاران نسبت به رفاه و معیشت معلمان، کلاس‌های پر جمعیت و مواردی از این دست، شغل معلمی همچنان طرفداران پروپاقرص بسیاری دارد. مزایای مختلف شغل معلمی باعث شده که بسیاری از افرادی که به دنبال مشاغل دولتی هستند، استخدام در آموزش و پرورش را به عنوان اولین گزینۀ خود در نظر بگیرند.

به دلیل اهمیت این موضوع، ما نیز در مجلۀ اساتیدِ استادبانک، تصمیم گرفتیم تا به بررسی روش‌های مختلف استخدام در آموزش و پرورش، شرایط و مراحل هر یک از این روش‌ها بپردازیم. تا به این لحظه که در مهر ماهِ سال ۱۴۰۰ قرار داریم، به طور کلی ۳ روش قانونی برای استخدام به عنوان معلم در آموزش و پرورش وجود دارد. هر یک از این روش‌ها مزایا، معایب، مراحل و شرایط خاص خود را دارد. در ادامۀ این بخش به بررسی این سه روش خواهیم پرداخت. لطفا تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

استخدام در آموزش و پرورش از مسیر دانشگاه فرهنگیان 

برای استخدام در آموزش و پرورش، اولین و مطمئن‌ترین مسیری که وجود دارد، قبولی در رشته‌های تربیت معلم و ورود به دانشگاه فرهنگیان است. چرا که این روش از سال‌ها قبل و البته در دانشگاهی تحت عنوان دانشگاه تربیت معلم اجرا می‌شده و قوانین آن به ندرت تغییر می‌کند. تقریبا می‌توان گفت احتمال حذف این روش برای جذب معلم وجود ندارد و می‌توان همیشه روی آن حساب کرد.

در ادامۀ این بخش، به مزایا، مراحل و شرایط استخدام در آموزش و پرورش از طریق دانشگاه فرهنگیان می‌پردازیم.

مزایای ورود به دانشگاه فرهنگیان

از مزایای ورود به دانشگاه فرهنگیان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. استخدام رسمی در آموزش و پرورش

یکی از مهم‌ترین مزایای قبولی در دانشگاه فرهنگیان این است که دانشجویان از همان بدو ورود، تضمین شغلی دارند. البته به شرطی که دورۀ کارآموزی خود را در ترم‌های آخر با موفقیت طی کنند و در نهایت نیز صلاحیت آن‌ها مورد تأیید آموزش و پرورش قرار بگیرد. به جز موارد خاص، به ندرت پیش می‌آید که فردی پس از طی چهار سال دانشگاه فرهنگیان، اجازه ورود به آموزش و پرورش را نداشته باشد. بنابراین می‌توان گفت که دانشجویان دانشگاه فرهنگیان تا حد زیادی امنیت شغلی خواهند داشت.

۲. برخورداری از حقوق ماهانه در دوران دانشجویی

این مورد هم یکی از جذابیت‌های ورود به دانشگاه فرهنگیان است. در حالی که در بسیاری از دانشگاه‌ها، دانشجویان برای تحصیل خود باید هزینه‌هایی را پرداخت کنند، در دانشگاه فرهنگیان نه تنها تحصیل رایگان است، بلکه دانشجویان، حقوقی مطابق با حقوق وزارت کار دربافت می‌کنند. بر این اساس، در حال حاضر حقوق ماهانۀ دانشجویان دانشگاه فرهنگیان حدود دو میلیون و هشتصد هزار تومان است.

۳. معافیت از خدمت سربازی برای آقایان

این هم یکی دیگر از مزایای دانشگاه فرهنگیان، برای آقایان است. بدون شک همین یک مورد کافیست تا بسیاری از پسران، بعد از طی سال‌های دبیرستان، برای ورود به دانشگاه فرهنگیان و معلم شدن اقدام کنند.

