آنچه در این مقاله می‌خوانید
روز اول تدریس برای معلمان و اساتید، حال و هوای خاص خود را دارد. فرقی نمی‌کند که به عنوان یک معلم تازه‌کار، اولین روزهای کاری و اولین جلسه تدریس خود را تجربه می‌کنید و یا تجربۀ سال‌ها تدریس را در کوله‌بار خود دارید. در هر صورت، جلسه اول کلاس درس و ملاقات با دانش‌آموزان جدید، برای همه معلمان، ترکیبی از هیجان و اضطراب را به همراه دارد.
با توجه به اهمیت برخورد اول در تمامی ارتباطات، از جمله ارتباط معلم و دانش‌آموزان و تاثیری که این برخورد بر روی شاگردان شما می‌گذارد، تصمیم گرفتیم این مقاله از مجله اساتید استادبانک (معتبرترین پلتفرم آموزش در کشور) را به این موضوع اختصاص دهیم.
توجه داشته باشید که تمرکز ما در این مقاله تنها بر روی کلاسهای حضوری مدارس نیست، بلکه در کنار آن، نکات مهمی را نیز برای اولین روز تدریس معلمان خصوصی بیان خواهیم کرد.
اهمیت روز اول تدریس برای معلمان
در فصل یک از کتاب روزهای اول مدرسه (The First Days of School) به دلایل اهمیت روز اول تدریس به صورت کامل اشاره شده است و مضمون آن به این شرح است:
اولین روز کلاس فرصتی است تا دیدگاه‌های خود را به عنوان معلم با دانش‌آموزان به اشتراک بگذارید، اعتماد آنها را جلب کنید، آنها را با روش‌های تدریس و ارزشیابی خود آشنا نمایید، اطلاعاتی را در مورد شاگردانتان به دست آورید و سنگ بنای موفقیت خود را در طی سال تحصیلی، پایه گذاری کنید.
با توجه به این توضیحات، بسیار ضروری است که در طی تعطیلات تابستان، خود را برای سال تحصیلی جدید آماده کنید، معلوماتی را در پاسخ به این سوال که جلسه اول کلاس درس را چطور اداره کنیم، به دست آورید و در نهایت ایده‌هایتان را عملی کنید. چرا که صرف داشتن آگاهی و اطلاعات، بدون اجرایی کردن آنها، موفقیتی را نصیب شما نخواهد کرد.
مطالعه بیشتر: آمادگی برای شروع سال تحصیلی جدید
روز اول تدریس برای معلمان تازه کار و سایر معلمان مدارس
اولین روز جلسه تدریس چه کنیم؟ این سوالی است که برای بسیاری از معلمان مطرح می‌شود و بدون شک یکی از دغدغه‌های مهم آنها در روزهای نزدیک به شروع سال تحصیلی جدید است. در این بخش از مقاله، به نکاتی در این زمینه اشاره کرده‌ایم.
ضمنا تمرکز ما در این قسمت، بر روی معلمان مدارس است (که جلسه اول تدریس آنها از مهر ماه آغاز می‌شود)، به خصوص معلمان تازه‌کاری که روزهای کاری خود را در مدرسه به تازگی آغاز کرده‌اند و به همین دلیل ممکن است با استرس روز اول تدریس هم دست و پنجه نرم کنند.
۱. به آراستگی ظاهری خود توجه داشته باشید
سلیقه‌ها و نگاه‌های مختلفی در رابطه با آراستگی ظاهری وجود دارد. دقت داشته باشید که منظور ما از آراستگی، رعایت حد متعارفی از پوشش و پاکیزگی است که اغلب افراد جامعه، آن را به عنوان ظاهر قابل قبول برای یک استاد و معلم پذیرفته‌اند.
پوشیدن لباس‌های متناسب با شغل معلمی با رنگ‌های شاد و زیبا، داشتن پوشش مرتب، رعایت آراستگی صورت و موها، خوشبو بودن و مواردی از این دست، در شکل‌گیری ذهنیت شاگردان در مورد شما بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
همچنین لبخند زدن، سرحال و با نشاط بودن، انرژی مثبت، اعتماد به نفس، قاطع بودن و سلام و احوالپرسی با بچه‌ها را در حین ورود به اولین جلسه کلاس درس فراموش نکنید.
