حقوق معلمان آموزش و پرورش + جدول محاسبۀ حقوق و مزایای فرهنگیان

حقوق معلمان آموزش و پرورش، از جمله موضوعات مهمی است که همواره در صدر خبرهای مربوط به فرهنگیان و آموزش و پرورش قرار دارد. همۀ ما بارها خبرهایی را در مورد تصویب قوانین جدید برای افزایش حقوق و مزایای معلمان، رتبه‌بندی فرهنگیان و ارائۀ تسهیلات جدید به این قشر از افراد شاغل شنیده‌ایم.

اگر شما هم قصد شرکت در آزمون‌های استخدامی آموزش و پرورش را داشته باشید حتما علاقمند هستید که بدانید میزان حقوق معلمان چقدر است؟ تفاوت حقوق معلم ابتدایی با حقوق معلم دبیرستان چه میزان است؟

به دلیل اهمیت این موضوع و با هدف پاسخ به سؤالات مربوط به حقوق معلمی، تصمیم گرفتیم تا در این مقاله‌ از مجله اساتید استادبانک (بزرگترین سامانه تدریس خصوصی ایران) به طور مفصل به بررسی حقوق انواع معلمان آموزش و پرورش، از جمله معلمان رسمی، معلمان قراردادی، معلمان مدارس دولتی، مدارس خاص، مدارس استثنایی، مدارس غیردولتی و بررسی مصوبات این حوزه بپردازیم.

در انتهای مقاله نیز جدول محاسبۀ حقوق و مزایای معلمان را در اختیار شما عزیزان قرار داده‌ایم. همچنین لینک‌هایی را برای مطالعه بیشتر در مورد فیش حقوقی معلمان و حقوق تابستان فرهنگیان و حقوق دانشجو معلمان ارائه کرده‌ایم. لطفا تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

آمار کارکنان آموزش و پرورش و تعداد معلمان 

طبق آخرین آمار موجود تا سال ۱۴۰۰، تعداد معلمان آموزش و پرورش برابر با ۸۴۴۶۸۳ هزار نفر است (برای مشاهده منبع خبر روی این لینک کلیک کنید).

ضمن اینکه وزارت آموزش و پرورش با تعداد ۱ میلیون و ۱۳ هزار و ۶۵۵ نفر معلم و کارمند اداری، بزرگ‌ترین وزارتخانه کشور محسوب می‌شود. همین تراکم جمعیت، گاهی باعث ایجاد مشکلاتی مثل پائین بودن حقوق معلم در ایران، کم بودن امکانات آموزشی، شرایط سخت کار و غیره می‌شود. این مشکلات، برای هیچ یک از معلمان و فرهنگیان کشور، تازگی ندارد.

همچنین وزیر آموزش و پرورش بیان کرد که از بین معلمان شاغل در آموزش و پرورش، ۸۰۶ هزار نفر مشمول طرح رتبه‌ بندی معلمان خواهند شد. اخبار رتبه بندی معلمان یکی از مهم‌ترین خبرهایی است که اکثر معلمان به دقت پیگیر آن هستند و از حدود ده سال پیش در کشور ما مطرح شد. هدف این طرح ارتقای شایستگی‌ها، توانمندی‌ها، وضعیت معیشت معلمان و ایجاد انگیزه در آن‌ها به عنوان بخشی از منابع انسانی آموزش و پرورش بود. با نطالعه مقاله زیر می‌توانید از آخرین اخبار مربوط به رتبه بندی معلمان مطلع شوید.

بررسی میزان حقوق معلمان آموزش و پرورش

معلمان آموزش و پرورش به دو صورت رسمی و حق‌التدریس (که از حق‌التدریس تحت عناوین خرید خدمات یا قراردادی هم یاد می‌شود)، در مدارس عادی، مدارس دولتی خاص، مدارس استثنایی و مدارس غیر دولتی در حال خدمت هستند. در ادامۀ این بخش، به بررسی حقوق معلمان بر اساس نوع قرارداد و نوع مدارس محل خدمت آن‌ها می‌پردازیم.

