آنچه در این مقاله میخوانید
آموزش علوم تجربی، به معنای انجام فعالیتهایی است که دانشآموزان با کمک مشاهده و روشهای علمی، عقایدی را نسبت به دنیای اطراف خود کسب میکنند. یادگیری این درس در دوران کودکی بسیار مهم است. زیرا اگر دیدگاههایی که افراد در این سن، در مورد دنیای اطراف خود کسب میکنند، بر اساس مشاهدات اتفاقی باشد، احتمالاً غیرعلمی و گذرا خواهد بود. این تصورات غیر علمی بر سایر تجربیات آنها در آینده نیز تأثیر میگذارد.
بنابراین روش تدریس علوم تجربی و به طور خاص، روش تدریس علوم تجربی دوم دبستان، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. چرا که دانشآموزان از طریق این درس یاد میگیرند عقاید و گفتههای مختلف را به روشهای علمی آزمایش کنند و از میان آنها، تنها موارد مستدل و علمی را بپذیرند.
در این مقاله از مجله اساتید استادبانک، به بررسی روش تدریس علوم دوم دبستان پرداختهایم. همچنین فایل پیدیاف کتاب علوم دوم دبستان و راهنمای تدریس صفحه به صفحۀ علوم دوم دبستان را در اختیار شما همکاران عزیز قرار دادهایم که در ادامۀ همین مقاله میتوانید آنها را دانلود کنید.
در صورتی که به عنوان معلم خصوصی علوم دوم ابتدایی یا معلم آموزش و پرورش، این درس را تدریس میکنید، مقالۀ پیش رو، برای شما بسیار مفید و کاربردی خواهد بود. لطفاً با ما همراه باشید.
نگاهی به کتاب علوم تجربی دوم دبستان
قبل از وارد شدن به بحث روش تدریس علوم دوم ابتدایی، ابتدا لازم است که نگاهی به بخشهای مختلف کتاب درسی علوم دوم داشته باشیم.
کتاب علوم تجربی دوم دبستان چاپ ۱۴۰۰، از ۱۰۳ صفحه و ۱۴ فصل تشکیل شده است. در این کتاب دانشآموزان با موضوعات مختلفی مانند بازدید و گردش علمی، محیط زیست، صدا، نور، انواع سوختها، رشد گیاهان، جانوران و انسان، انواع مواد و غیره آشنا میشوند.
هر فصل از این کتاب، متناسب با موضوع درس، شامل بخشهای مختلفی مانند فعالیت، ایستگاه فکر، مشاهده، مقایسه، جمعآوری اطلاعات، گفتوگو است. نحوۀ تدریس هر یک از این قسمتها در کتاب روش تدریس علوم تجربی دوم به طور کامل تشریح شده است.
طرح درس علوم دوم دبستان
طرح درس روزانه علوم دوم دبستان برای تمامی درسها به زودی در مقالات جداگانه در اختیار شما همکاران عزیز قرار خواهد گرفت. در حال حاضر میتوانید از طرح درس علوم دوم درس اول و دوم که لینک آن در قسمت پایین آمده، استفاده کنید.
مروری بر سرفصلهای کتاب علوم تجربی دوم دبستان
در این بخش به معرفی هر یک از فصلهای کتاب علوم دوم دبستان و اهداف هر یک از این فصلها میپردازیم. چهارده فصل کتاب درسی علوم تجربی دوم دبستان عبارتند از:
۱. زنگ علوم (گردش در باغ)
در این درس، دانشآموزان باید بیاموزند که هنگام مشاهدهٔ پدیدههای طبیعی از چند حس خود استفاده کنند، مشاهدات خود را دقیق و در قالب جملات مشخص یادداشت کنند، در زمان ارائهٔ گزارش یا بحث و گفتگو، از مستندات استفاده کرده و به حافظهٔ خود اعتماد نکنند.
۲. هوای سالم، آب سالم
دانشآموزان باید بتوانند در این درس با نیاز جانوران و تأثیرات محیط زیست سالم روی زندگی موجودات زنده آشنا شوند. عوامل مؤثر بر آلودگی محیط زیست را شناسایی کنند و با راهکارهای رفع آلودگی و حفظ محیط زیست آشنا شوند.
۳. زندگی ما و گردش زمین (۱)
معلم خصوصی علوم در این فصل باید دانشآموزان را با تغییرات دمای هوای شبانه روز و ارتباط آن با حرکت زمین به دور خود، آشنا کند.
