روش تدریس علوم اول دبستان + دانلود کتاب روش تدریس

چرا روش تدریس علوم اول ابتدایی در بین مدرسین پایه اول ابتدایی اهمیت زیادی دارد؟ درس علوم تجربی، اهمیت غیر قابل انکاری در بین سایر دروس اول ابتدایی دارد. دانش‌آموزان کلاس اولی برای شناخت و درک هر چه بهتر دنیای اطراف خود نیاز به آموزش و یادگیری علوم تجربی دارند. آن‌ها از طریق فعالیت‌های موجود در این درس با روش‌های مختلف جمع‌آوری اطلاعات، سازماندهی و به کارگیری این اطلاعات و همچنین با آزمایش کردن آشنا می‌شوند.

وظیفۀ معلم علوم این است که دانش‌آموزان را نسبت به موضوعات این درس علاقمند و کنجکاو کند. از سویی دیگر مهارت‌های لازم برای انجام آزمایش‌های مختلف را در مورد واقعیت‌های دنیای پیرامون، به آن‌ها آموزش بدهد. هر چقدر که معلم تسلط بیشتری روی روش‌ تدریس علوم اول دبستان داشته باشد، این علاقمندی و کسب مهارت در دانش‌آموزان نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

در این مقاله به بررسی روش تدریس علوم اول ابتدایی پرداخته‌ایم. همچنین نکاتی را در خصوص کتاب راهنمای معلم علوم اول دبستان ارائه کرده‌ایم. فایل پی‌دی‌اف کتاب علوم اول دبستان و راهنمای تدریس درس به درس علوم اول دبستان را نیز در اختیار شما همکاران عزیز قرار داده‌‌ایم که در ادامۀ همین مقاله می‌توانید آن‌ها را دانلود کنید.

در صورتی که به عنوان معلم خصوصی علوم اول ابتدایی یا معلم آموزش و پرورش، این درس را تدریس می‌کنید، این مقاله برای شما مفید خواهد بود. لطفاً با ما همراه باشید.

نگاهی به کتاب علوم اول دبستان

قبل از وارد شدن به بحث روش تدریس علوم اول ابتدایی، ابتدا لازم است که نگاهی کلی به بخش‌های مختلف کتاب درسی علوم اول داشته باشیم.

کتاب علوم اول دبستان، از  ۱۴ فصل و ۱۰۳ صفحه تشکیل شده است. همان طور که در ابتدای مقاله نیز اشاره کردیم، هدف اصلی علوم اول ابتدایی، آشنا کردن دانش‌آموزان با دنیای اطراف، زمین، هوا، حیوانات، گیاهان و برخی از پدیده‌های طبیعی است.

هر فصل از این کتاب، متناسب با موضوع درس، شامل بخش‌های مختلفی مانند هشدار، نکتۀ تاریخی، شگفتی‌های آفرینش، فعالیت‌های خارج از کلاس، آداب و مهارت‌های زندگی، کار و فناوری، علم و زندگی، در اختیار شما و ایستگاه تفکر است. نحوۀ تدریس هر یک از این قسمت‌ها، در کتاب روش تدریس علوم اول به طور کامل تشریح شده است.

مروری بر سرفصل‌های کتاب علوم تجربی اول دبستان و اهداف هر فصل

آشنایی کامل با سرفصل‌های کتاب علوم تجربی تسلط معلم را بر روش تدریس خود بیشتر می‌کند. بنابراین مهم است که معلم از تک تک سرفصل‌های کتاب به طور کامل آگاهی داشته باشد. سرفصل‌های کتاب علوم اول ابتدایی، به صورت زیر است:

فصل اول: زنگ علوم

هدف از این فصل، فراهم کردن فرصت‌هایی برای کنجکاو شدن دانش‌آموز در مورد پدیده‌های طبیعی و تقویت مهارت پرسشگری در آن‌ها است

فصل دوم: سلام به من نگاه کن

مشاهده، یکی از مهارت‌های اساسی برای شناخت هر چه بیشتر دنیای اطراف است. این فصل مهارت مشاهده را در دانش‌آموزان تقویت می‌کند. مشاهدۀ پدیده‌های طبیعی و نحوۀ بیان آن‌ها، استفاده صحیح از حواس پنجگانه، استفاده از ابزارهایی مانند ذره‌بین، همکاری با یکدیگر در قالب‌ گروه‌های مختلف، از دیگر اهداف این فصل است.