همچنین اگر جزو دانشجو معلمان کشور هستید می‌توانید با مطالعۀ مقاله حقوق دانشجو معلمان در سال ۱۴۰۱، اطلاعات کاملی را در این زمینه به دست بیاورید. علاوه بر این، جهت کسب اطلاع از وضعیت حقوقی معلمان و دانشجو معلمان در فصل تابستان می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.

۱. حقوق معلمان رسمی آموزش و پرورش 

در پاسخ به این سؤال که “حقوق فرهنگیان چقدر است” باید بگوییم که این موضوع به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله تحصیلات و ادامه تحصیل معلمان، سابقۀ کار، سختی کار، مبالغ مربوط به فوق‌العاده ویژه، امتیاز رتبه‌بندی معلمان، مقطع تدریس، مدرک تحصیلی و غیره که در ادامۀ این مقاله به برخی از این موارد خواهیم پرداخت.

اما بر اساس اظهارات منادی رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی،  در حال حاضر میانگین دریافتی کل معلمان ۶ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان است که بدون اجرای لایحه رتبه‌بندی نیز در سال ۱۴۰۱ حقوق آن‌ها یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان افزایش خواهد یافت.

منادی همچنین بیان کرد که با اجرای طرح رتبه بندی معلمان، ۵۳۸ هزار و ۲۴۸ معلم لیسانس، فوق دیپلم و دیپلم متوسط دریافتی ۶ میلیون ۸۶۳ هزار تومان، ۱۹۰ هزار و ۹۹ نفر فوق لیسانس متوسط دریافتی ۷ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و ۵ هزار و ۴۰۰ معلم با مدرک دکترا به‌ طور متوسط نیز ۸ میلیون و ۷۹۰ هزار تومان دریافت خواهند کرد (برای مشاهده منبع خبر روی این لینک کلیک کنید).

از طریق لینک زیر می‌توانید اطلاعات کاملی را در رابطه با فیش حقوقی فرهنگیان به دست آوربد:

۲. حقوق معلمان تمام وقت آموزش و پرورش در مدارس غیر دولتی

طبق گفتۀ رییس سازمان مدارس غیر دولتیِ وزارت آموزش و پرورش، حداقل حقوق معلمان تمام‌وقتِ مدارس غیر دولتی در سال ۱۴۰۰، ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است. بر اساس این اظهارات، اگر حقوق ثبت شده در سامانه، با حقوق پرداختی معلمان متفاوت باشد، مؤسس مدرسۀ غیردولتی باید پاسخگو باشد و با او برخورد خواهد شد.

بیمۀ معلمان تمام وقت در مدارس غیردولتی نیز ۹ ماهه است. بر اساس قانون کار، از ۳۰ درصد حق بیمۀ معلمان، ۷ درصد آن را معلم و ۲۳ درصد آن را باید مؤسسان مدارس غیر دولتی پرداخت کنند. اگر معلمی در این مدارس بیمۀ کامل نشده و یا با وی قراردادی کمتر از این میزان منعقد شده، می‌تواند به ادارات آموزش و پرورش شکایت کند (برای مشاهده منبع خبر روی این لینک کلیک کنید).

۳. حقوق معلمان آموزش و پرورش در مدارس دولتی خاص

درآمد معلمان در مدارس دولتی خاص مانند مدارس نمونه دولتی و تیزهوشان، تفاوتی با معلمان مدارس دولتی عادی ندارد. تمام شرایط معلمان در این مدارس با معلمان مدارس دولتی یکسان است.