از دیگر مزایای قبولی در دانشگاه فرهنگیان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برخورداری از بیمه خدمات درمانی
• تحصیل رایگان
• خدمات و امکانات رفاهی مانند خوابگاه
• معتبر بودن مدرک دانشگاه فرهنگیان برای وزارت علوم و تحقیقات
• محاسبۀ سال‌های تحصیل دانشجویان به عنوان سابقۀ کار

معایب ورود به دانشگاه فرهنگیان

با وجود مزایای بسیاری که قبولی در دانشگاه فرهنگیان برای دانشجو معلمان دارد، معایبی نیز وجود دارند که البته برخی از آن‌ها کاملا سلیقه‌ای هستند و ممکن است برای بعضی افراد بسیار هم جذاب باشند. برخی از مواردی که می‌توان به آن‌ها اشاره کرد عبارتند از:

• شرایط خوابگاهی نامناسبِ برخی از واحدهای دانشگاه فرهنگیان
• طرح تعهد خدمت برای فارغ‌التحصیلان دانشگاه فرهنگیان (به میزان ۲ برابر سال‌های تحصیل)
• کسر هزینۀ خوابگاه و سایر تسهیلات دانشگاهی از حقوق دانشجو معلمان (به میزان ۲۵ درصد)
• پایین بودن حقوق معلمان در مقایسه با سایر مشاغل
• تفکیک جنسیتی در دانشگاه فرهنگیان
• اجباری بودن حجاب چادر برای خانم‌ها

شرایط ورود به دانشگاه فرهنگیان

در این بخش به شرایط عمومی و اختصاصی برای ورود به دانشگاه فرهنگیان اشاره می‌کنیم.

مراحل استخدام به عنوان دانشجو معلم

برای اینکه از طریق دانشگاه فرهنگیان به استخدام آموزش و پرورش دربیایید ابتدا باید همراه با سایر دانش‌آموزان در کنکور سراسری و در یکی از پنج رشتۀ انسانی، تجربی، ریاضی، هنر یا زبان‌های خارجی ثبت نام کنید.

در صورت مجاز شدن به انتخاب رشته، می‌توانید دانشگاه فرهنگیان را به عنوان یکی از گزینه‌های خود در لیست انتخاب رشته، وارد کنید. نهایتا از بین افراد واجد شرایط، به میزان ۳ برابر ظرفیت مورد نیاز دانشگاه فرهنگیان، به این دانشگاه معرفی می‌شوند.

در صورت تأیید دانشگاه فرهنگیان، نوبت به طی مرحلۀ مصاحبه علمی و معاینات پزشکی می‌رسد. اگر از این مرحله هم به سلامت عبور کنید، لازم است که در یک جلسۀ گزینش هم شرکت کنید و ار شوی افراد مصاحبه کننده، تأیید شوید. پس از طی همۀ این مراحل، در نهایت بر اساس نمرۀ علمی کسب شده در کنکور، نمرۀ مصاحبه و نتیجۀ گزینش، مشخص می‌شود چه کسانی صلاحیت ورود به دانشگاه فرهنگیان را دارند.

تفاوت دانشگاه فرهنگیان با دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

بین مزایا و قوانین و مراحل ورود به دانشگاه فرهنگیان با تربیت دبیر شهید رجایی تفاوت خاصی وجود ندارد. مهم‌ترین تفاوت این دو دانشگاه در تمرکز آن‌ها روی برخی رشته‌های تحصیلی است. دانشگاه فرهنگیان بیشتر بر روی رشته‌های گروه علوم انسانی، هنر و علوم پایه تمرکز دارد. اما تمرکز دانشگاه تربیت دبیر در جذب معلم روی رشته‌های علوم مهندسی و فنی است.