فصل سوم: سالم باش، شاداب باش

عوامل مختلفی روی سلامتی افراد تأثیر می‌گذارد؛ از جمله ورزش، تغذیه، بهداشت، استراحت کافی، پیشگیری از بیمار‌ها و غیره. در این فصل دانش‌آموزان با این موضوعات آشنا می‌شوند. همچنین روش‌های تهیۀ برنامۀ روزانه برای حفظ یا بهبود سلامتی خود را فرا می‌گیرند.

 فصل چهارم: دنیای جانوران

روش تدریس علوم اول ابتدایی فصل جانوران برای معلمان پایه اول ابتدایی اهمیت زیادی دارد. در این فصل، دانش‌آموزان با موضوعات مختلفی در مورد جانوران آشنا می‌شوند، از جمله نیاز آن‌ها به آب، هوا و غذا، تولید مثل و رشد آن‌ها، اهمیت وجود جانوران در حفظ تعادل طبیعت.

بنابراین اگر به عنوان معلم خصوصی علوم اول ابتدایی این درس را تدریس می‌کنید به نکات روش تدریس علوم اول ابتدایی دنیای جانوران و سایر فصل‌ها دقت کنید.

فصل پنجم: دنیای گیاهان

آشنایی با بخش‌های مختلف گیاهان، توصیف و مقایسه گیاهان با همدیگر، فواید آن‌ها برای جانوران و انسان‌ها، کاشت دانۀ لوبیا و مشاهده مراحل رشد آن، از اهداف فصل پنجم کتاب علوم اول ابتدایی است. مطالعه بیشتر: روش تدریس علوم

فصل ششم: زمین خانۀ پرآب ما

دانش‌آموزان در این فصل با موارد استفاده از آب و مکان‌هایی که در آن جا آب یافت می‌شود، نحوۀ صرفه‌جویی در مصرف آب و غیره آشنا می‌شوند.

فصل هفتم: زمین حانۀ سنگی ما

هدف از این فصل، معرفی موارد استفاده از سنگ‌ها، برخی روش‌های تغییر سنگ‌ها و طبقه‌بندی آن‌ها بر اساس جنس و رنگ است.

فصل هشتم: چه می‌خواهم بسازم

معلم در فصل هشتم کتاب علوم اول دبستان، دانش‌آموزان را با اهمیت به کارگیری ابزارها در زندگی روزمره و تأثیر آن‌ها روی کیفیت انجام کارها و صرفه‌جویی در انرژی آشنا می‌کند.

فصل نهم: زمین خانۀ خاکی ما

شناسایی محل‌هایی که در آن‌ جا خاک به وفور یافت می‌شود، مقایسۀ انواع خاک‌ها و کاربرد آن‌ها، آشنایی دانش‌آموز با مشاهده، فهرست کردن، جمع آوری اطلاعات، مقایسه کردن، گفت و گو و غیره از اهداف این فصل است.

فصل دهم: در اطراف ما هوا وجود دارد

در فصل دهم کتاب علوم، مفهوم هوا، فواید و موارد استفادۀ آن و روش‌های جلوگیری از آلوده کردن هوا به شاگردان کلاس اول آموزش داده می‌شود.

هدف علوم اول دبستان، آشنایی دانش‌آموزان با دنیای اطراف و تقویت مهارت‌های مشاهده و پرسشگری است.

فصل یازدهم: دنیای سرد و گرم

آشنایی با مفاهیم گرم و سرد، منابع تولید کنندۀ گرما و سرما، استفادۀ بهینه از این منابع انرژی، موضوعاتی هستند که در فصل یازدهم به آن‌ها پرداخته شده است.

فصل دوازدهم: از خانه تا مدرسه

در درس از خانه تا مدرسه، دانش‌آموزان، مفهوم ثابت و متحرک را فرا می‌گیرند. همچنین با مفاهیمی نظیر چرخ و سطح و چگونگی استفاده از چرخ برای آسان‌تر شدن کارها آشنا می‌شوند.