۴. زندگی ما و گردش زمین (۲)
اثر تغییرات دما بر زندگی انسانها، جانوران و گیاهان، کاربردهای تغییر دما و چگونگی ایجاد تغییرات در چهرۀ زمین در این فصل آموزش داده میشود.
۵. پیام رمز را پیدا کن (۱)
در این درس دانشآموزان مفاهیمی را که بیشتر مربوط به صدا است را طی انجام بازیها میآموزند. بچهها در این بازیها پیامی را به صورت رمز با استفاده از ویژگیهای صوت (بلندی و کوتاهی، کلفتی و نازکی) به گروه مقابل منتقل میکنند. آنها با انجام فعالیتهایی برای انتقال پیام، صداهای بلند، کوتاه، نازک و کلفت تولید میکنند.
۶. پیام رمز را پیدا کن (۲)
در این درس دانشآموزان در قالب انجام بازی با برخی ویژگیهای نور، برای انتقال و دریافت پیام، آشنا میشوند. دانشآموزان میآموزند ویژگیهای نور در زندگی روزمره استفادههای گوناگونی دارد. مثلاً رنگهای نور چراغ راهنما، پیامهایی برای رانندگان دارد.
۷. اگر تمام شود
در این درس، دانشآموزان یاد میگیرند، بدون سوختها (نفت، گاز، بنزین، گازوئیل و غیره) وسایل نقلیه نمیتوانند حرکت کنند، پخت و پز انجام نمیگیرد و گرمشدن خانهها، مدرسهها و محل کارها با مشکل روبرو خواهد شد. همچنین حس مسئولیت در قبال استفادهٔ درست از سوختها و حفظ آن برای آینده، در دانشآموزان تقویت می شود.
۸. بسازیم و لذت ببریم
دانشآموزان پس از آشنایی اولیه با ابزارهای گوناگون و استفاده مناسب از آنها اقدام به ساخت کاردستیهای متنوع خواهند کرد. سپس این ابزارها را به کار گرفته و فواید استفاده از فناوری را تجربه میکنند.
۹. سرگذشت دانه
دانشآموزان در سال گذشته با قسمتهای مختلف گیاه و کاشت دانه آشنا شدند. در این درس، دانههای مختلف محل زندگی خود را جمعآوری، مشاهده، توصیف و دستهبندی میکنند. همچنین باید دربارهٔ استفادههای مختلف از دانهها اطلاعاتی را جمعآوری و گزارش کنند؛ بخشهای تشکیلدهندهٔ یک دانه را با خیس کردن دانهٔ نخود و لوبیا مشاهده و توصیف کنند؛ با رویاندن دانهها رشد گیاه را مشاهده کنند و با چرخهٔ زندگی یک گیاه دانهدار آشنا شوند.
۱۰. درون آشیانهها
دانشآموزان در سال گذشته با غذاهای جانوران و رشد آنها آشنا شدند. در این درس دربارهٔ نیاز جانوران به محلی برای زندگی، لانهسازی آنها و کارهایی که برای مراقبت از فرزندانشان انجام میدهند، گفتگو کرده و اطلاعاتی را جمعآوری میکنند.
همچنین به طور گروهی برای مورچهها یک لانهٔ موقت میسازند و لانهسازی آنها را مشاهده میکنند. دربارهٔ چگونگی ارتباط جانداران از جمله اینکه خرگوش غذای عقاب است، اطلاعاتی را جمعآوری میکنند.
ضمن گفتگو با یکدیگر، راههایی را برای کمک به سالم ماندن و رشد فرزندان جانوران پیشنهاد میدهند. مراحل زندگی چند جانور را مقایسه و دربارهٔ شباهتها و تفاوتهای آنها، نیازهای جانوران هنگام رشد و چگونگی برطرف شدن این نیازها گفتگو میکنند.
۱۱. من رشد میکنم
دانشآموزان در سال گذشته با کارهایی که برای سالم ماندن و رشد کردن لازم است، آشنا شدهاند. در این درس دورههای زندگی را که انسان در طول عمر خود پشت سر میگذارد، مرور و دورهای را که خود در آن قرار دارند، مشخص میکنند.