۴. حقوق معلمان آموزش و پرورش که به صورت حق التدریس فعالیت می‌کنند

معلمان حق‌التدریس آموزش و پرورش، آن دسته از معلمانی هستند که آموزش و پرورش تعهدی برای استخدام آن‌ها ندارد. این دسته از معلمان نسبت به معلمان رسمی آموزش و پرورش از حقوق و مزایای بسیار کمتری برخوردار هستند و از ۸۰ درصد امکانات سایر معلمان برخوردار می‌شوند. ضمن اینکه حقوق آن‌ها بر اساس تعداد واحدها و ساعات کار محاسبه می‌شود.

به طور کلی حقوق معلمان حق‌التدریس در مدارس دولتی بسیار ناچیز است. این مبلغ با توجه به مدرک تحصیلی از دیپلم تا دکترا، از ساعتی ۱۸ هزارتومان تا ۲۳ هزار تومان متغیر است. برای مثال، اگر شما طی یک ماه، ۱۰ ساعت تدریس داشته باشید، مبلغی بین ۱۸۰ تا ۲۳۰ هزار تومان به شما تعلق می‌گیرد که معمولا پرداخت آن نیز با چند ماه تأخیر صورت می‌گیرد.

۵. حقوق معلمان آموزش و پرورش در مدارس استثنایی

معلمان مدارس استثنایی مشمول قانون سختی کار می‌شوند. به همین دلیل، حقوق آن‌ها در مقایسه با سایر معلمان آموزش و پرورش کمی بیشتر است. بر اساس منابع موجود، تا سال ۹۳، حقوق معلمان استثنایی، حدود ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تومان بیشتر از سایر معلمان بوده و این رقم تا سال ۹۷ به ۱۶۰ هزار تومان در ماه افزایش یافته است.

 از سویی دیگر، با استخدام به عنوان معلم استثنایی، هر سال خدمت شما، ضریب ۱.۲ می‌گیرد؛ یعنی اگر معلم مدارس استثنایی، ۵ سال سابقه کار داشته باشد، برای او ۶ سال حساب می‌شود. بنابراین معلمان مدارس استثنایی به جای ۳۰ سال خدمت، با ۲۵ سال خدمت بازنشسته می‌شوند.

معلمان استثنایی از قانون ضریب ۱.۲ برای تعداد سال‌های خدمتشان بهره‌مند می‌شوند

تفاوت حقوق معلمان آموزش و پرورش در مقطع ابتدایی و متوسطه 

همواره این سوال برای معلمان مطرح می‌شود که کدام نوع معلمان بیشترین و کمترین حقوق را دریافت می کنند. حقوق معلمان مقطع ابتدایی، دبیران مقطع متوسطه و هنرآموزان که در مدارس فنی حرفه‌ای یا کار و دانش تدریس می‌کنند و معلمان مدارس استثنایی تا حدی متفاوت است.

البته باید این نکته را در نظر گرفت که مقایسۀ ما در شرایط یکسان صورت می‌گیرد. یعنی با فرض این که این چهار گروه معلم سابقه تدریس و مدرک تحصیلی یکسان داشته باشند تفاوت حقوق‌شان به صورت زیر خواهد بود:

الف) حقوق معلمین مدارس استثنایی بیشتر از سایر گروه‌ها هست. به دلیل این که این معلمان با دانش آموزان خاص و دارای معلولیت‌های ذهنی و جسمی سر و کار دارند، به دلیل سختی کار حقوق بیشتری دریافت می‌کنند. توضیحات بیشتر در رابطه زمان بازنشستگی این عزیزان نیز در قسمت‌های قبل بیان شد.

ب) در ردۀ دوم، حقوق معلمان ابتدایی یا همان آموزگاران نسبت به دبیران و هنرآموزان بیشتر است، زیرا این افراد پنج روز از هفته به ارائۀ خدمات آموزشی مشغول هستند و سختی کار بیشتری به این گروه تعلق می‌گیرد.

ج) در مرحلۀ بعد هنرآموزان قرار می‌گیرند. اکثر دروس فنی شامل کارگاه و آزمایشگاه و کارهای عملی بر عهدۀ هنرآموزان است. هنرآموزان، به علت عملی بودن دروسی که ارائه می‌دهند، حقوق بیشتری نسبت به گروه دبیران دارند.