فصل سیزدهم: آهن‌ربای من

در این فصل دانش‌آموزان با خواص آهن‌ربا و موارد استفادۀ آن در زندگی روزمره آشنا می‌شوند و آزمایش‌هایی را در این زمینه انجام می‌دهند.

فصل چهاردهم: از گذشته تا آینده

در فصل آخر، معلم دانش‌آموزان را با مفهوم فناوری و یکی از کاربردهای آن یعنی روشنایی آشنا می‌کند.

نمادهای استفاده شده در کتاب علوم اول ابتدایی

در هر فصل از کتاب بخش‌های مختلفی وجود دارند که با نمادهای مخصوص مشخص شده‌اند. این بخش‌ها و کاربرد آن‌ها عبارتند از:

هشدار: در بخش‌هایی از کتاب که از این عنوان استفاده شده، هدف اصلی کتاب، بیان برخی نکات بهداشتی یا ایمنی متناسب با موضوع آن فصل است. برای مثال دانش‌آموز باید نحوۀ استفادۀ درست از آب‌خوری مدرسه را از معلم یاد بگیرد.

نکتۀ تاریخی: در این قسمت، با توجه به فرهنگ ایرانی-اسلامی، نکاتی تاریخی متناسب با موضوع درس بیان می‌شود. به عنوان مثال، در درس نهم “زمین، خانۀ خاکی ما” دانش‌آموز یاد می‌گیرد که ارگ بم، یکی از بزرگترین بناهای خاکی جهان است.

شگفتی‌های آفرینش: معلم در این قسمت متناسب با موضوع درس، دانش‌آموز را با خالق هستی و شگفتی‌های جهان خلقت آشنا می‌کند.

فعالیت‌های خارج از کلاس: در این بخش، دانش‌آموز باید آموخته‌های خود را در موقعیت‌های خارج از کلاس به کار بگیرد، تا تجربه‌های فردی و گروهی بیشتری را کسب کند. مثلا در درس “از خانه تا مدرسه” از دانش‌آموز خواسته می‌شود که فرفره یا بادبادک بسازد و آن را به کلاس بیاورد.

کار و فناوری: در قسمت‌هایی که تحت عنوان کار و فناوری مشخص می‌شوند، دانش‌آموزان با مشاغل مرتبط با هر یک از موضوعات درسی آشنا می‌شوند.

آداب و مهارت‌های زندگی: هدف از طراحی این قسمت، آشنا کردن دانش‌آموزان با آداب و رسوم جامعه و کسب مهارت‌های مورد نیاز برای زندگی است.

علم و زندگی: در این قسمت دانش‌آموزان یاد می‌گیرند که چطور آموخته‌های خود را در درس علوم، در زندگی روزمره به کار ببرند. برای مثال در درس دهم تحت عنوان “در اطراف ما هوا وجود دارد”، از دانش‌آموز خواسته می‌شود به نحوۀ کار جارو برقی فکر کند و آن را توضیح دهد.

در اختیار شما: در این بخش معلمان می‌توانند با صلاحدید خود و بر حسب نیازهای دانش‌آموزان، فعالیت‌هایی را برای یادگیری هر چه بیشتر آن‌ها طراحی کنند.

ایستگاه تفکر: هدف از بخش ایستگاه تفکر، آشنا کردن دانش‌آموزان با ابعاد مختلف تفکر است.

 البته تمامی این بخش‌ها در هر فصل کتاب مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، بلکه متناسب با موضوع آن فصل برخی از موارد به کار گرفته می‌شوند.

قبل از شروع هر درس، روش تدریس آن را به طور کامل مطالعه کنید.