۱۲. برای جشن آماده شویم
در این درس دانشآموز با آوردن مواد قابل دسترس در محیط خود برای تهیهٔ مواد خوردنی جشن، آنها را فهرست و دستهبندی میکند و با توجه به ملاک هایی که میآموزد، مواد را به دو گروه جامد و مایع طبقهبندی کرده و گزارش میدهد. در فعالیتهای روزمره از آموختههای خود در رابطه با تغییر شکل مواد بر اثر گرفتن گرما یا از دست دادن گرما، آگاهانه استفاده میکند و تجربیات خود را به صورت عملی نشان میدهد.
۱۳. بعد از جشن
در این درس دانشآموزان با همان ترکیب گروه قبلی خود، درباره نگهداری باقیماندههای مواد غذایی و پاکیزگی محیط خود تصمیمگیری میکنند. با انجام فعالیتهایی، اثر آب بر مواد و همچنین اثر مواد بر هم را تجربه کرده و با جداسازی مواد دور ریختنی با نقش خود در حفظ محیط زیست آشنا میشوند. همچنین آموختههای خود را با ساخت وسیله، طراحی آزمایش و به کارگیری آنها در کلاس و خارج از مدرسه نشان میدهند.
۱۴. از گذشته تا آینده (نان)
در این درس، تلاش شده دانشآموزان با یکی دیگر از تأثیرات فناوری بر زندگی بشر یعنی تهیهٔ نان آشنا شده، سیر تغییر و تکامل آن را در طول تاریخ بشناسند و با برقراری ارتباط بین امکانات گذشته و حال، آینده را پیشبینی کنند.
کتابهای کمک درسی علوم تجربی دوم دبستان
روشهای مختلفی برای تمرین بیشتر و بهبود وضعیت درس علوم تجربی در دانشآموزان پایۀ دوم ابتدایی وجود دارد. یکی از این روشها استفاده از آموزشهای شخصیسازی شده با کمک معلم خصوصی است. استفاده از نمونه سوالات علوم تجربی دوم دبستان نیز میتواند به تکرار و تمرین بیشتر این درس کمک کند.
روش دیگر استفاده از کتابهای کمک درسی است که ما در این قسمت به معرفی دو مورد از این کتابها میپردازیم.
۱. کتاب کار علوم دوم ابتدایی خیلی سبز
نشر خیلی سبز کتابهای کمک آموزشی موفقی وارد بازار کرده است. یکی از این محصولات کتاب کار علوم دوم ابتدایی است که با درسنامه جامع و جذاب ذهن دانشآموز را با محیط پیرامون و مسائل کتاب علوم آشنا میکند. حل نمونه سوالات استاندارد و متنوع کمک زیادی به یادگیری دانشآموز میکند. در این کتاب بعد از درسنامه، تمرینهای مختلفی قرار داده شده و برای دانشآموزان تا سطح متوسط گزینۀ مناسبی است.
۲. آموزش و تمرین علوم دوم دبستان (رشادت)
مبتکران برای دانشآموزان سختکوش و پرتلاش نامِ آشنایی است. کتابی که معمولا از نظر دشواری یک سر و گردن بالاتر از رقبای خود در بازار قرار میگیرد. رشادت مخففِ رمز شکوفایی استعدادهای دانشآموزان تیزهوش است. بعد از خرید این کتاب کمک آموزشی دانشآموز با یک درسنامه نسبتاً سنگین و جامع از مباحث درسی مواجه میشود، سپس سراغ ترکیبی از سوالات سطحبندی شده رفته و آنها را حل میکند. در پایان هم پاسخنامههای تشریحی و مفصل قرار گرفتهاند.
نگاهی به کتاب روش تدریس علوم تجربی دوم دبستان
در کتاب روش تدریس علوم دوم دبستان که لینک دانلود آن در انتهای این بخش قرار دارد، روش تدریس درس به درس علوم دوم، به طور دقیق مورد بررسی قرار گرفته است. این کتاب، از دو فصل اصلی تشکیل شده است که عبارتند از: فصل اول، کلیات و فصل دوم، آموزش موضوعات درسی علوم دوم.
در فصل اول به اهمیت علوم تجربی در مقطع ابتدایی، جهتگیریهای کلی، یادگیری زمینه-محور، نقش معلم در فرآیند آموزش و توضیحاتی در مورد بستۀ آموزشی علوم تجربی اشاره شده است. فصل دوم نیز از چند بخش مختلف تشکیل شده است:
در این قسمت توضیح کلی در مورد مفاهیم اصلی درس و ضرورت آموزش این مفاهیم ارائه میشود.