۲. فرصتی را به معارفه خودتان و خوشامدگویی به دانش‌آموزان اختصاص دهید
همان طور که گفتیم جلسه اول سال تحصیلی جدید تأثیر غیر قابل انکاری در جلب اعتماد شاگردان و ارتباط موثر معلم و دانش آموز دارد. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم اولین کاری که در جلسه اول تدریس خود انجام می‌دهید، خوشامدگویی به شاگردان باشد.
بعد از خوشامدگویی خودتان را به طور کامل معرفی کنید و هر نوع اطلاعاتی از خودتان که فکر می‌کنید لازم است دانش‌آموزان در مورد شما بدانند به آنها ارائه دهید. اطلاعاتی مانند نام و نام خانوادگی، تحصیلات، سابقه تدریس و حتی برخی اطلاعات شخصی که از نظر شما قابل ارائه است و فکر می‌کنید برای شاگردان جالب است مانند سرگرمی‌ها، تعداد فرزندان و غیره.
۳. قوانین کلاس را برای شاگردانتان تشریح کنید
روز اول مدرسه، طلایی‌ترین زمان برای به دست گرفتن مدیریت کلاس است. از این فرصت به خوبی بهره ببرید و در اولین جلسه تدریس در مدرسه برای دانش‌آموزانتان مشخص کنید که در طول سال تحصیلی از آنها چه انتظاراتی دارید؟ البته تعیین قوانین کلاسی برای دانش‌آموزان، خود نیاز به رعایت برخی قوانین دارد!
برخی قوانین بین همۀ معلم‌ها مشترک است. اما برخی دیگر به شخصیت و روحیات معلم بستگی دارد. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم قبل از شروع سال تحصیلی جدید، حتما لیستی از قوانین مورد نظر خود را تهیه کنید و آنها را به صورت شفاف، صریح و محترمانه با آنها مطرح کنید.
ضمنا بهتر است تعداد قوانینی که معلم برای کلاس خود در نظر می‌گیرد بین ۴ تا ۶ مورد باشد. این قوانین باید جامع باشد و تمام موقعیت‌های احتمالی در کلاس را در بر بگیرد. زیاد بودن تعداد قوانین، احتمال رعایت آنها را از سوی دانش‌آموزان کاهش می‌دهد.
بر اساس تحقیقات انجام شده، مشارکت فعال دانش‌آموزان در تعیین قوانین کلاسی، در رعایت بیشتر قوانین بسیار تاثیرگذار است. این مشارکت، به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا بهتر با قوانین آشنا شوند. زمانی که خود دانش‌آموزان درگیر تعیین قوانین کلاس می‌شوند، آن را بهتر درک می‌کنند و به نوعی قوانین را متعلق به خودشان می‌دانند (Paine, Radicchi, Rosellini, Deutchman, & Darch, 1983).
ضمنا انتظارات خود را به صورت مبهم و نامشخص بیان نکنید. چرا که در این حالت دانش‌آموزان از عواقب و نتابج رعایت نکردن قوانین کلاسی آگاه نمی‌شوند.
برای رفع این مشکل، در روزهای شروع مدرسه، عواقب رعایت نکردن قوانین را به طور دقیق مشخص کنید. اگر دانش‌آموزان از نتیجۀ هر تخلف اطلاعات کافی نداشته باشند، به احتمال زیاد مقررات را جدی نخواهند گرفت.
۴. اطلاعات لازم در مورد شرایط کلاس را به دانش‌آموزان ارائه دهید
- شما از چه روشهایی برای تدریس استفاده می‌کنید
- در هر جلسه چگونه آنها را ارزیابی خواهید کرد
- انتظارات شما در مورد انجام تکالیف چیست
- از چه منابع یا کتاب‌های کمک درسی باید استفاده کنند
- تفاوت پایه فعلی آن ها با پایه‌های قبل چیست
البته در جلسه اول درس تنها می‌توان به صورت تیتروار به این موارد اشاره کرد. بنابراین بهتر است دو هفته اول سال جدید تحصیلی را به آموزش هر چه بهتر این رویه‌ها اختصاص دهید.