استخدام در آموزش و پرورش از طریق آزمون‌های استخدامی 

اگر تمایل دارید در دانشگاه‌های دیگری غیر از دانشگاه فرهنگیان تحصیل کنید، یا به دلیل شرط سنی، فرصت ورود به این دانشگاه را از دست داده‌اید و در عین حال به شغل معلمی علاقمند هستید، می‌توانید از طریق آزمونی که هر ساله تحت عنوان آزمون فراگیر دستگاه‌های اجرایی برگزار می‌شود به هدف خود، یعنی استخدام در آموزش و پرورش دست پیدا کنید. از معلمانی که به این طریق جذب آموزش و پرورش می‌شوند، تحت عنوان معلمان مشمول ماده ۲۸، یا به طور خلاصه، معلمان ماده ۲۸ نیز یاد می‌شود.

شرایط استخدام در آموزش و پرورش به عنوان معلم مشمول ماده ۲۸

در این بخش به شرایطی عمومی و اختصاصی برای شرکت در آزمون‌های استخدامی آموزش و پرورش اشاره می‌کنیم.

مراحل استخدام در آموزش و پرورش برای متقاضیان ماده ۲۸

برای استخدام در آموزش و پرورش از طریق آزمون‌های استخدامی، باید منتظر اطلاعیۀ شرکت در آزمون‌های فراگیر دستگاه‌های اجرایی کشور باشید. پس از ثبت نام و شرکت در این آزمون و به شرط قبولی در آن، لازم است مدارک خود را برای انجام مصاحبه علمی و معاینات پزشکی، به محلی که برای شما تعیین شده تحویل دهید.

در صورت قبولی در مصاحبۀ علمی و تأیید معاینات پزشکی، نوبت به گزینش می‌رسد. این بخش از سوالات مربوط به احکام دینی و شرعی است و شامل موارد مرتبط با اصول و فروع دین و مواردی از این دست خواهد بود. در صورت قبولی در این سه مرحله، لازم است یک دوره یک سالۀ مهارت‌آموری را نیز در دانشگاه فرهنگیان طی کنید. در طول این دوره آموزش‌هایی در قالب دو پودمان و در مدت ۶۷۰ تا ۷۰۰ ارائه خواهد شد.

در نهایت پس از گذراندن موفقیت‌آمیز این دو پودمان، معلمان ماده ۲۸ وارد مرحلۀ کارآموزی می‌شوند. در این مرحله، لازم است معلمان به مدارس بروند و در کلاس‌های درس، به صورت آزمایشی تدریس خود را آغاز کنند.

مواد امتحانی آزمون فراگیر دستگاه‌های اجرایی

دروس امتحانی آزمون استخدامی آموزش و پرورش شامل دو بخش عمومی و اختصاصی است. دروس عمومی برای تمامی دستگاه‌ها و رشته‌ها یکسان است. اما دروس اختصاصی با توجه به نوع رشته متفاوت خواهد بود.

دروس عمومی آزمون استخدامی آموزش و پرورش

• زبان و ادبیات فارسی
• معارف و اندیشه اسلامی
• ریاضی و آمار
• زبان انگلیسی
• هوش و استعداد تحصیلی
• کامپیوتر و مهارت‌های هفتگانۀ ICDL
• اطلاعات عمومی

استخدام در آموزش و پرورش از طریق مصوبات مجلس

با وجود دو روش بالا برای استخدام معلمان، در دوره‌های خاصی، کمبود معلم در مدارس همچنان گریبان‌گیر آموزش و پرورش بوده است.

از یک سو بارها شاهد این موضوع بوده‌ایم که به دلیل کمبود معلم، برای تدریس برخی از درس‌ها، از معلمانی استفاده شده است که هیچ تخصصی در درس مورد نظر نداشته‌اند. از سویی دیگر، همان طور که در مقاله حقوق معلمان آموزش و پرورش هم اشاره کردیم، یکی از روش‌های معلم شدن، تدریس به صورت خرید خدمات یا همان حق‌التدریسی است. همچنین برخی افراد نیز سال‌ها به عنوان نیروهای نهضتی یا مربیان پیش‌دبستانی با آموزش و پرورش همکاری داشته‌اند که در واقع هیچ قرارداد استخدام دائمی بین آموزش و پرورش و این گروه از معلمان وجود ندارد.