در این قسمت، ارتباط بین بخشهای مختلف این درس از طریق نمودار به معلمان عزیز ارائه میشود.
در این قسمت اهداف یادگیری هر یک از درسها در سه سطح مختلف در اختیار معلم قرار میگیرد. اطلاعات سطح اول برای تمامی دانشآموزان در نظر گرفته شده است. اطلاعات سطح دوم باید برای همۀ دانشآموزان متوسط کلاس قابل درک باشد. در نهایت، مطالب سطح سوم، مطالبی هستند که تنها بخشی از دانشآموزان میتوانند آنها را درک کنند.
معلم برای انجام فعالیتهای هر درس از کتاب علوم دوم، به ابزار و مواد مختلفی نیاز دارد. در این قسمت به همۀ این وسایل مورد نیاز اشاره شده است تا معلم از قبل، آمادگی لازم را برای انجام این فعالیتها در کلاس درس داشته باشد.
در هنگام تدریس درس علوم، ممکن است سؤالاتی در ذهن دانشآموز شکل بگیرد و از معلم بخواهد که به این سؤالات پاسخ دهد. در این قسمت تلاش شده تا به نکات آموزشی که معلم برای پاسخگویی به سؤالات دانشآموزان نیاز دارد پرداخته شود.
در این قسمت، به نکات آموزشی و روش اجرای فعالیتهای کتاب علوم دوم اشاره شده است. همچنین برخی فعالیتهای جدید نیز برای آموزش بهتر مفهوم درس، پیشنهاد شده است.
در پایان فصل یک جدول ارزشیابی در اختیار معلمان قرار میگیرد که شامل ملاکهای ارزشیابی و سه سطح عملکرد مورد انتظار است. از این جدول برای دریافت بازخورد بهتر از میزان یادگیری دانشآموزان استفاده کنید.
همکاری با استادبانک، یکی از برترین مؤسسات تدریس خصوصی در ایران
در این مقاله از سایت معلمان استادبانک، کتاب درسی و روش تدریس علوم تجربی دوم دبستان را بررسی کردیم. فایل راهنمای معلم علوم تجربی دوم دبستان را نیز برای دانلود در دسترس شما همکاران عزیز قرار دادیم. به موضوعات دیگر همچون معرفی برخی منابع کمک آموزشی و نمونه سوالات علوم تجربی دوم دبستان نیز در محتوا اشاره کردیم. در آپدیتهای بعدی این مقاله، به برخی سؤالات رایج در مورد روش تدریس علوم تجربی دوم پاسخ خواهیم داد.
همچنین اگر به عنوان معلم به تدریس خصوصی علاقهمند هستید و تمایل دارید با پیشرفت خود در سایت استادبانک، کسب درآمد بالایی نیز داشته باشید، میتوانید شرایط همکاری با استادبانک را مطالعه و مراحل ثبتنام معلم خصوصی را تکمیل کنید. در صورت وجود هر گونه سؤال، از طریق شماره ۰۲۱۹۱۰۰۵۳۴۳ با مشاورین ما در ارتباط باشید.
استادبانک همواره در تلاش است تا با همکاری برترین معلمان و اساتید کشور و با استفاده از تجربیات آنها، نقشی تأثیرگذار در گسترش دانش، به روزرسانی اطلاعات معلمان و معرفی آنها به دانشآموزان و دانشجویان کشور داشته باشد.
روشهای مختلفی برای آموزش علوم دوم دبستان وجود دارد. با استفاده از کتاب راهنمای معلم علوم دوم که لینک دانلود آن در این مقاله از مجله اساتید استادبانک قرار دارد، میتوانید با این روشها آشنا شوید.
فایل pdf راهنمای معلم علوم دوم در این مقاله از سایت معلمان ابتدایی استادبانک قرار گرفته است. با ورود به این مقاله، میتوانید به لینک دانلود راهنمای تدریس علوم دوم دسترسی داشته باشید.
انتخاب کتاب کمک درسی مناسب برای آموزش علوم دوم ابتدایی به نوع نیاز دانشآموز شما بستگی دارد. در این مقاله به دو مورد از کتابهای مفید برای آموزش علوم دوم دبستان اشاره شده است.
نظر خود را در مورد این مطلب بیان کنید:
۱ نظر