د) در نهایت هم دبیران در بین این چهار گروه حقوق کمتری می‌گیرند. زیرا ارائۀ دروس تئوری متوسطه بر عهدۀ آن‌ها قرار دارد و موظفی آن‌ها ۲۴ ساعت در هفته است.

در صورتی که قصد تغییر مقطع از ابتدایی به متوسطه یا تغییر سمت خود در آموزش و پرورش را دارید پیشنهاد می‌کنیم مقاله تغییر مقطع در آموزش و پرورش و قوانین آن را مطالعه بفرمایید.

برخی موارد تأثیرگذار در حقوق معلمان آموزش و پرورش

در این بخش به بررسی برخی عوامل موثر بر کاهش یا افزایش حقوق معلمان می‌پردازیم.

۱. رتبه‌بندی معلمان

در سال‌های گذشته آموزش و پرورش جهت امتیازبندی معلمان رسمی و تعیین میران حقوق آن‌ها، بر اساس سنوات خدمت، به گروه‌بندی معلمان می‌پرداخت. در این روش، هر چهار سال سابقه، به عنوان یک گروه در نظر گرفته می‌شد. برای مثال معلمی با ۷ سال سابقۀ تدریس، در گروه ۲ قرار می‌گرفت و دستمزد او نیز بر اساس حقوق معلمانِ گروه ۲ تعیین می‌شد.

اما اخیرا قانون جدیدی تصویب شده است که طرح رتبه‌بندی را جایگزین گروه‌بندی کرده است. این رتبه‌بندی‌ها مختص معلمان رسمی آموزش و پرورش و شامل پنج طبقه‌بندی است. بر اساس رتبه‌ای که به معلم تخصیص داده می‌شود.

عواملی که در رتبه‌بندی تاثیرگذارند عبارتند از:

• سابقۀ تدریس
• ساعت‌های آموزش ضمن خدمت گذرانده شده
• امتیاز ارزشیابی عملکرد
• صلاحیت‌های سه‌گانۀ معلمی

صلاحیت‌های سه‌گانۀ معلمی شامل موارد زیر می‌شود:

صلاحیت عمومی: مجموعه‌ای است از ویژگی‌های شخصیتی فرد شامل باورها، نگرش‌ها، اعتقادات و رفتار مبتنی بر نظام ارزشی، فرهنگی و اخلاقی جامعه و پایبندی به نظام جمهوری اسلامی.

صلاحیت تخصصی: صلاحیت‌های تخصصی عبارتند از مدرک تحصیلی، صلاحیت و تخصص شغلی، ارتباط مدرک تحصیلی با رشتۀ تدریس که برای هر یک از این عوامل در نظر گرفته شده است.

صلاحیت حرفه‌ای: برای سنجش این صلاحیت، آزمونی به‌صورت الکترونیکی که شامل اخلاق حرفه‌ای، توانمندی‌های آموزشی، پرورشی و پژوهشی است برگزار می‌شود و بر اساس امتیاز کسب شده توسط معلم در این آزمون، صلاحیت حرفه‌ای او تأیید یا رد می‌شود.

شرایط مورد نیاز برای کسب هر رتبه 

این شیوۀ رتبه‌بندی مطابق با آخرین اصلاحاتی است که بر روی این لایحه انجام شده و البته جهت اجرائی شدن، باید شیوه‌نامۀ رتبه‌بندی معلمان به تصویب مجلس برسد و در قالب قانون ارائه شود.

بر اساس بخشنامه‌ای که در تیر ماه ۱۳۹۹ برای رتبه‌بندی معلمان ابلاغ شد، معلمان تمام‌وقتِ مشمول رتبه‌های پنج‌گانه، طبق جدول زیر از افزایش حقوق بهره‌مند می‌شوند.