به این دو دلیل، یعنی کمبود معلم و پیگیری‌های معلمان حق‌التدریس و نهضتی، در سال‌های اخیر، مجلس قانونی را تصویب کرد که این گروه از افراد نیز بتوانند به استخدام آموزش و پرورش دربیایند و تبدیل وضعیت آن‌ها انجام شود.

شرایط استخدام معلمان حق التدریس، آموزشیاران نهضتی و مربیان پیش‌دبستانی

• داشتن تابعیت ایرانی
• انجام خدمت دوره ضرورت یا معافیت قانونی برای مردان
• عدم اعتیاد به دخانیات و مواد مخدر
• نداشتن سابقه محکومیت جزایی مؤثر
• دارا بودن مدرک تحصیلی دانشگاهی و یا مدارک هم‌تراز
• داشتن سلامت جسمانی و روانی و توانایی برای تدریس
• اعتقاد به دین اسلام یا یکی از ادیان شناخته‌شده در قانون اساسی
• التزام به قانون اساسی

مراحل استخدام معلمان حق‌التدریس، مربیان پیش دبستانی و آموزشیاران نهضتی 

معلمان حق ‌التدریس و مربیان پیش دبستانی باید در آزمون پایان دورۀ آموزشی در دانشگاه فرهنگیان شرکت و نمرۀ قبولی را کسب کنند. سپس باید منتظر مجوز استخدام سالیانه از سوی سازمان اداری و استخدامی باشند تا نوبت استخدام آن‌ها فرا برسد.

آموزشیاران نهضت سوادآموزی نیز لازم است ابتدا در آزمون داخلی که از سوی وزارت آموزش و پرورش برگزار می‌شود شرکت کرده و نمرۀ قبولی را کسب کنند. پس از طی این مرحله، باید در آزمون پایان دورۀ یکسالۀ دانشگاه فرهنگیان شرکت کنند و  پس از کسب حد نصاب لازم، بر اساس فرم امتیازبندی و ظرفیت استخدامی سالانه، می‌توانند تنها در رشته آموزگاری در مناطق کمتر توسعه یافته استخدام شوند.

مواد آزمون داخلی برای آموزشیاران نهضت سوادآموزی

آزمون داخلی در دو بخش عمومی و تخصصی برای معلمان نهضت سوادآموزی برگزار می‌شود:

همکاری با استادبانک، یکی از برترین موسسات تدریس خصوصی در ایران

در این مقاله تلاش کردیم تا روش‌های مختلف استخدام در آموزش و پرورش را مورد بررسی قرار دهیم. در مقالات آینده نکاتی را در مورد منابع آزمون استخدامی آموزش و پرورش، نکات مهم مصاحبه و سایر مراحل استخدام ارائه خواهیم کرد.

در صورتی که به مطالعۀ سایر مقالات در زمینۀ روش‌ تدریس، توسعۀ شغلی معلمان، تکنولوژی‌های آموزشی، مدیریت کلاس و اخبار معلمان علاقمند هستید، پیشنهاد می‌کنیم به بخش‌های مختلف مجله اساتیدِ استادبانک هم مراجعه کنید. همچنین اگر به عنوان معلم به تدریس خصوصی علاقه دارید می‌توانید شرایط همکاری با استادبانک را مطالعه و فرم ثبت نام معلم خصوصی را تکمیل کنید یا از طریق شماره‌ ۰۲۱۹۱۰۰۵۳۴۳ با مشاورین ما در ارتباط باشید.

استادبانک همواره در تلاش است تا با همکاری برترین معلمان و اساتید کشور و با استفاده از تجربیات آن‌ها، نقشی تأثیرگذار در گسترش دانش، به روزرسانی اطلاعات معلمان و معرفی آن‌ها به دانش‌آموزان و دانشجویان کشور داشته باشد. هدف ما بالا بردن سطح کیفیت آموزش معلمان و ساختن آینده‌ای روشن برای فرزندان این سرزمین است.