۵. فرصتی را به پرسش و پاسخ اختصاص دهید
بعد از اینکه مرحله معارفه، تعیین قوانین کلاس و تعیین روند کلاس را با موفقیت پشت سر گذاشتید، بسیار ضروری است که فرصتی را برای پرسش و پاسخ در نظر بگیرید.
ممکن است دانش‌آموزان بخواهند نظرات خود را در رابطه با قوانین کلاس با شما مطرح کنند. در این زمینه حتما انعطاف پذیری بالایی داشته باشید و چنان چه نظر شاگرد را منطقی یافتید، حتما از پیشنهاد او در اجرای قوانین کلاس استقبال کنید.
برای برخی از دانش‌آموزان نیز به احتمال زیاد در رابطه با نحوه انجام تکالیف، سیستم ارزشیابی، نمره دهی، منابع مطالعاتی یا کمک درسی سوالاتی پیش خواهد آمد که در این زمان اختصاصی می‌توانید به آنها پاسخ دهید.
۶. زمانی را برای معرفی دانش‌آموزان در نظر بگیرید
در این مرحله از اولین جلسه تدریس معلم، از دانش‌آموزان بخواهید که تک به تک خودشان را معرفی کنند. اساس این معرفی شامل نام و نام خانوادگی است. اما شما می‌توانید در صورت تمایل شاگردان، موارد دیگری را نیز به آن اضافه کنید. مثلا اگر سال گذشته در مدرسه دیگری تحصیل کرده‌اند نام مدرسه را بگویند، در مورد علایق و سرگرمی‌های خود صحبت کنند و غیره.
می‌توانید این مرحله را به صورت جذابتر هم برگزار کنید. برای مثال اگر معلم جغرافیا یا تاریخ هستید، از دانش‌آموزان بخواهید بگویند که اصالتا اهل کدام شهر هستند و سپس نکات تاریخی یا جغرافیایی را در رابطه با شهر مورد نظر بیان کنید. یا اگر معلم ریاضی هستید از شاگردان بخواهید برخی از کاربردهای ریاضی در زندگی روزمره خود را ذکر کنند.
به این ترتیب هم شما به عنوان معلم با تک تک شاگردانتان آشنا خواهید شد و هم این فرصت را برای شاگردانتان فراهم کرده‌اید تا با نام و روحیات و علایق یکدیگر آشنا شوند.
۷. در دانش آموزانتان احساس امنیت و آرامش ایجاد کنید
روز اول سال تحصیلی جدید، برای دانش‌آموزان نیز هیجان انگیز و البته با کمی اضطراب و نگرانی همراه است. ورود یک معلم جدید به کلاس، حضور همکلاسی‌های جدید، نگرانی در مورد دروس پایه جدید و بسیاری موارد دیگر برای آنها نیز همراه با نگرانی و استرس خواهد بود. بنابراین لازم است به عنوان معلم به آنها کمک کنید تا در کلاس شما احساس امنیت داشته باشند.
کارهایی که در مراحل قبل انجام دادید تا حدود زیادی شما را به این هدف نزدیک می‌کند. با این حال هنوز هم سوالاتی در رابطه با شما و کلاس جدید برای آنها وجود خواهد داشت که شاید قابل مطرح کردن نباشند. برای مثال:
- رفتار معلم در مقابل اشتباهات درسی یا رفتاری من چگونه خواهد بود؟
- آیا می‌توانم هر سوالی که داشتم با خیالی آسوده در کلاس مطرح کنم؟
- آیا می‌توانم نظرات خود را آزادانه در کلاس بیان کنم؟
ایجاد یک محیط حمایتی و امن، یکی از وظایف هر معلمی در روز اول تدریس است. با رفتاری که از خود نشان می‌دهید به دانش‌آموزانتان این پیام را منتقل کنید که کلاس شما محیطی امن، قابل اعتماد و باثبات است، در این کلاس با همه به صورت محترمانه رفتار خواهد شد و از قضاوت و تحقیر و تنبیه غیراصولی در امان هستند. مطالعه بیشتر: ارتباط موثر معلم و دانش آموز
۸. بخشی از جلسه اول کلاس را به تدریس اختصاص دهید
هیچ گاه روز اول تدریس را به طور کامل به معارفه، آشنایی و توضیح قوانین کلاس اختصاص ندهید.