نکات مهم در روش تدریس و آموزش علوم اول دبستان

1. تلاش کنید تا کلاس علوم را برای دانش‌آموز اول ابتدایی به محیطی شاد و پر انرژی تبدیل کنید و شرایط انجام فعالیت‌های عملی، مشاهده، آزمایش و گفتگو را تا حد امکان برای دانش‌آموزانتان فراهم کنید.
2. قبل از ارائه هر درس، مطمئن شوید که به اندازۀ کافی مطالعه کرده‌اید و روی آن درس تسلط کامل دارید.
3. در هر درس، اهداف اصلی آن را همواره مد نظر قرار دهید و تلاش کنید تا این اهداف را تا حد امکان محقق کنید.
4. توجه به سبک‌های مختلف یادگیری دانش‌آموزان و استفاده از آموزش‌های بصری، شنیداری، عملی، و کارهای گروهی و غیره در یادگیری این درس تأثیر بسزایی دارد.
5. در صورت امکان برخی از فعالیت‌های عملی یا آزمایش‌ها را در خارج از محیط کلاس انجام دهید.
6. مانند همیشه تأکید می‌کنیم که همۀ دانش‌آموزان سرعت یکسانی در آموختن ندارند. بنابراین لازم است که به همۀ آن‌ها فرصت کافی برای یادگیری و دستیابی به مهارت‌های ضروری داده شود.

نگاهی به کتاب روش تدریس علوم اول دبستان

در کتاب روش تدریس علوم اول دبستان که لینک دانلود آن در ادامۀ مقاله در اختیار شما قرار گرفته است، روش تدریس هر فصل از کتاب علوم به طور دقیق مشخص شده است.

بعد از این دو قسمت، معلم با مواد و ابزارهایی که برای آموزش آن درس مفید هستند آشنا می‌شود. در مرحلۀ بعد، یعنی قسمت دانستنی‌های معلم، اطلاعات کافی در مورد موضوع آن درس به معلم داده می‌شود. در بخش نکات آموزشی و فعالیت‌های پیشنهادی، معلم با فعالیت‌های مختلف برای آموزش بهتر آن درس آشنا خواهد شد. در انتها نیز یک جدول ارزشیابی و روش‌ها و ابزارهای ارزشیابی متناسب با همان درس در اختیار معلم قرار می‌گیرد.

با استفاده از لینک زیر می‌توانید به فایل pdf راهنمای تدریس کتاب علوم اول ابتدایی دسترسی داشته باشید.

همکاری با استادبانک، یکی از برترین مؤسسات تدریس خصوصی در ایران

در این مقاله به بررسی کتاب درسی و روش تدریس علوم اول دبستان پرداختیم. همچنین فایل راهنمای معلم علوم اول دبستان را برای دانلود در اختیار شما همکاران عزیز قرار دادیم. در آپدیت‌‌های بعدی این مقاله، بودجه‌بندی سالانه، معرفی برخی منابع کمک آموزشی و نمونه سؤالات علوم اول دبستان نیز در اختیار شما همکاران گرامی قرار خواهد گرفت.

در صورتی که به مطالعۀ سایر مقالات در زمینۀ روش‌ تدریس، توسعۀ شغلی معلمان، تکنولوژی‌های آموزشی، مدیریت کلاس و اخبار معلمان علاقمند هستید، پیشنهاد می‌کنیم به بخش‌های مختلف مجله اساتیدِ (سایت معلمان ابتدایی و سایر مقاطع تحصیلی) استادبانک هم مراجعه کنید.

همچنین اگر به عنوان معلم به تدریس خصوصی علاقه دارید می‌توانید شرایط همکاری با استادبانک را مطالعه و با ورود به صفحه تدریس خصوصی استادبانک و کلیک روی لینک عضویت اساتید، فرم ثبت نام معلم خصوصی را تکمیل کنید یا از طریق شماره‌ ۰۲۱۹۱۰۰۵۳۴۳ با مشاورین ما در ارتباط باشید.

استادبانک همواره در تلاش است تا با همکاری برترین معلمان و اساتید کشور و با استفاده از تجربیات آن‌ها، نقشی تأثیرگذار در گسترش دانش، به روزرسانی اطلاعات معلمان و معرفی آن‌ها به دانش‌آموزان و دانشجویان کشور داشته باشد. هدف ما بالا بردن سطح کیفیت آموزش معلمان و ساختن آینده‌ای روشن برای فرزندان این سرزمین است.