همان طور که ملاحظه کردید امتیاز دوره‌های ضمن خدمت تاثیری قابل توجهی در رتبه بندی معلمان دارد. اطلاع از تمامی جزئیات مربوط به ضمن خدمت معلمان، شرایط و جزییات ثبت نام در سایت ضمن خدمت، کافیست مقاله راهنمای کامل ضمن خدمت فرهنگیان را مطالعه فرمایید.

۲. طبقه‌بندی معلمان

علاوه بر رتبه‌بندی، از گذشته طبقات چهارگانۀ پایه، ارشد، خبره و عالی برای طبقه‌بندی معلمان مورد استفاده قرار گرفته است. این طبقه‌بندی بر اساس سابقۀ کار، گذراندن دوره‌های ضمن خدمت، امتیاز ارزشیابی عملکردی، امتیازات مربوط به صلاحیت‌های حرفه‌ای صورت می‌گیرد. این مورد هم یکی از عوامل مؤثر روی افزایش حقوق معلمان است.

۳. افزایش فوق‌العاده

افزایش‌های فوق‌العاده‌ایی نیز مانند شرایط آب و هوایی، مناطق محروم، حق عائله‌مندی، حق اولاد، مدیریت یا معاونت نیز در صورت مشمول بودن فرهنگیان به فیش حقوقی آن‌ها اضافه می‌شود.

جدول محاسبات حقوق و مزایای فرهنگیان

نمونه فیش حقوق فرهنگیان

در تصویر زیر، یک نمونه فیش حقوقی فرهنگیان بازنشسته (فیش حقوقی معلم ابتدایی) را مشاهده می‌کنید.

افزایش حقوق معلمان آموزش و پرورش در سال ۹۹

محسن حاجی میرزایی وزیر سایق آموزش و پرورش، در گزارشی بیان کرده است که در فاصلۀ بین بهمن ماه ۹۸ تا خرداد ماه ۹۹، حقوق معلمان آموزش و پرورش بیش از ۶۵ درصد افزایش پیدا کرده است که رقم قابل توجهی است. در بخشنامه بودجه سال ۱۳۹۹ نیز میزان افزایش حقوق معلمان ۱۵ درصد پیش‌بینی شده است و این میزان برای سال ۱۴۰۰، ۲۵ درصد در نظر گرفته شده است.

همچنین نوبخت، رییس سابق سازمان و برنامه بودجه مدعی شده است که در سال ۹۲ متوسط حقوق معلمان ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان بوده است که این رقم در سال در ۱۱ ماه اول سال ۹۸ به ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان، در اسفند ماه ۹۸ به ۵ میلیون و در سال ۹۹ به ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسید یعنی از سال ۹۲ تا سال ۹۹ حقوق فرهنگیان، حدود ۴ برابر افزایش داشته است.

از سویی دیگر، برخی افراد معتقدند که با توجه به اینکه معلمان در مقایسه با سایر کارمندان، ساعات موظفی کمتری دارند، و در ایامی مانند عید نوروز و تابستان تعطیل هستند، بنابراین نباید به اندازۀ سایر کارمندان حقوق دریافت کنند.

با همۀ این تفاسیر، در سال‌های اخیر آموزش و پرورش تلاش کرده تا به حقوق معلمان و وضعیت معیشت آن‌ها توجه بیشتری نشان دهد. به همین دلیل در چند مرحله، افزایش حقوق‌های قابل قبولی را برای این گروه از شاغلان در نظر گرفته است. با این حال وضعیت رفاهی معلمان در ایران، تا رسیدن به وضعیت معلمان در بسیاری از کشورهای پیشرفتۀ جهان، راهی بس طولانی در پیش دارد.

تدریس خصوصی و رفع معضل پایین بودن حقوق معلمان 

تدریس، چه در کلاس‌های خصوصی و چه در کلاس‌های گروهی، تنها بخش کوچکی از وظایف یک معلم یا مدرس است. نوشتن طرح درس، ارتباط با دانش‌آموزان، والدین و همکاران، بررسی تکالیف و برگه‌های امتحانی، طراحی سوالات، شرکت در جلسات و گذراندن دوره‌های مختلف نیز بخش‌های جدایی‌ناپذیری از زندگی شغلی هر معلمی هستند.