یکی از مهم‌ترین نکات در رابطه با مدیریت جلسه اول تدریس، این است که بسیار ضروریست در اولین روز مدرسه حتما بخشی از درس را هر چند کم، تدریس کنید. به این ترتیب هم دانش‌آموزان با روش تدریس شما آشنا خواهند شد و هم به آنها نشان داده‌اید که یادگیری در کلاس شما از هر چیزی مهم‌تر است.
۹. اتمام اولین جلسه تدریس
تا این بخش از مقاله به این سوال بسیاری از معلمان تحت عنوان جلسه اول کلاس درس را چطور اداره کنیم، پاسخ دادیم. مهارت شما در رعایت این نکات و نحوۀ مدیریت کلاس شما در اولین جلسۀ بازگشت به مدرسه، به دانش‌آموزان می‌گوید که آیا در طی سال تحصیلی، کلاسی هیجان‌انگیز را تجربه خواهند کرد و یا همه چیز خسته‌کننده خواهد بود؟ بنابراین تلاش کنید که آنها را ناامید نکنید!
در ادامۀ بیان نکاتی برای اولین روز تدریس در کلاس، بهتر است در انتهای جلسه یک جمع بندی از درس ارائه شده را بیان کنید. سپس تکالیفی را برای منزل در نظر بگیرید. با توجه به اینکه دانش‌آموزان به تازگی تعطیلات تابستان را به پایان رسانده‌اند پیشنهاد می‌کنیم حجم این تکالیف دانش‌آموزی و سطح آنها برای‌شان بیش از حد چالش برانگیز نباشد. همچنین استفاده از تکالیفی که دروس سال قبل را برای آنها یادآوری کند بسیار مفید خواهد بود.
نحوه به اتمام رساندن اولین جلسه کلاس نیز نقش اثرگذاری در ذهنیت شاگرد از کلاس درس و معلم خواهد داشت. به همین دلیل توصیه می‌کنیم جلسۀ اول را با جمله‌ای انگیزشی و مثبت به پایان برسانید. این کار تاثیر زیادی بر روحیه و انگیزه و اعتماد به نفس شاگرد خواهد داشت.
مدیریت اولین جلسه تدریس خصوصی برای معلمان
همانند کلاسهای گروهی، جلسه اول تدریس خصوصی نیز در مقایسه با جلسات بعد از آن، شرایط خاص و متفاوتی دارد. چرا که شاگرد و معلم هنوز هیچ شناختی از یکدیگر ندارند. همین موضوع باعث ایجاد نگرانی و اضطراب در هر دو طرف می‌شود.
در این جلسه، شاگرد و خانوادۀ او به صورت آگاهانه یا ناخودآگاه، تمام ویژگی‌های ظاهری، رفتاری و علمی استاد را مورد ارزیابی قرار می‌دهند. بنابراین استاد باید با آمادگی کامل در این جلسه حضور پیدا کند.
بنا به گفتۀ بسیاری از اساتید موفق استادبانک در اکثر موارد، اگر برخورد اول معلم، تأثیر مثبتی بر شاگرد نداشته باشد، بقیۀ مراحل تدریس و ارائۀ توانمندی‌های او به شاگرد بسیار دشوار خواهد شد.
ما نیز در استادبانک بارها شاهد این موضوع بوده‌ایم که کلاسهای برخی اساتید برجسته، تنها به دلیل نداشتن آمادگی برای جلسه اول کلاس خصوصی (چه از نظر علمی و چه از نظر ظاهری و رفتاری)، به جلسۀ دوم نرسیده است! بنابراین بسیار ضروری است که معلم خصوصی خود را برای برگزاری این جلسه به خوبی آماده کند. با مطالعه مقاله زیر اطلاعات بیشتری را در این رابطه به دست خواهید آورد.
مطالعه بیشتر: آمادگی برای اولین جلسه تدریس خصوصی
شروع اولین جلسه کلاس خصوصی اگر شکل مطلوبی نداشته باشد، کیفیت ادامۀ جلسۀ اول و حتی جلسات بعد را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ البته به شرطی که شاگرد هنوز هم خواهان ادامۀ جلسات با چنین معلمی باشد!
در اولین جلسۀ کلاس خصوصی، شاگرد و والدین، قبل از شروع تدریس و در حین تدریس، معلم را ارزیابی می‌کنند. این ارزیابی‌ها، تنها به بررسی توانمندی‌های معلم محدود نمی‌شود.