با وجود انواع و اقسام وظایفی که یک معلم بر دوش دارد، اما هیچ گاه در کشور ما حقوق معلمان به اندازه‌ای نبوده است که امکان یک زندگی راحت و بدون دغدغه را برای آن‌ها فراهم کند. کافیست به فیش حقوقی فرهنگیان نگاهی بیندازید تا واقعیت این مشکل را درک کنید.

به همین جهت بسیاری از معلمان آموزش و پرورش برای رفع این مشکل و افزایش درآمد خود به تدریس خصوصی آنلاین یا حضوری و تدریس خصوصی کنکور روی می‌آورند. البته ناگفته نماند که بسیاری از این افراد با ورود به حوزۀ تدریس خصوصی و کمی استمرار و تلاش، به درآمدهای قابل توجهی هم دست پیدا می‌کنند.

اما مهم‌ترین بخش برای شروع تدریس خصوصی، جذب شاگرد است. هر چند که تلاش برای جذب شاگرد، باعث می‌شود معلم از هدف اصلی خود یعنی آموزش و تدریس، دور شود. به همین دلیل، پیشنهاد ما برای شروع کار تدریس خصوصی، همکاری با سامانه‌های تدریس خصوصی مانند استادبانک است.

در استادبانک، معلمان خصوصی، تمام تمرکزشان را روی بهبود عملکرد خود در تدریس قرار می‌دهند و از بابت تبلیغات و جذب شاگرد دغدغه‌ای ندارند. اساتید تنها درصد کمی از هزینۀ کلاس را به ازای معرفی شاگرد، به استادبانک پرداخت می‌کنند تا تیم استادبانک وظیفۀ تبلیغات و معرفی شاگرد و استاد را به یکدیگر بر عهده بگیرد.

تدریس به عنوان معلم خصوصی در استادبانک مزایای بسیاری دارد. انعطاف پذیر بودن ساعات کار، حفظ حریم خصوصی اساتید، ارائۀ آموزش‌های متنوع، از جملۀ این موارد هستند. کافیست بر روی دکمۀ سبزرنگ استخدام معلم خصوصی یا بنر زیر، کلیک و ثبت نام خود را شروع کنید.

همکاری با استادبانک، یکی از برترین مؤسسات تدریس خصوصی در ایران

در این مقاله به بررسی تمامی موضوعات مربوط به حقوق معلمان آموزش و پرورش پرداختیم. در صورتی که به مطالعۀ سایر مقالات در زمینۀ روش‌ تدریس، توسعۀ شغلی معلمان، تکنولوژی‌های آموزشی، مدیریت کلاس و اخبار معلمان علاقمند هستید، پیشنهاد می‌کنیم به بخش‌های مختلف مجله اساتیدِ (سایت معلمان) استادبانک هم مراجعه کنید.

همچنین اگر به عنوان معلم به تدریس خصوصی علاقه دارید می‌توانید شرایط همکاری با استادبانک را مطالعه و با ورود به صفحه تدریس خصوصی استادبانک و کلیک روی لینک عضویت اساتید، فرم ثبت نام معلم خصوصی را تکمیل کنید یا از طریق شماره‌ ۰۲۱۹۱۰۰۵۳۴۳ با مشاورین ما در ارتباط باشید.

استادبانک همواره در تلاش است تا با همکاری برترین معلمان و اساتید کشور و با استفاده از تجربیات آن‌ها، نقشی تأثیرگذار در گسترش دانش، به روزرسانی اطلاعات معلمان و معرفی آن‌ها به دانش‌آموزان و دانشجویان کشور داشته باشد. هدف ما بالا بردن سطح کیفیت آموزش معلمان و ساختن آینده‌ای روشن برای فرزندان این سرزمین است.