در وهلۀ اول، مواردی مانند رسیدن به موقع، آراستگی ظاهری، نحوۀ برقراری ارتباط با والدین و شاگرد، اعتماد به نفس معلم و مواردی از این دست، به شدت روی نظر شاگرد یا والدین او تأثیر خواهد گذاشت. اما بعد از این نوع ارزیابی‌ها، نوبت به محک زدن توانمندی‌های معلم در زمینۀ تدریس خواهد رسید. نحوه برگزاری جلسه اول تدریس خصوصی و همچنین عملکرد استاد در پایان جلسۀ اول از دیگر عوامل بسیار اثرگذار بر تصمیم‌گیری شاگرد برای ادامۀ جلسات هستند.
در مجموعه مقالات دوره اخلاق حرفه ای تدریس خصوصی در استادبانک، به تمامی این موارد به طور دقیق و کاربردی پرداخته‌ایم.
آکادمی استادبانک محلی برای استخدام و آموزش معلمان و مشاوران تحصیلی
در این مقاله از سایت معلمان استادبانک به بررسی موضوع مهم نحوه برگزاری روز اول تدریس پرداختیم. البته در این زمینه تنها به جلسه اول تدریس در کلاسهای گروهی اکتفا نکردیم بلکه نکات بسیار مهمی را نیز در رابطه با اولین جلسه تدریس خصوصی بیان کردیم.
تیم استادبانک همگام با آموزش و پرورش، تلاش می‌کند تا در آماده‌سازی و تربیت معلم و مشاور تحصیلی، به خصوص در حوزۀ آموزش خصوصی نقشی اثرگذار و مفید داشته باشد و به نیازهای آموزشی مختلف این عزیزان پاسخ دهد.
در صورتی که علاقمند به مطالعات بیشتر در زمینه توسعۀ شغلی معلمان، روش تدریس، معرفی کتاب برای معلمان، تکنولوژی آموزشی و مشاوره تحصیلی هستید، در مجله اساتید استادبانک مقالات علمی و مفیدی را در این حوزه‌ها به اساتید ارائه کرده‌ایم.
همچنین در سایت تدریس خصوصی استادبانک امکان کسب درآمد از تدریس خصوصی و مشاوره تحصیلی نیز برای معلمان و مشاوران عزیز فراهم شده است.
در صورتی که شما نیز علاقمند به تدریس و همکاری با سایت استادبانک به عنوان معلم خصوصی هستید، می‌توانید از طریق لینک عضویت اساتید مراحل ثبت نام خود را طی کنید.
چنان چه در مورد ثبت‌نام، نحوۀ همکاری و سایر خدمات آموزشی استادبانک نیاز به راهنمایی و مشاوره داشتید، می‌توانید با شماره ۰۲۱۹۱۰۰۵۳۴۳ تماس بگیرید.
این سوالی است که برای بسیاری از معلمان مطرح می شود و بدون شک یکی از دغدغه‌های مهم آنها در روزهای نزدیک به شروع سال تحصیلی است. در این مقاله از آکادمی اساتید استاد بانک نکاتی را برای اولین روز تدریس، هم برای معلمان مدرسه و هم برای معلمان خصوصی بیان نموده‌ایم.
قبل از اینکه وارد کلاس شوید یا حتی از همان تابستان، باید خود را برای جلسه اول تدریس آماده کنید. اما پس از ورود به کلاس بهتر است اولین کاری که در جلسه اول تدریس انجام می‌دهید خوش آمدگویی به دانش آموزان و معارفه خودتان باشد. در مقاله پیش رو از سایت معلمان استادبانک در رابطه با نحوه معارفه و خوشامدگویی نکاتی را بیان کرده‌ایم.
روزهای اول مدرسه تعیین کننده موفقیت یا شکست شما در ادامه سال تحصیلی خواهد بود. اولین روز کلاس فرصتی است تا اعتماد شاگرد دادن تان را جلب کنید، بنابراین معلم باید خود را برای این روز به طور کامل آماده کند. در این مقاله از مجله اساتید استادبانک به نکات مهمی در این زمینه اشاره کرده‌ایم.
I’m so glad to see how professional your website is. I love to be one of your colleagues dude. Happy Norooz